System ochrony praw człowieka pierwszej generacji wobec nowych wyzwań cywilizacyjnych. Tom 1

Przygotowana monografia jest pracą zbiorową grona wielu autorów reprezentujących różne środowiska: naukowe, służb i organów państwowych, którzy opracowali kompendium wiedzy z zakresu handlu ludźmi w całym jego spektrum zjawiskowym.

Książka jest analizą zobowiązań nałożonych na państwa w ramach umowy międzynarodowej z dziedziny praw człowieka (Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet – CEDAW) oraz zobowiązań państw członkowskich UE wynikających z systemu prawa integracyjnego. Oba te systemy prawne (unijny i międzynarodowy), jak słusznie zauważa Autorka, stanowią dwa bieguny prawnego modelu działań wyrównawczych na rzecz kobiet, wyznaczając tym samym obszar analizy, który Katarzyna Sękowska-Kozłowska interesująco i dynamicznie określa jako sferę „między obowiązkiem a przyzwoleniem”.

Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Roberta Grzeszczaka, UW

Autorka konsekwentnie prowadzi czytelnika od problemów podstawowych, z precyzyjną i niezwykle potrzebną analizą stosowanej terminologii, do całościowego ujęcia tytułowych reżimów prawnych i ich swoistego „zderzenia”. Ta niezbyt obszerna praca stanowi doskonały przykład na to, że zwięzłe i kompetentne opracowanie precyzyjnie określonego problemu badawczego jest o wiele bardziej wartościowe niż długie opracowania po części powielające znane i ogólnodostępne treści i analizy. (…)

Dokonana analiza świadczy też o wysokiej kompetencji prawniczej Autorki, jej erudycji i o dogłębnym zrozumieniu mechanizmów interpretacji i stosowania środków wyrównawczych. Część pierwsza i druga stanowią wręcz modelowe ujęcie analizowanej problematyki w oparciu o obszerny materiał źródłowy przy równoczesnym nadaniu im oryginalnego rysu własnych poglądów Autorki.

Z recenzji wydawniczej dr. hab. Michała Kowalskiego, prof. UJ



Katarzyna Sękowska-Kozłowska – doktor nauk prawnych, adiunkt w Instytucie Nauk Prawnych PAN, kierowniczka Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN, członkini Rady Naukowej Interdyscyplinarnego Centrum Badań Płci Kulturowej i Tożsamości UAM, wykładowczyni Uniwersytetu SWPS, ekspertka Komisji Europejskiej i Rady Europy, współpracowniczka organizacji pozarządowych. W swojej pracy badawczej zajmuje się przede wszystkim prawnymi aspektami dyskryminacji ze względu na płeć oraz międzynarodowymi mechanizmami ochrony praw człowieka.

Spis treści Wstęp D. Bieńkowska, R. Kozłowski: Prawa człowieka wobec godności ludzkiej D. Bieńkowska: Poszanowanie praw kobiet a prawa człowieka D. Bieńkowska: Aksjologiczne fundamenty prawa D. Bieńkowska: Godność jako wspólny fundament hard law i soft law D. Bieńkowska: (Nie)godność śmierci. Uwagi prawno-etyczne w pryzmacie belgijskiej ustawy eutanatycznej R. Kozłowski: Nienaruszalność i poszanowanie ludzkiego życia D. Bieńkowska, R. Kozłowski: Godność a wolność sumienia R. Kozłowski: Sprzeciw wobec redukcjonistycznej antropologii R. Kozłowski: Godność jako problem filozoficzny Zakończenie Bibliografia Nota bibliograficzna

Książka holistycznie ujmuje kwestie praw człowieka, a poszczególne rozdziały napisali wybitni specjaliści tego zagadnienia. Spis treści Wprowadzenie Mikołaj Jacek Łuczak: Między narracją a dogmatem. O prawach człowieka w kontekście myśli Yuvala Noaha Harariego Ryszard Kozłowski: Godność a najwznioślejszy sens i cel życia człowieka Grzegorz Piekarski, O kulturę pamięci milczących i przemilczanych ofiar obozów koncentracyjnych. Rozważania w kontekście praw człowieka Natasza Duraj, Praktyka wymierzania i wykonywania kar w Federacji Rosyjskiej Wojciech Marek Kasprzyk, Prawo do korespondencji osoby osadzonej Samuel Štefan Mahút, Sprzeciw sumienia w kontekście praw człowieka Sebastian Czechowicz, Bezpieczeństwo i gwarancje praw człowieka dziecka nienarodzonego w obliczu karnoprawnych aspektów nielegalnego przerywania ciąży w Polsce Wiktor Portka, Prawo do ochrony zdrowia w polskim systemie opieki zdrowotnej Daria Bieńkowska, Prawo do świadczenia zdrowotnego w transgranicznej opiece zdrowotnej jako element polityki bezpieczeństwa pacjenta Katarzyna Chotkowska, Łamanie praw człowieka i praw pacjenta osób chorujących psychiczne w Polsce Aleksandra Zadrożna, Działania grup samopomocowych osób doświadczających kryzysu psychicznego jako możliwość przeciwdziałania stygmatyzacji i dyskryminacji osób chorujących psychicznie Karol Rutkowski, Prawo do sprawiedliwości Tomasz Błaszków, Fenomen kultury jako konstytutywny element praw człowieka Masaki Ichinose, On Human Rights of Dead People Zuzana Magurová, Human rights of trans people in Slovakia Bibliografia

