Stosunki Międzynarodowe 3-4/2006

W publikacji „Agresywna polityka Federacji Rosyjskiej. Kryzys i wojna w Ukrainie” autor porusza kwestie związane z działaniami podejmowanymi przez Władimira Putina oraz ich wpływem na sytuację polityczną i gospodarczą w Europie. Dzięki gruntownej analizie i wnikliwym obserwacjom autora czytelnik ma możliwość zapoznać się z obrazem politycznym Europy po dwudziestu latach rządów prezydenta Federacji Rosyjskiej oraz z prognozami na nadchodzące lata.

Monografia kontynuuje tematy podjęte w książce „Polityka Federacji Rosyjskiej w regionie Europy, Azji i Pacyfiku”, wydanej w 2015 r. Wśród wielu publikacji autorstwa dr. hab. Bogdana Panka można wymienić „Bezpieczeństwo globalne w erze Donalda Trumpa”, „Global and regional security. Challenges and risks”, „Problemy Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa”.

Swoją najnowszą książkę autor podsumowuje w ten sposób: „Publikacja jest próbą odpowiedzi na następujące pytania: Jakie konsekwencje dla Europy i świata mogą wynikać z trwającej wojny w Ukrainie? Dlaczego nastąpił gwałtowny zwrot w polityce zagranicznej Rosji w pierwszej połowie XXI wieku i finalnie doprowadził do otwartej inwazji militarnej Putina na Ukrainę 24 lutego 2022 roku? Jak będzie wyglądała architektura bezpieczeństwa w Europie w trzeciej i kolejnych dekadach XXI wieku? Do czego może doprowadzić dalsza eskalacja rosyjskiej wojny w Ukrainie? Jaką rolę odgrywają w niej Chiny oraz jaki będzie kształt przyszłych stosunków Rosji z Zachodem?”.

Najcenniejszym walorem publikacji jest pobudzenie grona badaczy zjawisk bezpieczeństwa i stosunków międzynarodowych do dalszej dyskusji na podstawie starannie wypracowanych przez autora uwarunkowań (pozostających wcześniej często w sferze domysłów) i tez dotyczących możliwych scenariuszy przyszłościowych.
prof. dr hab. Mariusz Zieliński

Opracowanie stanowi bogaty zbiór informacji opartych na rzetelnej analizie źródeł. Ma wiele walorów, które można wykorzystywać w krzewieniu wiedzy strategicznej i międzynarodowej w obszarze bezpieczeństwa narodowego w Polsce wśród studentów i naukowców oraz polityków.
prof. dr hab. Ryszard Jakubczak

Krzysztof Zdulski, Bariera bliskowschodnia. Turcja w polityce Wielkiej Brytanii w latach 1939-1942

• Oficjalne zabiegi dyplomatyczne i zakulisowe rozgrywki.

• Polityczne i gospodarcze uwarunkowania.

• Wojenne zwroty akcji.

Jakie czynniki determinowały brytyjską politykę wobec Turcji? Jakie cele chciał osiągnąć Londyn i jakich używał do tego instrumentów? Dlaczego Wielka Brytania zdecydowała się zawrzeć z Ankarą układ o wzajemnej pomocy? Czego Londyn oczekiwał po przymierzu z Turcją i w jakim zakresie oczekiwania te były zależne od zmian w sytuacji politycznej i wojennej? W jakim stopniu stosunki Wielkiej Brytanii z mocarstwami, a zwłaszcza z Niemcami, Włochami, Francją i Związkiem Sowieckim, wpływały na politykę brytyjską wobec Turcji? Jakie były jej skutki dla sytuacji na Bałkanach? Jaki stosunek do planów i działań Londynu miały rządy Bułgarii, Grecji, Jugosławii i Rumunii? Jaką rolę odgrywała Turcja w brytyjskich planach obrony Bliskiego Wschodu? Czy Wielka Brytania rzeczywiście chciała bronić swego tureckiego sojusznika i czy była do tej obrony przygotowana? W jakim stopniu politykę wobec Turcji kształtował cały rząd, a w jakim poszczególne ministerstwa i wybrani członkowie rządu, a zwłaszcza premier? Jaką rolę odegrali w niej czołowi brytyjscy politycy, zwłaszcza Neville Chamberlain, Anthony Eden, lord Halifax i Winston Churchill?

