Starzenie się społeczeństwa a polityka fiskalna i migracyjna

W Polsce proces starzenia się ludności postępuje bardzo szybko, co zmienia kształt „polskiej kultury starości”. Na potrzeby niniejszej książki termin ten definiujemy jako zestaw norm i praktyk społeczno-kulturowych – realizowanych zarówno przez osoby starsze, jak i osoby młode wobec osób starszych – szczególnie istotnych na dalszych etapach życia. W naszych badaniach skoncentrowaliśmy się na „młodych” emerytach, a więc takich, którzy formalnie przeszli na emeryturę w okresie ostatnich pięciu lat. Ich doświadczenie emerytury jest więc krótkie, można powiedzieć, że są w fazie przejściowej pomiędzy kolejnymi etapami życia – pomiędzy późną dorosłością a starością. Ale jest to okres kluczowy, jeżeli chcemy gruntownie poznać doświadczenie starzenia się i uchwycić bieg życia jednostki w całej jego złożoności.
Przejście na emeryturę może być postrzegane jako znaczący moment w życiu człowieka. Ma on wpływ nie tylko na jednostkę przechodzącą na emeryturę, ale oddziaływa również na innych ludzi: członków rodziny, współpracowników, przyjaciół i znajomych. Jest więc kluczowy dla wielu wymiarów relacji społecznych. Pojawia się jednak pytanie, czy stanowi on punkt zwrotny w wymiarze tożsamościowym człowieka, czy w zasadniczy sposób odbija się na sposobie definiowania samego siebie i odnajdywania się w otaczającej rzeczywistości społecznej. Odpowiedź na to pytanie nie może być (i nie jest) odpowiedzią łatwą. Moment przechodzenia na emeryturę, jak i sam czas emerytury, nie jest bowiem doświadczeniem jednorodnym.

Jean Améry (właśc. Hans Mayer, 1912–1978), belgijski pisarz z rodziny austriackich Żydów, od 1938 roku na emigracji w Belgii, więzień obozów koncentracyjnych, w tym Auschwitz. Po wojnie powrócił do Belgii i osiadł w Brukseli, choć pisał po niemiecku, a publikował w Niemczech i Austrii. Także w ojczystej Austrii, w salzburskim hotelu, popełnił samobójstwo. Dwa lata wcześniej napisał książkę Podnieść na siebie rękę. Była to poniekąd kontynuacja niniejszego eseju o starzeniu się (1968). Wcześniej Améry (anagram od Mayer) zyskał sławę dziełem Poza winą i karą (1966) należącym dziś do klasyki literatury holokaustu. W swoich tekstach zmagał się z problemem postawy intelektualisty wobec przemocy, z jej wpływem na myślenie, psychikę i moralność. Egzystencjalny, fundamentalny wymiar jego dzieł skupionych na sprawach ostatecznych uczynił go jednym z najważniejszych myślicieli drugiej połowy XX wieku. O starzeniu się to obszerny esej starający się uchwycić moment, w którym perspektywa starości i nieuchronnego końca zaczyna przeważać w świadomości człowieka i determinować jego życie, moment buntu i rezygnacji. Autor uprawia fenomenologię, metafizykę i socjologię procesu starzenia się, analizuje, jak samo społeczeństwo wyznacza nam określone, dyktowane wiekiem miejsce i zadania w kulturze. Ta lektura, niezwykle przejmująca, dzieło tyleż teoretyczne co bardzo osobiste, wymaga od czytelnika sporej mobilizacji nie tylko intelektualnej, lecz także psychicznej.

OPIEKUN OSÓB CHORYCH I STARSZYCH

• pomocny dla opiekunów, rehabilitantów, pielęgniarek w domach prywatnych i specjalistycznych placówkach
• fachowe słownictwo medyczne
• słownictwo ogólne przydatne w pracy opiekuna (prowadzenie domu, sprzątanie itp.)
• rozmówki zawierające zwroty przydatne przy pracy z osobą chorą / niepełnosprawną

Opracowanie Opiekun osób chorych i starszych to specjalistyczna publikacja kierowana do osób wykonujących pracę opiekuna, pielęgniarza czy rehabilitanta. Publikacja składa się z części słownikowej oraz części z rozmówkami.

Część słownikowa posiada zarówno układ polsko-angielski oraz układ angielsko-polski i zawiera dwa typy haseł. Pierwszą grupę stanowią najbardziej potrzebne zwroty medyczne obejmujące najczęstsze schorzenia, badania, lekarstwa oraz metody i procedury terapeutyczne. Wszystkie hasła w tej grupie zawierają definicje. Umożliwia to nie tylko komunikację w języku angielskim ale również ułatwia właściwe zrozumienie terminów medycznych. Bogaty zbiór haseł specjalistycznych sprawia, że publikacja może być przydatna również dla personelu świadczącego bardziej specjalistyczne usługi medyczne.