Jednym z podstawowych celów demokratycznego państwa prawa jest zagwarantowanie
człowiekowi i obywatelowi przysługujących mu praw i wolności.
Cel ten został wyraźnie wskazany w art. 5 Konstytucji RP, który pod adresem naszego państwa formułuje m.in. zadanie zapewniania bezpieczeństwa swoim obywatelom (w szerokim tego słowa znaczeniu). Zapewnienie
bezpieczeństwa dotyczy nie tylko sytuacji, gdy jest ono zagrożone, ale powinno mieć miejsce także wtedy, gdy bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia nie występuje. Wówczas rolą państwa jest czuwanie nad bezpieczeństwem obywateli i wzmacnianie poczucia stabilności i zaufania do państwa oraz stanowionego przez nie prawa. Wyraża się ona w takim stanowieniu prawa, „by nie stawało się ono swoistą pułapką dla obywatela i aby mógł on układać swoje sprawy w zaufaniu, iż nie naraża się na skutki prawne, których nie mógł przewidzieć w momencie podejmowania decyzji i działań oraz w przekonaniu, iż jego działania podejmowane zgodnie z obowiązującym prawem będą w przyszłości także uznawane przez porządek prawny” (wyr. Trybunału
Konstytucyjnego z 7.02.2001 r., K 27/00, OTK 2001, Nr 2, poz. 29).
Potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego może uzasadniać ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności jednostki oraz obywatela, ograniczenia te jednak muszą być ustanawiane w przepisach rangi ustawy i mogą być wprowadzane tylko wówczas, gdy są konieczne w demokratycznym
państwie – nie mogą jednak naruszać istoty wolności i praw (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP).

Słowo „samospalenie” (chiń. zifen) nie oddaje pełni indywidualnego i politycznego znaczenia tego aktu. Jeśli ugrzęźniemy w podobnych określeniach, nie pojmiemy, co dzieje się dziś w Tybecie, lub zrozumiemy to opacznie. Wielu zdaje się sądzić, że to działanie przeciwko sobie, widząc w nim samobójstwo w płomieniach, które wznieca się własnymi rękoma. Gdyby wszakże ostatecznym celem była śmierć, po co zadawać sobie męczarnie trawienia ogniem każdego skrawka ciała?
W tym właśnie tkwi klucz do zrozumienia: samospalenie jest nade wszystko najdobitniejszym, najdrastyczniejszym aktem oporu i przywracania dumy, podejmowanym przez zwykłych ludzi, którzy jak my wszyscy wzdragają się na samą myśl o tak straszliwym bólu. Strajk głodowy jest uznanym i szanowanym medium sprzeciwu, samospalenie zaś odrzucamy, bowiem nie jesteśmy w stanie nie tylko zaakceptować, ale nawet wyobrazić sobie związanej z nim męki. Nie musimy jej przecież znosić, a jedynie przyjąć do wiadomości, by uświadomić sobie potęgę odwagi, która ciska kruche ciało w ogień w proteście przeciw tyranii.
Mimo sugerującej to nazwy nasze samospalenia nie są sprawą jednostkową. Fakt, że działanie z myślą o innych określamy słowem zawierającym egoistyczną cząstkę „samo”, świadczy o nędzy naszego języka.
Może tybetańskie protesty należałoby odróżniać od innych nową nazwą? W cenzurowanym chińskim internecie młodzi Tybetańczycy mówią najczęściej metaforycznie o „zapalaniu światła” lub „ofierze światła”, przydając oddawaniu życia dla wspólnego dobra wymiar praktyki religijnej. Inni używają określenia „zapalenie lampki”. Jak na ołtarzu, przed posągiem Buddy.
(fragment rozdziału "Samospalenie jako protest")

„Tybet to niezwykle trudny przypadek, test przestrzegania praw człowieka w Chinach i na świecie, wielka próba dla międzynarodowych standardów sprawiedliwości, których nikomu nie wolno lekceważyć ani ignorować. Do tej pory zdążył przynieść upokorzenie dokładnie wszystkim.”
Ai Weiwei

Oser - tybetańska pisarka i "poetka, która zapomniała się bać", pełni rolę "dziennikarki społecznej" i jednoosobowej agencji informacyjnej; jest laureatką wielu międzynarodowych wyróżnień.