Autorzy tomu:
Bolesław Balcerowicz, Łukasz Gajewski, Stanisław Koziej, Roman Kuźniar (redaktor naukowy), Robert Kupiecki, Marek Madej, Marek Menkiszak, Grzegorz Rydlewski, Paweł Soroka

Prawdziwa wojna wróciła do Europy, do naszego sąsiedztwa. Co do istoty, jest to wojna całkowicie imperialna (podbój terytorialny dla narzucenia panowania), zgodna z rosyjską tradycją od Piotra I Wielkiego, której ideowe korzenie tkwią w wielkoruskim szowinizmie. Już okazała się porażką Rosji, ale jest też czymś więcej. To stress-test dla bezpieczeństwa międzynarodowego w końcowej fazie liberalnego porządku międzynarodowego. Spo-wodowała rewitalizację Zachodu jako formacji geopolitycznej. Przejawem tej witalności jest między innymi determinacja Zachodu w przyjściu ofierze agresji z militarnym wsparciem, dzięki któremu Ukraina była w stanie zatrzymać wielkie mocarstwo.


Jeden rezultat wojny można już uznać za pewnik: będziemy mieć do czynienia z radykalnym osłabieniem Rosji w każdym wymiarze jej potencjału, siły, zdolności i wpływów, czyli tego, co realiści w skrócie określają jednym słowem – power. Rosja na oczach świata zafundowała sobie auto-da-fé jako wielkie mocarstwo. Jest to równoznaczne z istotnym osłabieniem za-grożenia militarnego na dekady z jej strony, przynajmniej na kierunku zachodnim.

Roman Kuźniar

Książka niezwykle aktualna, opierająca się na dokumentach z rosyjskich archiwów, zadaje kłam najnowszej propagandzie historycznej Putina, która powiela stalinowskie fałszerstwa, a której ostrze skierowane jest głównie przeciwko Polsce. Pokazuje historię przygotowań sowieckich do wojny napastniczej, szczególnie intensywnych od przełomu roku 1929/30. Koncepcja wojenna którą rozwinął Michaił Tuchaczewski w styczniu 1930 przewidywała zmasowane użycie czołgów, samolotów oraz gazów bojowych. Głównym celem tego zmasowanego ataku miała być Polska, która w przekonaniu Stalina i jego towarzyszy była barierą w drodze na Zachód, do Niemiec, do serca Europy.
Dzięki analizie nowych i dotąd nieznanych dokumentów z archiwów moskiewskich, autor daje sugestywny obraz sowieckiej polityki zagranicznej tego okresu. Wynika z niej, jak od samych początków istnienia Rosji radzieckiej, jej kierownictwo padnięte było jedną myślą - podboju zachodniej Europy.
Znajdujemy w niej dowody na ofensywną i agresywną politykę Moskwy lat 20. i 30. Bogdan Musiał zebrał wstrząsające wypowiedzi czołowych polityków radzieckich jak Stalin, Tuchaczewski czy Mołotow oraz liczne źródła sowieckiej jednoznacznie wskazujące na ekspansjonistyczne ambicje ZSRR. Po jej lekturze nie ma wątpliwości, że pierwszą ofiarą nowej polityki sowieckiej miała być II RP.

Ważna książka dla obecnych i przyszłych pokoleń studiujących stosunki międzynarodowe i integrację europejską. Pokazuje rozwój tych dwóch dyscyplin w Polsce i w innych krajach. Zawiera pogłębioną analizę historyczną i empiryczną. Ma dobrą strukturę, jest świetnie napisana. (…)
Opisany stan polskiej nauki w dwóch dziedzinach będących przedmiotem analizy jest dość żałosny. Większość prac naukowych ma charakter opisowy – bez próby pogłębionej analizy teoretycznej. Tłumaczy to skromną obecność polskich naukowców z tych dziedzin na forach międzynarodowych. Podane fakty są zrozumiałe w wypadku starszego pokolenia badaczy, ale nie w wypadku młodych naukowców, z których wielu w ostatnich latach studiowało za granicą. (…) To prowadzi mnie do hipotezy, iż problemy polskiej nauki wynikają z kultury uniwersyteckiej w Polsce, ze swoistego typu feudalizmu, który kultywuje stare hierarchie, powiązania, obyczaje i blokuje rozwój intelektualny ludzi młodych. Podobna sytuacja istnieje na południu Europy i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Z recenzji wydawniczej prof. Jana Zielonki (Uniwersytet Oskfordzki)

