Współczesna psychologia behawioralna

Współczesna psychologia naukowa narodziła się na uczelniach Europy Środkowej, a jej pionierami była środkowoeuropejska kadra akademicka. Zapoczątkowany programem „nowej psychologii” Wilhelma Wundta spór o oblicze dyscypliny, który rozgorzał w drugiej połowie XIX wieku w europejskich uniwersytetach, stał się początkiem emancypacji psychologii jako samodzielnej dyscypliny badawczej. Dziś, w czasach prymatu psychologii amerykańskiej, warto przypominać, że kolebką współczesnej psychologii była centralna Europa.
W tej książce przedstawione zostały podstawowe fakty i godne uwagi nazwiska psychologów, którzy żyli i pracowali w Polsce, Niemczech, Austrii, Czechach i Słowacji, na Węgrzech oraz w Słowenii. Jej główne ramy czasowe to okres od 1879 do 1939 roku, a więc od daty zorganizowania przez Wilhelma Wundta w Lipsku pierwszej pracowni psychologicznej do wybuchu drugiej wojny światowej. Obie te daty wytyczają istotny etap w dziejach psychologii.
W wykładzie historii psychologii znalazły się życiorysy osób zajmujących się psychologią, ich teorie i prowadzone przez nich badania oraz wynikające z tej działalności szeroko pojęte związki intelektualne. Wybór nazwisk jest subiektywny. Zostały tu przypomniane również i takie postacie, które nie pojawiają się w innych syntezach dziejów nauki, warto bowiem na historię psychologii spojrzeć sięgając głębiej, niż proponuje to większość dotychczasowych opracowań. Tylko wtedy można w dużej przecież grupie uczonych dostrzec tych, którzy starali się wnieść swój wkład w rozwój psychologii, lecz pozostawali dotąd niezauważeni, a także niedocenieni. Wydaje się, że często jedynym powodem nieobecności pewnych osób w analizach dziejów nauki jest to, że nikt się nimi nie zainteresował, nie przypomniał ich biografii i dokonań. Co roku pojawiają się artykuły mające w tytule przymiotniki „nieznany” lub „zapomniany”, wydobywające z przepastnej historii nauki postaci o istotnym dorobku, a niekiedy ciekawym życiorysie. Zamierzeniem Autora było zaprezentowanie czytelnikom przynajmniej niektórych spośród takich osób.

Pierwsze polskie syntetyczne opracowanie psychologii analitycznej Karola G. Junga oraz wybranych inspiracji jungowskich we współczesnej psychologii i psychoterapii. Prezentuje podstawowe koncepcje psychologiczne Junga, m.in. teorie ekstrawersji i introwersji, typów psychicznych, kompleksów i archetypów nieświadomości zbiorowej, koncepcję Cienia, psychologię kobiecości i męskości, proces indywiduacji. Książka dla zainteresowanych psychologią głębi, psychoanalizą, psychoterapią, psychologią kultury.

Książka stanowi gruntowną analizę Jungowskiej koncepcji archetypów, opartą na rzetelnym studium oryginalnego tekstu twórcy psychologii analitycznej. Pojęcie archetypu ma zasadniczą wartość dla rozwoju współczesnej psychologii głębi, psychologii religii, psychologii kultury, teorii psychoterapii; znajduje coraz szersze zastosowanie w antropologii, filozofii, wiedzy o kulturze. Teoria archetypów otwiera przed współczesną wiedza o człowieku nowe horyzonty badawcze (uniwersalny wymiar kultury, nieświadomość zbiorowa, świat wyobraźni, duchowe przesłanie sztuki i religii, rola symboli, mitów marzeń sennych). Podstawy psychologii archetypów zaprezentowane w tej książce to niezwykle cenny wkład w dialog polskiej myśli psychologicznej i filozoficznej inspirowanej dziełem Junga, jednego z najwybitniejszych psychologów dwudziestego wieku. Według Junga pojęcie archetypu nie jest wyłącznie jego wynalazkiem, lecz posiada bardzo długą historię. Można je bowiem spotkać zarówno u teologów wczesnochrześcijańskich, jak i w pismach filozoficznych od starożytności po oświecenie. Jung stara się ująć i opisać wszystkie wymiary ludzkiej duszy, poczynając od sfer najniższych o charakterze popędowym, przez czysto psychiczne procesy, kończąc na duchu - bo taki właśnie jest człowiek.

