Nadeszło jutro Jak pandemia zmienia Europę

Każda rocznica związana z procesem zmian systemowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej jest doskonałą okazją do zbilansowania przekształceń demokratycznych i oszacowania naszych perspektyw. Badaczy niepokoją jednak braki terminologiczne, a właściwie ich bogactwo. Definicji transformacji jest bowiem prawie tyle, ilu jest tranzytologów. Mało też ukazało się dotychczas publikacji naukowych dotyczących tendencji odwrotnych lub ograniczających demokratyzację, które bezsprzecznie mają miejsce w krajach posocjalistycznych. Odwracamy od nich wzrok, łudząc się, że zmiany konstytucyjne, instytucjonalne i wolny rynek rozwiążą wszelkie nasze problemy. Uproszczenia powodują, że wciąż trwa spór o początek transformacji i jej zakończenie. Autorzy starają się część tych „białych plam” uzupełnić. Waga tego problemu jest wszak o tyle duża, bowiem proces transformacji jest wciąż niedokończony. W pracy poruszane są tematy badawcze: Demokracja, jako forma sprawowania władzy – zarys problematyki (Kuba Przewoźnik); Stan demokracji samorządowej w Polsce. Jej stan i perspektywy (Marek Barański); Ewaluacja samorządu lokalnego w Polsce w okresie transformacji (Mariusz Dyduch); Koalicja wyborcza jako platforma gwarantująca sukcesy wyborcze na przykładzie wyborów parlamentarnych w latach 1991–2011 w Polsce (Marek Tyrał); Program Rozwoju Subregionu Południowego na lata 2007–2013 jako narzędzie prowadzenia polityki rozwoju w województwie śląskim (Magdalena Goryczko); Kształtowanie się kategorii rodzin partyjnych w Czechach, Polsce, Słowacji i Węgrzech w perspektywie 25 lat demokratyzacji (Sebastian Kubas); 25 lat procesu transformacji samorządu lokalnego w Federacji Rosyjskiej (Barbara Porębska-Maciołek); Geneza i postęp partii politycznych na Ukrainie oraz Polsce: od eksperymentu komunistycznego do okresu reform demokratycznych (Natalia Rudakiewicz); Ukraińska droga do demokracji. Pierwsza dekada budowy niepodległej Ukrainy (Dawid Kania); Próby rozwiązania kryzysu kosowskiego przez mocarstwa zachodnie i Rosję w okresie tranzycji Republiki Serbii w latach 1998–1999 (Jerzy Wiśniewski); Badania i analizy o transformacji. Problematyka środkowo i wschodnioeuropejska wybranych francuskich think tanków (Mateusz Hudzikowski). Publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Podzielona jest na dwie części: w pierwszej jest mowa o nowym systemie politycznym w Polsce, a w drugiej o zmianach systemowych w europejskich krajach posocjalistycznych. Może być ona interesująca dla szerokiego spektrum odbiorców, zwłaszcza studentów nauk społecznych, polityków, samorządowców, dziennikarzy.

Amerykanie wybierają nowego prezydenta. Jaka dziś jest Ameryka, mityczna ziemia obiecana dla wielu pokoleń Polaków? Nie da się ukryć, że Stany Zjednoczone cały czas są potęgą militarną i ekonomiczną, ale dzisiaj świat nie jest już ani jedno-, ani tym bardziej dwubiegunowy. W ciągu kilkudziesięciu lat na światową potęgę wyrosły Chiny, nie wolno zapominać o Rosji, a w Europie wystarczy wspomnieć o Niemczech czy ostatnio choćby Turcji, która jest najpotężniejszym, po USA, członkiem NATO.
Autorka książki, polska dziennikarka mieszkająca od ponad 20 lat w Ameryce, opisuje tamtejszą rzeczywistość w sposób dosyć zaskakujący, stawia tezę, że mamy tam do czynienia z socjoekonomicznym trzęsieniem ziemi, do którego doprowadziła globalizacja, korporatyzacja, elektronizacja życia prywatnego i publicznego. Amerykańska klasa średnia, która była filarem sukcesu gospodarczego, kurczy się coraz bardziej, rysują się coraz większe podziały na rozszerzającą się warstwę biednych i coraz biedniejszych, i coraz węższą warstwę osób bogatych, które stają się coraz bogatsze.
W książce Sarnacka zwraca także uwagę na słano zauważaną na świecie monstrualną metamorfozę etnicznego makeupu USA, która jest wynikiem głębokich zmian nie tylko samej kultury, ale także jej fundamentalnych zasad.
Zbiór felietonów powstawał na przestrzeni kilku ostatnich lat, odnosi się także do ostatnich zmian wprowadzanych przez Baracka Obamę.

