Obserwacje na temat żmij. Bachus w Toskanii

Niezwykle rzetelny i przejrzyście zaprezentowany przez Emila Pasierskiego spis przytłaczającej większości tekstów poświęconych Czesławowi Miłoszowi i jego dziełom

Bibliografia przedmiotowa to pierwszy zakrojony na tak szeroką skalę spis niemal wszystkich tekstów, jakie poświęcono życiu i twórczości Czesława Miłosza. Podzielona na przejrzyste działy, książka ta stanowi bezcenne kompendium dla profesjonalnych czytelników dzieł polskiego noblisty – badaczy, biografów, wykładowców i studentów filologii polskiej. Tym ostatnim pomoże ona w odnalezieniu wszystkich istotnych opracowań niezbędnych do przygotowania prac rocznych, licencjackich, magisterskich i doktorskich. Jest to zatem pozycja, której nie może zabraknąć w żadnej bibliotece uniwersyteckiej.

Choć przygotowana głównie z myślą o „zawodowcach”, Bibliografia… może też zaciekawić część zwyczajnych czytelników, dając im wgląd w ogrom wpływów, jakie działalność artystyczna Czesława Miłosza wywarła na kulturze – zarówno polskiej, jak i światowej.

Bibliografia... zamyka cykl pism rozproszonych Czesława Miłosza publikowanych w Wydawnictwie Literackim w serii Dzieł zebranych noblisty:

1. W cieniu totalitaryzmów. Publicystyka rozproszona z lat 1945-1951 oraz teksty z okresu II wojny światowej (2018)

2. Wygnanie i powroty. Publicystyka rozproszona z lat 1951-2004. Część 1 i 2 (2019)

3. Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945–2004 (2020)

4. Bibliografia przedmiotowa 1932-2020 (2020)

“Jest to dzieło wprost niezwykle imponujące, świadectwo pracy tego rodzaju, jaką zwykło się określać mianem benedyktyńskiej. Tysiące poświęconych Miłoszowi publikacji zostało przez Pasierskiego nie tylko odnotowane, ale także podane w uporządkowany i przejrzysty sposób. Godna uznania jest również decyzja, by obok publikacji książkowych i prasowych uwzględnić także ślady recepcji zawarte w opublikowanych listach i zapisach dziennikowych. W ten sposób powstało dzieło, które z pewnością będzie podstawowym punktem odniesienia dla badaczy dzieła Miłosza, pozwalające choćby autorom prac magisterskich na ustalenie niezbędnej do uwzględnienia bibliografii”.

dr hab. Andrzej Franaszek

“Nie ulega dla mnie wątpliwości, że Bibliografia, która stanowi zwieńczenie wielkiego projektu wydawniczego pod kierunkiem prof. Aleksandra Fiuta, będzie nieocenionym kompendium wiedzy dla wszystkich badaczy twórczości Czesława Miłosza, czytelników poety – zarówno tych profesjonalnych, jak i zawodowych uczestników życia literackiego, wreszcie czytelników noblisty”.

prof. Marek Zales

Niniejsza książka, wydana w Japonii w roku 2012, jest jedną z pierwszych transgatunkowych analiz twórczości Schulza, ujmującą w jednej perspektywie jego dzieła literackie i plastyczne, począwszy od najwcześniejszych rysunków z drugiej dekady XX wieku aż do opowiadań z drugiej połowy lat trzydziestych. Ariko Kato bada autoreferencyjne tematy i motywy pojawiające się powtarzalnie w twórczości literackiej i wizualnej Schulza. Wydobywa w ten sposób obecną w tym dziele modernistyczną refleksję nad medium sztuki – fundamentalne Schulzowskie pytania o sens przedstawienia artystycznego czy tradycyjna koncepcje mimesis.