Jacek Czaputowicz – profesor nadzwyczajny, kierownik Zakładu Metodologii Badań Europejskich w Instytucie Europeistyki, WDiNP UW. Autor m.in. Teorie stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN 2007; Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Wydawnictwo Naukowe PWN 2012 oraz Suwerenność, PISM 2013.
Kamil Ławniczak – doktor, współpracownik Instytutu Europeistyki, WDiNP UW. Opublikował m.in. Rada Unii Europejskiej. Organizacja i sposób działania, WDiNP 2014, Metody jakościowe i ilościowe w badaniu organizacji i działania Unii Europejskiej (red.), WDiNP 2013.
Anna Wojciuk – doktor politologii, adiunkt w Instytucie Stosunków Międzynarodowych, WDiNP UW, visiting fellow na Uniwersytecie Harvarda oraz na Columbia University w Nowym Jorku. Opublikowała m.in. Dylemat potęgi. Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010.

Ekspert ds. Chin Robert Spalding, ujawnia szokującą skalę infiltracji amerykańskich instytucji i zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego USA ze strony Chin.
Media często sugerują, że to Rosja stanowi największe zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych, ale prawdziwe niebezpieczeństwo leży na dalekim wschodzie. Podczas gdy rządzący są zdezorientowani i rozpraszają ich inne sprawy, Chiny toczą wojnę przeciwko Stanom Zjednoczonym na sześciu frontach: gospodarczym, wojskowym, dyplomatycznym, technologicznym, edukacyjnym i infrastrukturalnym ? i wygrywają. Jest już prawie za późno, aby cofnąć szokujące, choć nadal niewidzialne zwycięstwa Chińczyków.
W książce „Niewidzialna Wojna” Robert Spalding, generał brygady Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w stanie spoczynku, ujawnia motywy Chin i ich tajne ataki na Zachód. Dokumentuje, jak nasi przywódcy nie chronili nas w ciągu ostatnich dekad i dostarcza szokujących dowodów na niektóre z najbardziej genialnych sztuczek zastosowanych przez Chiny:- umieszczanie na uniwersytetach w całych Stanach Zjednoczonych Instytutów Konfucjusza, które służą do monitorowania i kontrolowania chińskich studentów w kampusach oraz rozpowszechniania narracji komunistycznych wśród niczego niepodejrzewających amerykańskich studentów,- oferowanie olbrzymich sum amerykańskim ekspertom zakładającym fundusze inwestycyjne, które przekierowują technologię do Chin,- podpisanie trzydziestoletniej umowy ze Stanami Zjednoczonymi, umożliwiającej Chinom dostęp do pokojowej technologii nuklearnej, co otwiera Chinom drzwi do amerykańskiego, nuklearnego know-how.Spaldinga martwi nie tylko to, że Ameryka może stracić swoją pozycję na arenie międzynarodowej, ale przede wszystkim to, że chińska partia komunistyczna ma fundamentalną odrazę do wszelkich prawnych zabezpieczeń, których Ameryka udziela wszystkim swoim obywatelom. KPCh dąży do świata stworzonego bez tych wartości. Spalding pokazuje w jaki sposób pomimo wszystkich doznanych strat Stany Zjednoczone i reszta wolnego świata mogą jeszcze walczyć i wygrać tę wojnę.Książka przełamuje schematy panujące w społeczeństwie a popularyzowane przez wielu ekonomistów, media i wszechmocny pieniądz. Odsłania rzeczywistość pustych fabryk, olbrzymiego deficytu handlowego z Chinami i chińskiej technologii wszechobecnej w każdym domu. Czy na pewno zdajemy sobie sprawę z daleko idących tego konsekwencji oraz faktu, że Chińska Republika Ludowa jest nadal kierowana przez Komunistyczną Partię Chin ? a może to, że noszą garnitury od Armaniego a nie mundurki od Mao odwraca od tego naszą uwagę. I o dziwo, w ich dorobku nie znajdziemy nagród za obronę praw człowieka, ochronę środowiska naturalnego, wspieranie tradycji swoich przodków ani wspieranie wiary buddyjskiej, taoistycznej, chrześcijańskiej bądź muzułmańskiej.