Nocna strona natury albo duchy, widma i zjawy

„A ja kocham Mikołaja” – druga mikołajkowa antologia, a zarazem czwarta z kolei książka wydana z inicjatywy członków internetowej grupy literackiej „W kalejdoskopie myśli”. Na stronach książki wiersze, bajki, baśnie, opowieści – teksty napisane z myślą o najmłodszych czytelnikach. Książka wzbogacona świątecznymi zdjęciami z rodzinnych albumów autorów, a także związanymi z zimą i grudniowym świętem grafikami Aleksandry Łozowskiej ze Szczecina. Pośród 34 autorów książki znajdują się: Marzena Albińska, Aleksandra Baltissen, Batuda, Anna Bednarek, Anna Bojanowska, Ewa Buraczewska, Katarzyna Dominik, Małgorzata Gaik, Adam Gabriel Grzelązka, Teresa Grzywacz, Janina Jackowska, Elżbieta Kawszyniec, Agata Kozieł, Agnieszka Kuśmierczuk, Kamila Lewandowska, Majalena Lewandowska, Teresa Lipińska, Ewa Walentyna Maciejewska, Justyna Maria Miszkowska, Artur Mizdrak, Janina Moczydłowska, Jadwiga Niedolistek, Zofia Pazdej, Grażyna Przybylska, Ewa Reszka, Danuta Schmeling, Irena Sochacka, Zenobia Stefaniuk, Tamara Mariola Tarasek, Dariusz Paweł Trybuła, Krystyna Wajda, Teresa Więckowska, Urszula Wleklinska, Przemysław Zarychta.

Teksty w antologii zostały dobrane tak, by pokazać bogactwo i pomysłowość gatunku – greckiego opowiadania kryminalnego. Dwa pierwsze, z początku lat 60. XX wieku, są już klasyczne, pozostałe jedenaście powstało najwyżej dwie dekady temu. Większość pisarzy jest wciąż aktywna, znaczna część nieznana polskiemu czytelnikowi. Aby zapewnić różnorodność stylu, właściwie każdy tekst został przełożony przez inną tłumaczkę bądź innego tłumacza.

"Zwraca uwagę fakt, że zdecydowana większość spośród prezentowanych w tomie zbrodni odbywa się w kontekście rodziny. Nie rodu czy całej sieci krewnych, które zgodnie z ustaleniami antropologów kultury tradycyjnie wyznaczają tak prywatną, jak i publiczną sferę życia Greków, ale rodziny nuklearnej, postrzeganej często w kategoriach freudowskiego trójkąta ról: rodziców i dziecka. W antologii wyróżniają się zwłaszcza rodzinne zbrodnie międzypokoleniowe: matka zabija syna, który publicznie ją upokorzył, inna córkę, gdy ta – w jej mniemaniu – splamiła honor rodziny."
(z posłowia Ewy Róży Janion)

Jest pierwszą tak bogatą prezentacją getta warszawskiego w polskiej prozie i poezji. Publikacja ma charakter syntetyczny. Jej celem jest ukazanie rozpiętego wachlarza ekspresji artystycznych getta. Chodzi o ujawnienie przekroju tematów i strategii pisarskich, przedstawienie dzieł oraz twórców wywodzących się z różnych generacji i szkół literackich.

Kompozycja antologii jest wypadkową dwóch porządków. Pierwszy wyznacza historia miasta za murem: od momentu założenia, przez życie w świecie opresji i głodu, Wielką Akcję, powstanie z kwietnia 1943 roku po unicestwienie warszawskiej dzielnicy zamkniętej. Drugą częścią antologii rządzą kluczowe obrazy, topoi getta: Tamta strona/Aryjska strona, Dziecko żydowskie, Stary Doktor, Szmugler, Karuzela, Szmalcownik, Umschlagplatz, Żydowscy Kolumbowie, Kłótnia z Bogiem. Czytelnik ma okazję zapoznać się nie tylko z dorobkiem Hanny Krall, Kazimierza Moczarskiego, Czesława Miłosza czy Jerzego Andrzejewskiego, zazwyczaj kojarzonych z obrazem getta warszawskiego, ale też innych twórców często pomijanych bądź w ogóle niełączonych z tą tematyką. Antologia wydobywa wiele tekstów i autorów z otchłani zapomnienia, wprowadza do obiegu lekturowego.