Druga grupa haseł to bardziej ogólne słownictwo potrzebne w codziennej pracy opiekuna, pielęgniarza czy rehabilitanta. Hasła ogólne nie posiadają definicji, chyba że w danej sytuacji może zachodzić wątpliwość co do znaczenia.

Hasła z obu grup są przedstawione w porządku alfabetycznym. Zarówno hasła specjalistyczne, jak i ogólne zawierają liczne przykłady użycia.

Część z rozmówkami zawiera rozmówki polsko-angielskie obejmujące zwroty szczególnie przydatne dla osób wykonujących pracę opiekuna.

Rozmówki podzielone są na kilka grup tematycznych. Największą grupę stanowią zwroty bezpośrednio związane z opieką. Zadania przedstawione w rozmówkach ujęte są kolejności logicznej / tematycznej.

Starość jak ją widzi psychologia. Zagrożenia, możliwości, wspomaganie jest owocem czwartej konferencji naukowej poświęconej starości z perspektywy rozważań teoretycznych i badań empirycznych w obszarze psychologii. Jej organizatorami byli: Komisja Psychologi Polskiej Akademii Nauk oraz Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Treść artykułów dowodzi, że jakość starości każdego człowieka zależy przede wszystkim od jego własnej aktywności we wcześniejszych fazach rozwoju, jak również w samym okresie późnej dorosłości. Oczywiście jest ona także uwarunkowana podmiotowymi zasobami danej osoby oraz szerokim spektrum czynników środowiskowo-sytuacyjnych. O dobrą starość trzeba się troszczyć przez cały bieg życia i rozwoju, poczynając od troski innych o nas, zmierzając do troski o siebie (samotroski) i zwrotnie – do troski o drugich.

Publikacja będzie na rynku wydawniczym pozycją poszukiwaną zarówno przez przedstawicieli środowisk akademickich, jak i instytucji podejmujących działania aktywizujące, rehabilitacyjne i opiekuńcze na rzecz osób w wieku senioralnym. Pierwszych będzie inspirować do nowych konceptualizacji teoretycznych i eksploracji empirycznych, zaś drugim pozwoli lepiej zrozumieć potrzeby seniorów oraz opracowywać coraz bardziej skuteczne programy wspomagające ich psychospołeczne funkcjonowanie i podnoszące jakość ich życia.

Z recenzji prof. dr hab. Władysławy Pileckiej

Książka powstała w koedycji z Polską Akademią Nauk

W społeczeństwie, dla którego pieniądze, sukces, władza, a zwłaszcza młodość stały się bogiem, nie ma już miejsca dla ludzi starych. Usuwa się ich z ich własnych domów rodzinnych, zamyka w domach starców, pozbawia praw stanowienia o sobie, mówiąc krótko: traktuje się ich jak kulę u nogi. W oczach społeczeństwa starość nie przedstawia sobą żadnej wartości: jesień życia stała się czymś z definicji negatywnym - kojarzy się głównie z nieczynnością zawodową, brakiem celu, brakiem radości życia, po prostu: brakiem młodości.
Manifest Esther Vilar (w przekładzie Bożeny Intrator) skierowany jest przeciwko kultowi młodości i stanowi zachętę dla ludzi starych, żeby wreszcie bez kompleksu wieku otwarcie przyznali się do siebie: doświadczonych życiowo, kompetentnych, godnych. Nie tylko po to, żeby złagodzić paniczny strach przed starością, którym zarażeni są młodzi ludzie. Jest to manifestacja wartości, a zarazem apel o akceptację najbardziej naturalnej rzeczy na świecie.

Publikacja jest nowatorskim ujęciem zagadnienia procesów starzenia się zmysłów. Autorzy opisują zmiany następujące z wiekiem i obejmujące wzrok, słuch, zmysł równowagi, dotyk, smak i powonienie oraz problemy stomatologiczno-ortodontyczne i foniatryczne, a także przedwczesne starzenie się zmysłów w chorobach uwarunkowanych genetycznie. Dopełnieniem tych treści jest opis budowy i starzenia się mózgu oraz umysłu z perspektywy psychiatrii. Autorami tekstów są specjaliści z takich dziedzin, jak geriatria, laryngologia, logopedia, okulistyka, stomatologia i psychiatria.

Publikacja skierowana jest do studentów medycyny i lekarzy wszystkich specjalności, spotykających się w swojej codziennej praktyce z zaburzeniami natury geriatrycznej, oraz do terapeutów, rehabilitantów, opiekunów i członków rodzin osób starszych. Będzie też cenną lekturą dla pracowników instytucji samorządowych tworzących programy odpowiadające na potrzeby systematycznie starzejącego się społeczeństwa.