Spis treści:
Wstęp:
1. Cywilizacja rosyjskiej ruletki.
2. Dobrze już było.

Część I. Społeczeństwo i cywilizacja.
3. Siła rodziny.
4. Przemijalność made in USA.
5. Don Kiszot kontra stereotypy.
6. Halloweenowe pret-a-porter.
7. Palin&Palin, ale niekoniecznie tandem.
8. Patriotyzm w plecaku.
9. Bądźmy z młodzieżą.
10. Soft drinki i soft wychowanie.
11. Z kryminalistą za pan brat.
12. Święta w globalnym nadmiarze.
13. Zanikające publiczne przedszkole.
14. Bezrobocie spada - nie cieszmy się wcale.
15. W chorym ciele chory duch.
16. Poszukiwane: media z misją.
17. Kto teraz trzyma ster?
18. Obywatelskie, czyli odpowiedzialne.
19. Przyznać się do strachu w imię bezpieczeństwa.
20. Ameryko, czas podnieść głowę

Częśc II: Edukacja
21. Teksas w ataku na tornistry.
22. Od myślenia głowa boli.
23. Niepożądany: dyplom z prywatyzacji.
24. Do szkoły z własnym mydłem i papierem.
25. Szkoła for-profit: jak to się robi w Ameryce.
26. Mężczyźni na uniwersytety!
27. Ministerstwo niegłupich pomysłów.
28. Niemieccy homeschoolerzy na amerykańskiej wojnie.

Część III:
29. Skąpiec w pogoni za prawdą.
30. Wojna klas - oszczędźmy jej sobie.
31. W duchu Robin Hooda.
32. Kombinowanie ma głos.
33. Etaty zostaną za granicą.
34. Kabaret ze stacji paliw.
35. Pomysł na foreclosure...foreclosed?
36. To idzie młodzież i myśli.
37. Homo podatnikus americanus.
38. Ignorantów boje o budżet.
39. Szybka kolej w USA - nieszybko?
40. Co nam zostało z tamtych lat?
41. Żarty się skończyły.

Część IV: Prawo i polityka.
42. Taniec z konstytucją.
43. Prawda leży pośrodku.
44. Połykanie świń.
45. Pisać o Obamach: jak, co i dlaczego? - nie sposób.
46. Oczekiwanie na "niusa".
47. Moc niewidzialnego państwa.
48. Kryminalny wymiar ciastka.
49. Jak ciało za Busha rozmawiało.
50. Amerykanki ostrzą obcasy.

Część V: Imigracja i zagranica.
51. Co czeka pomidory?
52. Edukacja cywilna jak koło ratunkowe.
53. Meksyk - sprawa dla wszystkich.
54. Tchórze w krainie imigracji.
55. Państwo prawa czy "wyjątków od prawa"?
56. Żegnając prezydenta - Polska ma prawo do dumy.

Część VI: Zdrowie i talerz.

Komunikacja polityczna determinuje naszą recepcję rzeczywistości społecznej.Wpływa na odbiór obowiązujących regulacji prawnych, działalności instytucji etc.Problem pojawia się wtedy, kiedy przekaz przestaje być spójny pod względem przekonań, doświadczeń czy wrażliwości.Powstały dysonans poznawczy przyczynia się do obniżenia wiarygodności nadawcy komunikatu. Tu jednak w sukurs przychodzi inżynieria społeczna, oferując różne narzędzia manipulacji komunikatem.