FASCYNUJĄCA OPOWIEŚĆ O ZAPOMNIANYCH PSYCHOLOGACH Z CZASÓW WIELKIEGO KRYZYSU, KTÓRZY ZAPOCZĄTKOWALI WSPÓŁECZESNĄ NAUKĘ O ROZWOJU DZIECKA.

„Skazane na zgubę od urodzenia” – tak psycholog Harold Skeels opisał dwie małe dziewczynki z Davenport w stanie Iowa w 1934 roku. Ich IQ łącznie wyniosło zaledwie 81. Zgodnie z panującymi wówczas przekonaniami eugenicznymi, Skeels i jego współpracowniczka Marie Skodak założyli, że dziewczynki odziedziczyły niską inteligencję swoich rodziców i nie nadają się do adopcji. Dziewczynki zostały wysłane do zakładu dla „słabych na umyśle” pod opiekę „niedorozwiniętych umysłowo” kobiet. Ku zdumieniu Skeelsa i Skodak pod opieką kobiet dzieci zrobiły niebywałe postępy i ich IQ znalazło się w normie. Odkrycie, że środowisko kształtuje inteligencję dzieci, było jednym z najbardziej zaciekle kwestionowanych – Brookwood opowiada, jak do niego doszło.

Tom Uwikłany temperament  jest wyrazem podziwu dla dokonań Profesora Andrzeja Eliasza, rektora Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w jubileusz jego 70-lecia. Dla przyjaciół i współpracowników uroczystość ta stanowi okazję zarówno do przypomnienia głównych tez Transakcyjnego Modelu Temperamentu – oryginalnej koncepcji Andrzeja Eliasza – oraz podstawowych wyników jego badań, jak i do prezentacji najnowszych danych empirycznych pochodzących z badań inspirowanych pracami uczonego. Zaprezentowana tematyka poszczególnych rozdziałów (patrz niżej PDF spisu treści) wskazuje na duże zróżnicowanie merytoryczne, wynikające z indywidualnych zainteresowań badawczych ich Autorów. Wszystkich łączy jednak chęć dedykowania swoich prac Jubilatowi i wyrażenia mu wdzięczności za inspiracje badawcze.
W tomie publikują:
Eleonora Bielawska-Batorowicz, Hermann Brandstätter, Roman Cieślak, Julie K. Cremeans-Smith, David B. Fruehstorfer, Lucyna Golińska, Lucyna Kirwil, Magdalena Marszał-Wiśniewska, Benjamin H. Newberry, Ewa Pragłowska, Jan Strelau, Włodzimierz Strus, Grażyna Wieczorkowska-Wierzbińska, Anna M. Zalewska, Bogdan Zawadzki, Piotr Olaf Żylicz.

CZYM JEST OBŁĘD? W JAKI SPOSÓB GO ZDIAGNOZOWAĆ I JAK GO LECZYĆ?
W poszukiwaniu odpowiedzi, psycholog z uniwersytetu stanfordzkiego David Rosenhan i siedmioro innych, zdrowych osób udało się pod przykrywką do szpitali psychiatrycznych na terenie Ameryki, żeby sprawdzić zasadność diagnoz psychiatrycznych. Zmuszeni do pozostania na oddziale zamkniętym, dopóki nie „udowodnią”, że są normalni, wszyscy ośmioro wyszli ze szpitala z niepokojącymi diagnozami i jeszcze bardziej alarmującymi historiami z czasu ich hospitalizacji. Przełomowe badanie Rosenhana rozbiło całą dziedzinę psychiatrii, doprowadzając do zamknięcia wielu zakładów psychiatrycznych i na zawsze zmieniając sposób diagnozowania chorób psychicznych.

NOWE NIEZWYKŁE BADANIA CAHALAN - PRAWDZIWA DETEKTYWISTYCZNA HISTORIA - POKAZUJE, ŻE NIEWIELE RZECZY W TEJ HISTORII BYŁO DOKŁADNIE TAKIE, JAKIMI SIĘ WYDAJĄ. CO TAK NAPRAWDĘ ZDARZYŁO SIĘ ZA ZAMKNIĘTYMI DRZWIAMI ODDZIAŁÓW PSYCHIATRYCZNYCH? NAJGŁOŚNIEJSZY EKSPERYMENT W HISTORII PSYCHIATRII I MROCZNA PRAWDA, KTÓRA SIĘ ZA NIM KRYŁA.
Najlepsza książka 2020 roku według „The Guardian”, „The Telegraph” i „The Times”