(nota wydawcy)



O wybitności książki Ariko Kato świadczy przede wszystkim zamiar całościowego ujęcia twórczości Schulza – to znaczy zarówno twórczości literackiej, plastycznej, jak i problematyki teoretycznej wpisanej w rozważania Schulza na temat sztuki. Towarzyszą temu mistrzowskie rozważania analityczne o poszczególnych zagadnieniach oraz znakomita orientacja Autorki w historycznych źródłach i inspiracjach literacko-estetycznych Schulza – zwłaszcza z kręgu piśmiennictwa niemieckojęzycznego. W rezultacie powstała książka, która jest znakomicie uzasadnionym wywodem naukowym, zawierającym oryginalne i błyskotliwie przedstawione tezy oraz nowe pomysły interpretacyjne, a nawet odkrycia.

z recenzji wydawniczej Włodzimierza Boleckiego



Ariko Kato

Literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, tłumaczka, profesor Uniwersytetu Języków Obcych w Nagoi w Japonii. Uzyskała stopień doktora kulturoznawstwa interdyscyplinarnego na Uniwersytecie Tokijskim. Odbyła staże naukowe na Uniwersytecie Warszawskim oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako visiting fellow prowadziła badania w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, US Holocaust Museum oraz na Uniwersytecie Yale. Autorka Buruno Shurutsu. Me kara te e [Bruno Schulz. Od oczu do rak] (Tokio 2012), redaktorka Buruno Shurutsu no sekai [Świat Brunona Schulza] (Yokohama 2013) i Porando to Nihon ni okeru dainijisekaitai sen no kioku. Horokosuto to Hiroshima [Pamięć o II wojnie światowej w Polsce i Japonii. Holokaust i Hiroszima] (Tokio 2021), współredaktorka tomu Holokaust i Hiroszima w perspektywie porównawczej. Pamięć o II wojnie światowej w Polsce i Japonii (Warszawa 2018). Przetłumaczyła z polskiego na japoński Medaliony Zofii Nałkowskiej oraz Akacje kwitną Debory Vogel (częściowo z jidysz); ostatnia z tych publikacji została uhonorowana w Japonii nagrodą The Best Translation Prize w_roku 2020.

Antologia ukazuje niezwykle dynamiczny i różnorodny obraz Łodzi, począwszy od pierwszej połowy XIX wieku aż do wybuchu II wojny światowej – okresu, kiedy miasto przestało być wieloetniczną i wielokulturową metropolią, w której główną rolę odgrywał przemysł tekstylny.
Znajdują się tu utwory pisane po polsku, niemiecku, rosyjsku oraz w jidysz. Tom zawiera teksty publicystyczne, utwory z pogranicza literatury i publicystyki, szkice społeczno-obyczajowe, obrazki, fragmenty korespondencji, jak również wspomnienia i druki ulotne.
Znaczna część tych utworów przez wiele dziesięcioleci pozostawała nieznana czytelnikom. Ich przypomnienie pozwala pokazać ówczesne życie miasta i jego mieszkańców, kontrasty społeczne, dynamiczny rozwój oraz napięcia w obrębie łódzkiej społeczności.

"Dobrze się myśli literaturą to zbiór esejów" o praktykowaniu wiary w literaturę, rozumianą jako konieczność mówiącego człowieka. Ryszard Koziołek przekonuje, że ilekroć próbujemy coś wyjaśnić, porozumieć się z innym lub wyrazić własne emocje, jesteśmy skazani na literaturę. Czynimy to również bez lektury, ale – jak przekonuje autor – czytanie ulepsza nasze myślenie i mowę. W myśleniu literaturą autor sięga do twórczości klasyków – jak Prus, Kraszewski, Sienkiewicz, Przybyszewska czy Mrożek – oraz pisarzy współczesnych – Springera, Stasiuka, Pilcha czy Karpowicza. Życiorysy są dla niego równie ważne, jak fikcje, jeśli tylko pozwalają myśli ruszyć z miejsca i ćwiczyć się w wyrażaniu i opowiadaniu świata. Eseje Ryszarda Koziołka to także głos w sprawie przywrócenia literaturze należnego jej miejsca, które ostatnimi czasy osłabiły media wizualne. Autor udowadnia, że dla człowieka nie ma lepszego programu symulacyjnego do trenowania wyobraźni, mowy i myślenia niż literatura.

