Przechytrzyć historię

Od stuleci ludzi łączy z książkami silna miłosna więź – filia. Ci, którzy jej ulegli, kochają wszystkie książki, również te zaginione, nienarodzone, a nawet fikcyjne. Chronią się przed światem w zaciszu bibliotek, własnych, pieczołowicie kompletowanych, ale i tych mitycznych, utraconych i wyobrażonych. Schronienie czasem zmienia się jednak w pułapkę, labirynt, w którego wnętrzu kryje się szaleństwo – follia. Ludzie dotknięci tym szaleństwem niczym zazdrośni kochankowie chcą posiadać upragnione księgi na własność, i aby to osiągnąć, skłonni są popełnić najgorsze zbrodnie.
Alberto Castoldi odnotowuje objawy tego miłosnego obłędu, opisane przez tych, którzy sami się z nim zmagali: Flauberta, Eco, Calvino, Borgesa, Canettiego, Balzaca czy Musila. Przygląda się tym, którzy książki chronią i darzą kultem. I tym, którzy je palą, fałszują i pożerają. Nam wszystkim, dla których są chlebem, zwierciadłem i światem.

Monografia opisuje wielki projekt literacki, naukowy i wydawniczy, jakim była tzw. Polnische Bibliothek (Biblioteka Polska) pod redakcją Karla Dedeciusa, wydawana od 1982 do 2000 roku przez Suhrkamp Verlag we Frankfurcie nad Menem, a finansowana przez Fundację Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung). To imponujące przedsięwzięcie miało wielkie znaczenie dla transferu kulturowego między Polską a Niemcami (i krajami niemieckojęzycznymi), pojednania poprzez książki, umacniania jedności europejskiej po głębokich podziałach (po)wojennych.

Karl Dedecius’ Polish Library: Project – Process – Significance
The monograph discusses the literary, scholarly and publishing endeavour that was the so-called Polnische Bibliothek (Polish Library) edited by Karl Dedecius, which was issued between 1982 and 2000 by Suhrkamp Verlag in Frankfurt am Main with financing from the Robert Bosch Foundation (Robert Bosch Stiftung). This impressive undertaking had immense significance for the cultural transfer between Poland and Germany (as well as other German-speaking states), for reconciliation through books, and for the strengthening of European unity following deep (post-)war divisions.

Tom zawiera teksty poświęcone działalności Samuela Bogumiła Lindego jako pierwszego dyrektora Biblioteki Publicznej przy Królewsko-Warszawskim Uniwersytecie, jego dokonaniom pedagogicznym, działaniom na rzecz środowiska ewangelików polskich oraz jego największemu intelektualnemu dokonaniu – sześciotomowemu „Słownikowi Języka Polskiego”. Składa się z 17 artykułów poprzedzonych wstępem i uzupełnionych aneksami oraz indeksem, stanowi spójny zestaw materiałów ukazujących wieloaspektowo sylwetkę Samuela Bogumiła Lindego na szerszym tle ówczesnych wydarzeń politycznych, społecznych i kulturalnych. Pokazuje Lindego jako człowieka książki prezentując jego poglądy teoretyczne i dokonania praktyczne. Tom "Bibliotheca Lindiana" doskonale wpisuje się w dotychczasową literaturę, stanowiąc przypomnienie i podsumowanie pewnych wątków i tematów, ale też wskazuje kolejne obszary dalszych analiz i poszukiwań badawczych. Stanowi wartościowy zbiór materiałów nie tylko dla lepszego poznania biografii Samuela B. Lindego, ale i problemów kultury początków XIX wieku.

„Coraz częściej w literaturze dla najmłodszych poruszane są tematy tzw. trudne, z którymi w rzeczywistości spotykają się nawet dzieci. Książki poruszające dorosłe tematy mają pomóc małym czytelnikom zrozumieć świat i poradzić sobie z emocjami. Niejednokrotnie jednak książki, które kwestionują samym swoim istnieniem idyllę dzieciństwa, budzą kontrowersje. (…)

Skupiamy się na funkcjonowaniu tych książek w bibliotekach. W dyskursie publicznym pojawiają się regularnie informacje o kontrowersjach związanych z pojawieniem się ich w bibliotekach lub ich zniknięciem z bibliotecznych półek. Zadajemy sobie wtedy pytania: Dlaczego dana książka została uznana za kontrowersyjną? Dlaczego podjęto wobec niej właśnie taką, a nie inną decyzję i czy była to decyzja uzasadniona? I szerzej – jaka jest i jaka powinna być rola bibliotekarza w mediowaniu dostępu czytelników do książki?”

Oddajemy do rąk czytelników kolejną – po Kaligrafii artystycznej – książkę służącą nabywaniu trudnej sztuki artystycznego pisania. Retrokaligrafia ma w zamierzeniu odgrywać rolę przewodnika po dawnych krojach pisma – eleganckich i znakomicie nadających się do przygotowania okolicznościowych kartek, zaproszeń czy życzeń. Dzięki umieszczonej w publikacji liniaturze czytelnik może zapoznać się z kształtem ozdobnych liter i cyfr oraz poćwiczyć ich samodzielne wykonanie. Dodatkowo w książce zawarte zostały porady i ciekawostki dotyczące sztuki kaligrafii, a także inicjały i finaliki – czyli ornamentacyjne elementy pozwalające rozpocząć i zakończyć retrokartkę w sposób niebanalny i uczynić z tekstów miniaturowe dzieła sztuki.

Books; reading, collecting and the physical housing of them has brought the book-lover joy - and stress - for centuries. Fascinated writers have tried to capture the particular relationships we form with our library, and the desperate troubles we will undergo to preserve it. With Alex Johnson as your guide, immerse yourself in this eclectic anthology and hear from an iconic Prime Minister musing over the best way to store your books and an illustrious US President explaining the best works to read outdoors.

Enjoy serious speculations on the psychological implications of reading from a 19th century philosopher, and less serious ones concerning the predicament of dispensing with unwanted volumes or the danger of letting children (the `enemies of books') near your collection. The many facets of book-mania are pondered and celebrated with both sincerity and irreverence in this lively selection of essays, poems, lectures and commentaries ranging from the 16th to the 20th century.