Nieznane tajemnice III Rzeszy na Dolnym Śląsku

Pasjonująca i bogata panorama historii kultury niemieckiej od narodzin świata germańskiego po dzień dzisiejszy!
- imponuje wszechstronnością i rozmachem,
- obejmuje wszystkie dziedziny ludzkiej aktywności: Literaturę, teatr, muzykę, sztuki plastyczne, architekturę, kulturę materialną, technikę i życie naukowe,
- ukazuje wptywy kultury niemieckiej w Europie i na świecie na przestrzeni wieków,
- omawia zróżnicowanie kulturowe i odmienności dróg rozwoju poszczególnych regionów Niemiec, wynikłe z różnych doświadczeń historycznych,
- podkreśla bogate uczestnictwo kultury niemieckiej w kulturze światowej XX wieku.

Joseph Goebbels (1897-1945), minister oświecenia narodowego i propagandy Rzeszy, budzi jednoznaczne skojarzenia. To jedna z najbardziej złowrogich postaci w historii XX wieku, symbol kłamstwa, cynizmu i manipulacji. Więcej nawet - morderca "zza biurka". Jego pomysły propagandowe wzniecały nienawiść i nawoływały do przemocy, prowadząc do tragedii milionów ludzi. Goebbels uniknął ludzkiej odpowiedzialności za swoje przewiny, wybierając samobójczą śmierć. Pozostawił jednak swoisty spadek, niezwykle obszerne Dzienniki, liczące około 36 tysięcy stron, spisywane przez kilkadziesiąt lat z bardzo dużą regularnością.
Goebbels ulegał ślepej wierze w geniusz i szczęśliwą gwiazdę Führera, ale też umiał niekiedy w sposób zadziwiająco trafny skonstatować, a nawet przewidzieć bieg wydarzeń politycznych, jak choćby rozwijający się od połowy II wojny światowej proces zniewolenia Europy Środkowej przez ZSRR przy karygodnej bezczynności zachodnich partnerów z Wielkiej Trójki. Przy tej okazji warto zauważyć wątki polskie w Dziennikach. Są one ilościowo skromne, ale ważne i interesujące, dotyczą m.in. genezy wojny, tragedii katyńskiej i wreszcie Powstania Warszawskiego.

Magdalena Saryusz-Wolska, adiunkt w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2010–2015 pracowała w Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, od 2015 roku współpracuje z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie. Autorka książki Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach (2011), redaktorka i współredaktora wielu opracowań zbiorowych, w tym: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (2009) oraz Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (2014). Publikowała m.in. w „Osteuropa”, „German Life and Letters” oraz „Participations. Journal of Audience and Reception Studies”. Stypendystka kilku fundacji i instytucji – ostatnio MNiSW.
Opis:
Ikony normalizacji. Kultury wizualne Niemiec 1945–1949 to książka, która omawia znaczenie obrazów w odbudowie powojennych społeczeństw niemieckich. Filmy, fotografie prasowe, plakaty czy znaczki pocztowe to ważne czynniki przemian i powrotu do „normalności”. Obrazy odegrały istotną rolę w rozrachunku z przeszłością, oferowały też atrakcyjne wyobrażenia o przyszłości. W bogato ilustrowanej pracy autorka przedstawia szerokie spektrum powojennych tematów i prezentuje panoramę mediów niemieckich w pierwszych latach po zakończeniu drugiej wojny światowej. Główne obszary analizy to: wizualne rozliczenie z nazizmem, obrazy ruin i odbudowy oraz popularne reprezentacje ciała po drugiej wojnie światowej.