Stanisław Lem jako krytyk literacki… nigdy nienapisanych książek!

Nowe wydanie jednego z najważniejszych dzieł publicystycznych wybitnego myśliciela i twórcy literatury science fiction

Przeczytać książkę i napisać jej recenzję, nic trudnego. A co, gdyby stworzyć analizę książki, która nigdy nie powstała? Podjął się tego Stanisław Lem, dając kolejny dowód, jak nietypowymi drogami wędrowały jego myśli.

Doskonała próżnia to zbiór mistrzowskich tekstów, w których krakowski pisarz z niezwykłą erudycją, głęboką refleksją ontologiczną, a także ironią (a jakże!) pisze o fikcyjnych tekstach, próbując skomentować i uporządkować współczesne zdarzenia. Recenzja to tylko pretekst do zagłębienia się w rozważania filozoficzne, które nurtowały Lema przez całe życie.

„Pisanie powieści to forma utraty swobód twórczych. (...) Z kolei recenzowanie książek to katorga jesz-cze mniej szlachetna. O pisarzu da się przynajmniej powiedzieć, że sam siebie zniewolił — obranym tematem. Krytyk jest w gorszym położeniu: jak katorżnik do swych taczek, tak do dzieła omawianego przykuty jest recenzent. Pisarz traci wolność we własnej, krytyk — w cudzej książce. (…) Literatura opowiadała nam dotąd o fikcyjnych postaciach. My pójdziemy dalej: będziemy opisywali fikcyjne książki. Oto szansa odzyskania swobód twórczych, a jednocześnie zaślubiny dwóch sprzecznych duchów — beletrysty i krytyka”. (fragment książki)

Co z tych zaślubin wynikło? Lem w najlepszej możliwej formie – błyskotliwy, głęboki, zaskakujący i bardzo zabawny.

Tadeusz Rittner długo „czekał” na taką monografistkę. Sabina Brzozowska od pewnego czasu poświęcała swoją uwagę badawczą twórczości tego niedocenionego dramaturga. Monografia Dramaturgia Tadeusza Rittnera – rewizje, efekt jej wielostronnych peregrynacji naukowych, stanowi znakomitą merytorycznie propozycję nowych odczytań dzieł Rittnera, na wielu polach rewidującą niegdysiejsze (obecnie już przestarzałe) ustalenia Zbigniewa Raszewskiego. Książka Brzozowskiej prezentuje bardzo wysoki poziom naukowy, ogromnie dużo wnosi do wiedzy o przedmiocie, ujawnia świetne połączenie kompetencji historycznoliterackich z historycznokulturowymi oraz z wiedzą z dziedziny historii teatru polskiego i obcego, stanowi nadto wzorcowy przykład napisanej mistrzowskim językiem naukowej narracji. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Sobieraja Sabina Brzozowska – profesor Uniwersytetu Opolskiego, historyczka literatury, autorka monografii Klasycyzm i motywy antyczne w poezji Młodej Polski (2000), Człowiek i historia w dramatach Tadeusza Micińskiego (2009), W zwierciadle idei. Literatura Młodej Polski – konteksty (2018) oraz studiów o literaturze przełomu XIX i XX wieku publikowanych m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Pamiętniku Teatralnym”, „Tekstach Drugich”, „Wielogłosie”, a także w tomach zbiorowych i specjalistycznych słownikach. Współautorka opracowania antologii Myśl teatralna doby postyczniowej (2016), współredaktorka kilku monografii zbiorowych. W 2021 roku zorganizowała międzynarodową konferencję „Literatura polska i modernizm austriacki. Inspiracje, powinowactwa, dysonanse (w setną rocznicę śmierci Tadeusza Rittnera)”, której pokłosie ukazało się na łamach pisma „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2021.