Czy rewitalizacja przestrzeni miejskich musi prowadzić do gentryfikacji i napięć tożsamościowych? Analogicznie, czy ogólnokrajowym i lokalnym projektom modernizacyjnym musi nieuchronnie towarzyszyć wzrost nierówności i podziałów społecznych, bałagan mentalny i erozja domeny publicznej? Aż nadto widoczny w dzisiejszej Warszawie zamęt i rozgardiasz architektoniczno-urbanistyczny, a także mieszane rezultaty różnych działań renowacyjnych autor traktuje jako metaforę realizowanej nie tylko w Polsce polityki publicznej i ścieżki rozwoju.
Publikacja jest plonem wieloletnich zainteresowań polityką publiczną i funkcjonowaniem przestrzeni publicznych w Polsce i za granicą. Autor podejmuje również cały szereg innych pokrewnych zagadnień, na przykład kwestię wyzwań, przed którymi staje współczesna polityka miejska na świecie i w Polsce, pojęciową analizę sfery publicznej, ładu i bezładu przestrzennego.
Jaki jest generalny bilans zmian zachodzących w miejskich przestrzeniach publicznych? Co przeważa w owych metamorfozach – erozja i dewastacja czy odnowa i rehumanizacja środowiska, w którym żyjemy? Respekt czy brak szacunku dla przeszłości i tradycji? W jakim stanie przetrwały w Warszawie do naszych czasów niektóre elementy wcześniejszej, w tym powojennej spuścizny budowlanej, odziedziczonej po okresie PRL? Jakie piętno wywarły na architekturze i układach urbanistycznych procesy rynkowe i modernizacyjne, które dokonują się od 30 lat w III Rzeczypospolitej? Czy warszawski bezład to objaw naturalnego eklektyzmu, nasze stołeczne DNA i genius loci, czy też może pochodna zaawansowanej, brutalnej komercjalizacji i prywatyzacji przestrzeni publicznych? To tylko niektóre z pytań, na które nie padają w książce absolutnie jednoznaczne odpowiedzi.

Książka jest pierwszą autorską monografią przedstawiającą kompleksowo współpracę państw i organizacji międzynarodowych w zapewnieniu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego.

Marian Bujnowski rozpatruje pojęcie bezpieczeństwa lotniczego, charakteryzuje rodzaje i źródła głównych zagrożeń współczesnego lotnictwa cywilnego oraz te jego elementy, które są szczególnie narażone na atak. Przedstawia kluczowe podmioty uczestniczące we współpracy międzynarodowej i rozważa ich rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa oraz analizuje polityczne, organizacyjne i ekonomiczne uwarunkowania tych działań. Część książki Autor poświęcił omówieniu roli Polski w systemie międzynarodowej współpracy w dyskutowanej dziedzinie.
Bujnowski łączy prezentację obowiązujących standardów z krytycznym komentarzem, który odnosi się zwłaszcza do wpływu uwarunkowań politycznych i ekonomicznych na zapewnienie bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego.

Marian Bujnowski – doktor inż. pilot, ekspert lotniczy w zakresie bezpieczeństwa i ochrony lotnictwa cywilnego. Absolwent Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej i Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie stosunków międzynarodowych. Były pracownik Urzędu Lotnictwa Cywilnego, w którym zajmował się, miedzy innymi, współpracą ze Zrzeszeniem Władz Lotniczych (Joint Aviation Authorities – JAA) i przystosowaniem polskich standardów lotniczych do europejskich wymagań bezpieczeństwa lotniczego (Joint Aviation Requirements – JARs). Od 2007 r. pracuje jako konsultant ds. bezpieczeństwa i ochrony lotnictwa cywilnego w międzynarodowych programach finansowanych przez Unię Europejską i Bank Światowy. Autor publikacji z zakresu współpracy międzynarodowej i lotnictwa cywilnego: Jedwabny Szlak XXI wieku – międzynarodowy korytarz transportowy Europa – Kaukaz – Azja (Stosunki Międzynarodowe 2012, t. 46, nr 2), Jednolita Europejska Przestrzeń Powietrzna – ambicje a rzeczywistość (Warszawa 2014).

Czy przyczyny wojen i konfliktów zbrojnych zawsze są takie same?

Jaką rolę pełnią współcześnie siły zbrojne państw?
W jaki sposób instytucje międzynarodowe mogą wpływać na utrzymanie pokoju?
Czy porozumienia dotyczące kontroli zbrojeń oraz środki budowy zaufania i bezpieczeństwa skutecznie zapewniają bezpieczeństwo międzynarodowe?

Istnienie różnic interesów między państwami, grupami społecznymi, organizacjami i innymi podmiotami gry politycznej jest rzeczą naturalną i nieusuwalną. (...) Bez względu na to jaką z licznych teorii uznamy za właściwą, pozostaje faktem, iż spory i konflikty międzynarodowe towarzyszą ludzkości od początku jej dziejów i jako takie muszą być uznane za naturalne. Nie każda jednak różnica interesów musi wieść do sporu, a nie każdy spór do wojny. Wojna jest zatem zjawiskiem szczególnym – jak pisał Carl von Clausewitz – jest „jedynie kontynuacją polityki innymi środkami”. Na przestrzeni dziejów zmieniała oczywiście swe formy, zarówno z uwagi na postęp technologiczny, jak i cywilizacyjny, kształtujące metody i cele jej prowadzenia.
(fragment tekstu)