Myślę, że opowiedzenie o Niemieckiej Republice Demokratycznej może być szansą. Tak wiele niewypowiedzianego
skrywa się w przeszłości. Jeżeli się otwarcie o czymś powie, to może to wyzwalać. Książka ta ma zapraszać
do opowiadania o tym, jak ludzie żyli w NRD.
My, konformiści zawiera wspomnienia z mojego życia w NRD, a także historie moich przyjaciół i bliskich. Są to historie, które ludzie opowiadali sobie wtedy oraz po upadku NRD. (…) Wszystkie te wspomnienia łączy jedno – pokazują one, że życie w warunkach dyktatury stawia człowieka przed wyborami niemożliwymi. Człowiek poddawany jest niekiedy absurdalnym próbom. Myślę, że po opowiedzeniu sobie tych wszystkich historii może nam być łatwiej żyć razem.
Jest dla mnie ważne, byśmy opowiadali swoje historie na równych prawach. Abyśmy sięgali do naszych wspomnień bez skrępowania i z różnych perspektyw. Nikt nie był tylko dobry albo tylko zły, wyłącznie stawiał opór lub tylko się przystosowywał. Wiele osób próbowało uczciwie żyć w warunkach „realnie istniejącego socjalizmu”. Nie zawsze się to udawało. Zbyt mało opowiedzieliśmy dotąd o tym, jak się żyło w NRD. Zbyt mało zajmowaliśmy się szczegółami życia codziennego. Może uda nam się otworzyć na historie, które tak głęboko w nas tkwią.
Roland Jahn, fragment Wstępu

Najbardziej niewygodne prawdy o niemieckiej historii, kontynuacja bestsellerowych „Żydów” i „Sowietów” Trzecia po bestsellerowych Żydach i Sowietach książka z niepoprawnego politycznie cyklu autora Obłędu ’44 i Paktu Ribbentrop–Beck. W Niemcach Piotr Zychowicz jak zwykle zmusza czytelnika do przemyślenia i ponownej oceny spraw – jak nam wmawiano – nie podlegających dyskusji. Burzy mit Hitlera ultraprawicowca, w rzeczywistości zatwardziałego lewaka. Pisze o fatalnych błędach Niemców we wschodniej Europie, gdzie początkowo witani jak wyzwoliciele, swoją ludobójczą polityką zaprzepaścili szansę na błyskawiczne pokonanie Sowietów. Szuka źródeł niemieckiego rasizmu w południowej Afryce i spiera się z Davidem Irvingiem, historykiem skazanym za negowanie Holokaustu. Pisze o Polakach w Afrikakorps, domu publicznym w Auschwitz oraz o hinduskich esesmanach. Prowadzi czytelnika przez pola bitew i obozy śmierci, zagląda do gabinetów nazistowskich ideologów i sztabów sił zbrojnych. A nade wszystko zastanawia się, jak do tego wszystkiego mogło dojść…

W wyniku drugiej wojny światowej Niemcy legły w gruzach. Zniszczenia dotyczyły nie tylko - a nawet nie przede wszystkim - materialnej sfery życia. Trwalsza od unicestwienia miast, dotkliwsza od okupacji i piętna klęski okazała się ruina moralna. W tysiąc dziewięćset czterdziestym piątym roku Niemcy były wyrzutkiem świata odpowiedzialnym za niewyobrażalne zbrodnie.
Można odnieść wrażenie, że po grozie Trzeciej Rzeszy, po Holokauście i najkrwawszym, najbardziej destrukcyjnym konflikcie w historii ludzkości irracjonalne obsesje i lęki dosłownie zawładnęły umysłami Niemców. Czarownice i czarownicy rozpełźli się po kraju, mnożyli się uzdrowiciele i cudotwórcy, egzorcyści walczący z nawiedzającymi ludzi demonami, a plotki wieszczące apokalipsę lotem błyskawicy obiegały wsie i miasta.
W tym czasie w fantazjach o czarnej magii kryje się znacznie więcej niż cień powszechnych traum i depresji. Dlaczego właśnie kwestia zła zawładnęła powojenną wyobraźnią Niemców, dlaczego magiczne obsesje i apokaliptyczne wizje eksplodowały właśnie wtedy?
Wsłuchując się uważnie w głosy chorych na duszy i ciele, w historie opowiadane przez duchy, demony i czarownice, Monica Black przedziera się przez barierę przemilczeń i grobową ciszę do jądra Niemiec po drugiej wojnie światowej.
Monica Black wykłada historię na Uniwersytecie Tennessee. Jest autorką książki "Death in Berlin: From Weimar to Divided Germany", która otrzymała prestiżowe nagrody Wiener Library Ernst Fraenkel Prize oraz Hans Rosenberg Prize.