Publikacja jest adresowana do wszystkich zainteresowanych problematyką Zagłady. Powinna służyć pomocą studentom, nauczycielom i uczniom szkół średnich, ale też każdemu zainteresowanemu Zagładą, jak i dziejami Warszawy czasów wojny i okupacji.

Znane autorki związane nie tylko z nurtem fantastyki i literatury słowiańskiej po raz kolejny tworzą niesamowitą antologię. Zebrane opowiadania wzruszą, przestraszą, a przede wszystkim sięgną do nieznanych legend i podań słowiańskich.
Przed wami zamierzchła przeszłość i zapomniane rytuały w nowoczesnym wydaniu.

Autorki opowiadań zawartych w antologii: Paulina Hendel, Aneta Jadowska, Marta Kisiel, Marta Krajewska, Agnieszka Kulbat, Katarzyna Berenika Miszczuk, Martyna Raduchowska, Jagna Rolska, Małgorzata Starosta, Anna Szumacher.

"Kiedy ojczulek Tang opuszczał mieszkanie, jego żona karmiła akurat kury na podwórzu. Wyszedłszy przed bramę, natknął się na Ahu – sąsiada z pierwszego piętra, który jak zwykle majstrował coś przy swojej furgonetce. […] Na widok Tanga uśmiechnął się od ucha do ucha i zawołał: Drugi wujaszku! Choć właśnie tak nakazywały reguły starszeństwa, choć w przeszłości Ahu zwracał się już do niego w ten sposób, Tang wyraźnie przestraszył się tego okrzyku. […] Z początku sądził, że to zakłopotanie było powodem nietypowej dla Ahu grzeczności, […] ale kiedy w parę godzin później wrócił do mieszkania, zrozumiał jak bardzo się mylił. Któż by pomyślał, że pod jego nieobecność w domu zdarzy się taka tragedia?"

Siedmiopiętrowa pagoda – fragment opowiadania


Samotna, stara pagoda – jedyna pozostałość po dawnych czasach, wypełniająca nieznośną ciszę melodyjnym dźwiękiem dzwonków – do czasu… Tajemnicze zgony gołębi w zasnutym smogiem Pekinie. Niezwykła przyjaźń starej śpiewaczki operowej i ubogiego chłopca, doniosła rola zupy z kiszonki na zachodniochińskiej wsi, codzienne bolączki nocnej zmiany komisariatu policji oraz rozwiązanie zagadki, jak też można zasłużyć sobie na przydomek „Zdechł Ptak”. Te i inne, niezwykle różnorodne wątki znajdziemy w niniejszym tomiku, zawierającym perełki spośród współczesnych opowiadań chińskich, stworzone przez czołowych pisarzy Kraju Środka. To niezwykła podróż przez różne zakątki Chin – nowoczesnych, a jednak wciąż tak tradycyjnych.

Zdarzyło się to w pewnym kraju, którym rządził niezwykle bogaty sarki Abdurrahman. Sława jego bogactwa sięgała daleko poza granice królestwa i można ją porównać tylko z tym, co zostawił w pamięci potomnych legendarny bogacz Karun.
Tak rozpoczyna się księga Magana Jari Ce, której polskiemu tłumaczeniu nadano tytuł Skarb w słowach zaklęty. To monumentalny zbiór baśni zachodnioafrykańskiego ludu Hausa, spisanych przez nigeryjskiego pisarza Abubakara Imama w latach 30. XX wieku. Księga, opisywana jako afrykański odpowiednik Baśni tysiąca i jednej nocy, to niezwykły, baśniowy skarbiec, w którym słowa lśnią niczym drogocenne kamienie. Zawiera nie tylko opowieści ludu Hausa; autor wplata tu również wątki znane z baśni arabskich, indyjskich czy europejskich – osadzone w kulturowym kontekście afrykańskim.
Księga dosłownie wciąga Czytelnika w świat orientalnych opowieści, gdzie przy okazji pozna on zwyczaje, przysłowia, mądrości ludowe czy tradycyjne potrawy ludu Hausa. Niektóre opowieści przekazują uniwersalne prawdy i wartości, inne ukazują specyfikę kulturową Hausa, jeszcze inne – po prostu doskonale bawią. Przewodnikiem po tej niezwykłej krainie jest Aku – papuga-narrator baśni, która dzięki swej mądrości otrzymała godność wezyra.