Odpowiedzi na wszystkie pytania. 200 infografik objaśniających świat

Przegląd obrzydliwych, odpychających i absurdalnych aspektów działania naszych ciał, Ziemi i wszechświata.
Poznaj najbardziej mordercze ssaki na ziemi, biologa, który dał się ukąsić wszelkim możliwym owadom, roztocze żyjące na naszych twarzach, najbardziej niechlujnych kochanków w królestwie zwierząt i wiele innych kuriozów. Poznaj opinie najwybitniejszych badaczy w poszczególnych dziedzinach i znajdź odpowiedzi na pytania, których nikt nie ma odwagi zadać. Uznana dziennikarka naukowa, autorka bloga Gory Details, zuchwale, z polotem i dużą dozą czarnego humoru mierzy się z tym, co obrzydliwe i chorobliwe, oraz z pozornie absurdalnymi odkryciami.

Wbrew powszechnie przyjętej opinii mechanistyczny światopogląd nowoczesnej nauki nie narodził się jako synteza wiedzy o świecie. Został narzucony nauce w drugiej połowie XVII wieku przez rodzące się nowoczesne państwa w sojuszu z religią instytucjonalną. Celem tego zabiegu było pokonanie radykalnych ruchów społecznych zakorzenionych w magicznej filozofii Renesansu. Ta największa rewolucja w dziejach myśli zachodniej wywołała głęboką zmianę sposobu rozumienia natury świata i kosmicznego statusu człowieka. W ślad za tym przeredagowaniu uległa narracja dziejów nauki. Rewolucja mechanistyczna (odrębna od rewolucji naukowej i dużo krótsza), ze względu na swe polityczne, „nienaukowe” podłoże, nie znalazła miejsca w podręcznikach historii nauki, zgodnie z regułą, że historię pisze zwycięzca. Właśnie o tym jest ta książka. Mikołaj Brykczyński proponuje czytelnikowi podróż słabo uczęszczanymi szlakami myśli wczesnonowożytnej, poświęcając najwięcej uwagi jej magicznym wątkom. Z jednej strony legły one u podstaw nowoczesnej nauki, z drugiej zaś są tak obce naszemu materialistycznemu światopoglądowi, że wolimy o nich nie pamiętać. Rekonstruując przyczyny i przebieg rewolucji mechanistycznej, autor włącza się w trwającą od ponad półwiecza dyskusję wokół modelu rewolucji naukowych Thomasa Kuhna.

«Nous ne pouvons pas construire un monde meilleur sans améliorer les individus. Dans ce but, chacun de nous doit travailler à son propre perfectionnement, tout en acceptant dans la vie générale de l’Humanité sa part de responsabilités.»

La légende n’a voulu retenir de Marie Curie (1867-1934) que l’image d’une travailleuse acharnée et brillante, pionnière dans le domaine de la radioactivité, et prix Nobel à deux reprises. Mais ne fut-elle pas aussi une mère attentive, une épouse dévouée, une amante passionnée, une femme perdue en un temps qui lui refusa la reconnaissance qu’elle méritait ? Dans cette France de la Belle Époque où Mirbeau affirme que le rôle unique de la femme consiste à «perpétuer la race», Marya Salomea Sklodowska, la Polonaise, fut traitée d’«étrangère», d’«intellectuelle athée», de «femme émancipée». Quand elle meurt en juillet 1934, «usée par un travail écrasant, seule et sans défense», comme l’écrit sa fille Ève, son enterrement ne donne lieu à aucune cérémonie ni discours officiel.

Książka opowiada o ikonach socjalistycznej nauki, o jej fenomenie, o wciąż niedocenianej roli radzieckich badaczy pomimo spektakularnych i bezprecedensowych osiągnięć potwierdzanych Nagrodami Nobla. O ludzkich wyborach, dążeniu do sukcesu, wierze w wartości wyższe i tryumf wiedzy, ale też o brudnym zaangażowaniu w politykę. Przedstawia kilkanaście sylwetek naukowców skazanych na zimnowojenną rzeczywistość ZSRR: ich życie, dokonania, porażki, sposoby radzenia sobie z opresyjnym systemem.

Jest to książka o naukowcach i pasji uprawiania nauki – pasja postrzegana jest w kontekście pozytywnej motywacji, zaangażowania i satysfakcji naukowca; pasja jako integralna część rdzenia jego tożsamości. Zdaniem Autora nasze pasje naukowe, w powiązaniu z władzą i wolnością naszego umysłu, mogą być w praktyce urzeczywistniane, możemy kreować swój akademicki świat „w sobie i wokół”.

W każdym dworze i dworku polskim znajdowała się domowa apteczka […] Śpiżarnia pańska z apteczką zostawała pod zarządem i pieczą panny apteczkowej, która wydawała kucharzom, smażyła konfitury, urządzała nalewki i domowe lekarstwa, piekła pierniki i z dziewczętami zbierała zioła lecznicze. Była to zwykle albo daleka krewna, albo uboga panna i sierota, która za mąż nie wyszła, ale w domu możniejszym znalazła opiekę i ciepło rodzinne […] Panna apteczkowa, jako opiekunka chorych we dworze wiejskim, jako najwierniejsza przyjaciółka domu i rodziny swoich państwa, jako niestrudzona i umiejętna pracownica, była w dawnem społeczeństwie polskim, nie znającem dzisiejszego roznerwowania, bardzo pospolitym a sympatycznym typem starej panny.
Z. Gloger, Encyklopedia staropolska
Kolejna książka z cyklu stanowiącego zbiór przewrotnych esejów, opisujących nieznane fakty naukowe oraz epizody z życia dawnych wizjonerów. Tym razem poznamy marzenia o zawojowaniu świata nauki przez przedstawicieli matematyki, medycyny, archeologii, entomologii i geografii.
Czy wiesz, że:
W XVII w. Polaków uznawano za naród wyróżniający się ponadprzeciętnym zdrowiem? Zasługą tego miały być m.in. spanie na twardym posłaniu i … pogodne usposobienie. W XVIII w. w celu pozbycia się kołtunów z włosów radzono spożywać gotowanego jeża lub polewać głowę gorzałką – następnie ją podpalając. Wynalazca pierwszego odkurzacza został aresztowany, gdyż jego maszyna zebrała zbyt dużą ilość srebrnego pyłu z monet, podczas czyszczenia królewskiej mennicy.