Uniwersytet w dobie przemian

Książka zawiera artykuły autorstwa badaczy z różnych polskich ośrodków naukowych i zagranicznych, poświęcone refleksji nad człowiekiem w różnych wymiarach i zakresach. Przedmiotem uwagi jest istota ludzka postrzegana jako znak w różnych sferach: w myśli i języku, w świecie, w sferze sacrum, w społeczeństwie, literaturze i sztuce. Książka ukazuje wielonurtowość współczesnej humanistyki i uwzględnia obszary pograniczne, np. na styku z naukami przyrodniczymi.

******

Man as a Sign. A Jubilee Volume to Celebrate the 70th Anniversary of Professor Zbigniew Kloch

The book contains articles written by scholars from various Polish and foreign scientific institutions, which reflect on man in different aspects and domains. The subject matter is the human being perceived as a sign in various spheres: thought and language, the world, the sacrum sphere, society, literature and art. The book shows the multiplicity of contemporary humanities and addresses liminal territories, e.g. at the interface with natural sciences.

Świat pędzi do przodu, zmieniają się technologie, powstają nowe produkty i… niestety formy walki zbrojnej. Żeby za tym nadążyć i przed tym się obronić społeczeństwa muszą być do tego przygotowane. W założeniach temu przygotowaniu ma służyć system edukacji.

W krytycznym raporcie o stanie systemu oświaty, zawierającym analizę i rekomendacje zmian zatytułowanym „Edukacja Państwowa. Kształcenie czy programowanie umysłów?” autor – Karol Sobiecki – analizuje stan polskiego systemu edukacji państwowej. Ten jednak nie rysuje się dobrze. Argumentacja autora i przykłady pokazują, że państwowa oświata nie przygotowuje we właściwy sposób młodych ludzi do wyzwań stawianych im przez szaleńczo pędzący świat. O wadze spostrzeżeń autora decyduje fakt, że jest on ekspertem niezależnym. Niezależnym – w pełnym tego słowa znaczeniu.

Książka składa się z 3 części. Z „Opisu stanu polskiej edukacji” wyłania się niestety jej dość ponury stan, by nie powiedzieć dosadniej – opłakany. Stan, który należy natychmiast zmienić. Część druga traktuje o przyczynach, które do tego stanu doprowadziły, by bowiem coś poprawić należy znać przyczyny. Bardzo ciekawa jest trzecia część poświęcona wnioskom i propozycjom zmian.

Książka jest wyjątkową pozycją na polskim rynku wydawniczym, można się zgadzać z jej tezami lub z nimi polemizować, jednak nie można jej… nie przeczytać. Książka typu „must read” dla każdego, kogo choć trochę dotyczą polski system edukacyjny i wychowanie młodzieży. Polecamy ją rodzicom, nauczycielom, pracownikom oświaty i oczywiście samym uczniom.

Fascynująca opowieść o studentach z globalnego Południa, którzy uczyli się w Polsce w czasach zimnej wojny.

Łódź, jako drugie co do wielkości miasto w Polsce, była punktem węzłowym dla zagranicznych studentów, którzy uczyli się w PRL od połowy lat 60. ubiegłego wieku do transformacji ustrojowej. Łódzka Filmówka, należąca od 1955 roku do Międzynarodowego Stowarzyszenia Szkół Filmowych i Telewizyjnych (CILECT), była szczególnie lubianym celem studenckich podróży. Młodzi adepci sztuki filmowej z Afryki, Ameryki Łacińskiej i Bliskiego Wschodu stanowili jedną trzecią populacji zagranicznych studentów. Szkoła w obiegu międzynarodowym cieszy się znakomitą reputacją, a jednak doświadczenia uczących się w niej filmowców z Globalnego Południa są nadal bardzo słabo znane – zarówno w Polsce, jak i poza nią. Jest to więc publikacja pionierska.

Książka Hope Is of a Different Color przedstawia historię wymiany studenckiej między – używając ówczesnej nomenklatury – krajami rozwijającymi się i Polską Republiką Ludową w czasach zimnej wojny. Jej autorzy i autorki rzucają światło na doświadczenia i kariery pokolenia młodych filmowców w Łodzi, z których liczni osiągnęli później sukces artystyczny w swoich krajach rodzinnych.

Książka ukazuje nowe pole badawcze i rosnące zainteresowanie kwestią stosunków rasowych w Europie Wschodniej i Centralnej. Eseje, które się na nią składają, pisane są z rozmaitych perspektyw: socjologicznej, politologicznej oraz z punktu widzenia historii sztuki i filmu.

Tom zawiera również niepublikowane wcześniej fotografie i ujęcia z filmów, pochodzące z archiwów prywatnych oraz materiał wizualny i tekstowy z kolekcji łódzkiej Szkoły Filmowej.

Magda Lipska jest kuratorką i teoretyczką sztuki. Od 2008 roku pracuje w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Wśród jej ostatnich projektów kuratorskich wyróżniają się „Global Socialist Realisms” (w przygotowaniu), „Niepodległe: kobiet a dyskurs narodowy” (2018), „Dziennik. Awangarda w Chinach 1993-2003” (2017), „Gdyby dwa morza miały się spotkać: (2015, współkurator: Tarek Abou El Fetouh).

Monika Talarczyk jest filmoznawczynią i profesorką w PWSFTVIT. Jest autorką licznych publikacji poświęconych reżyserkom filmowym. Jej głównym obszarem badawczym jest kino mniejszościowe (kino kobiet, mniejszości w kulturze filmowej). W 2014 roku otrzymała nagrodę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Jest członkinią EWA (European Women's Audiovisual network), ruchu Kobiety Filmu i Stowarzyszenia Kobiet Filmowców oraz FIPRESCI (Międzynarodowe Zrzeszenie Krytyków Filmowych).

Nuda jest zjawiskiem powszechnym w szkołach, jednak dotychczas słabo zbadanym i opisanym. Wynika to częściowo z jego niejednoznaczności i złożoności , częściowo z braku zainteresowania badaczy. Książka Igi Kazimierczyk wypełnia tę lukę, pokazując, że zjawisko nudy zasługuje na uwagę i wymaga reakcji zarówno tych, którzy decydują o systemie edukacji, jak i rodziców i opiekunów. Praca powstała na podstawie analizy setek wywiadów przeprowadzonych z uczniami i nauczycielami. To ważny głos w dyskusji o obecnym stanie polskiego szkolnictwa i potrzebie jego zmian w przyszłości.

Książka ma bardzo spójną i logiczną strukturę, zarówno w części teoretycznej, jak i empirycznej. Napisana jest komunikatywnym językiem. Autorka ukazuje wielowymiarowość tylko pozornie oczywistego zjawiska nudy i wielość jego uwarunkowań.
dr hab. Jacek Pyżalski, prof. UAM

Iga Kazimierczyk, prezeska Fundacji "Przestrzeń dla edukacji", od 15 lat związana z sektorem pozarządowym i organizacjami działającymi w sektorze edukacji. Prowadzi zajęcia ze studentami na Wydziale Pedagogicznym UW, a także szkolenia dla nauczycieli. Autorka materiałów edukacyjnych na temat wspierania funkcji wychowawczej szkoły. Nauczycielka mianowana, inicjatorka i koordynatorka kampanii społecznych związanych z edukacją.

W książce zaprezentowano problematykę budowania i rozwoju trwałych relacji pomiędzy uczelnią publiczną a przedsiębiorstwami. Procesowe podejście do planowania oraz implementacji współpracy uczelni z interesariuszami ze środowiska biznesu pozwala budować partnerskie relacje z przedsiębiorstwami, co przekłada się na szereg korzyści społecznych i ekonomicznych.

Wśród omówionych zagadnień m.in.:
• rosnąca rola zaufania jako czynnika stymulującego interakcje społeczne i biznesowe pomiędzy współpracującymi organizacjami
• geneza i rola relacji we współczesnym zarządzaniu i budowaniu wartości
• jak przeobrazić jednorazową współpracę w relację opartą na wspólnych fundamentach, czyniąc z uczelni podmiot, który inicjuje współpracę i aktywnie dba o jej jakość
• pełna charakterystyka czynników i metod zarządzania relacjami z interesariuszami przez władzę uczelni publicznych.

Zarządzanie placówką oświatową z uwzględnieniem ustawicznie zachodzących zmian społecznych i legislacyjnych to dla jej dyrektora nie lada wyzwanie. Wymaga umiejętności:
• planowania strategicznego,
• umiejętności budowania zespołu i kierowania nim,
• budowania kultury organizacyjnej opartej na współpracy,
• zarządzania zmianami,
• twórczego rozwiązywania konfliktów,
• kształtowanie wizerunku placówki w środowisku,
• budowania partnerstwa z rodzicami i uczniami,
czyli profesjonalnego przywództwa opartego na rzetelnej wiedzy o zarządzaniu.
Zawarte w książce zagadnienia teoretyczne wzbogacone licznymi propozycjami ich zastosowania w praktyce oświatowej umożliwiają rozwój kompetencji kierowniczych oraz stanowią inspirację do twórczego działania zarówno dla praktykujących dyrektorów, jak
i tych, którzy dopiero aspirują do funkcji dyrektora i są na etapie formułowania wizji siebie w roli szefa.

Z recenzji:
(...) Książka jest skierowana głównie do dyrektorów placówek oświatowych i osób aspirujących do tej funkcji. Może także znaleźć odbiorców wśród zainteresowanych rozwojem zawodowym nauczycieli, którzy chcą włączyć się aktywnie do wzmacniania pozycji swojej szkoły i uczestniczyć w grupowych formach podejmowania decyzji związanych z rozwojem szkoły. Książka łączy w sobie walory naukowe i popularyzatorskie, może także pełnić funkcję „podręcznika” i przewodnika po problematyce zarządzania placówką szkolną, zarówno w perspektywie bieżącej, jak i stanowić wsparcie przy podejmowaniu inicjatyw długookresowych (strategicznych).
Dr hab. Mariusz Zieliński