Zachwyt i logika czynu Portret intelektualny Tadeusza Tomaszewskiego

Studiowanie dokonań wybitnych psychologów przybliża do odpowiedzi na fundamentalne pytania: kim tak naprawdę jesteśmy i jaki sens ma nasza egzystencja. Wszak psychologia jest jedną z kilku najważniejszych dziedzin, które od dawna poszukują odpowiedzi na te i im podobne kwestie, chlubiąc się pluralizmem koncepcji i strategii badawczych, a zarazem borykając się z nimi.
Historia polskiej myśli psychologicznej w syntetyczny sposób pokazuje narodziny oraz dzieje polskiej psychologii naukowej, stosowanej oraz psychoanalizy. Autorzy opisują historię polskiej psychologii począwszy od rozważań o charakterze psychologicznym zawartych w dawnych tekstach naukowych, przez pierwsze projekty uprawiania psychologii jako samodzielnej dyscypliny naukowej, po powołanie katedr i pracowni psychologicznych oraz funkcjonowanie psychologii pozauniwersyteckiej, stosowanej. Monografia prezentuje dzieje polskiej psychologii do wybuchu drugiej wojny światowej.
W nowej wersji książki dokonaliśmy kilku istotnych modyfikacji, które dotyczą psychologii stosowanej, eugeniki i psychoanalizy. Niektóre z rozdziałów i podrozdziałów napisaliśmy od nowa. Znacząco rozbudowaliśmy wiele wątków, w tym charakterystyki m.in. Abramowskiego, Dąbrowskiego, Heinricha, Ochorowicza, Szumana. Staraliśmy się uwypuklić kontakty polskich psychologów z innymi ośrodkami oraz wskazać na relacje z ich zagranicznymi nauczycielami i kolegami. Tam, gdzie się to dało pokazać – jak choćby w odniesieniu do Abramowskiego, Dąbrowskiego, Heinricha, Joteyko, Twardowskiego, psychologii stosowanej czy psychoanalizy – uwzględniliśmy recepcję polskich osiągnięć za granicą. Staraliśmy się też zaakcentować, że w budowaniu polskiej psychologii aktywnie uczestniczyli badacze o różnym pochodzeniu etnicznym. W ten sposób dążyliśmy do opracowania, na ile to możliwe, policentrycznej historii psychologii. Jednocześnie wystrzegaliśmy się „romantyzacji”, rzetelnie prezentując wartościowe przykłady intelektualnej i kulturalnej przeszłości polskiej myśli psychologicznej.
Z tekstu

Kotan Superstar. Poruszający, mocny i pierwszy tak wielowymiarowy portret Marka Kotańskiego – człowieka, który poświęcił wszystko dla tych, których nikt inny nie dostrzegał. Przełom lat 60 i 70 XX wieku. Oficjalnie problem narkotykowy w PRL-u nie istnieje. W rzeczywistości coraz więcej młodych ludzi sięga po morfinę, czy pierwszą polską amfetaminę, odurza się, biorąc leki i wąchając kleje. Początkujący psycholog, Marek Kotański, problem zauważa i zaczyna działać. Odważnie, z uporem i bez kompromisów. Traktowany przez swoje pacjentki i pacjentów jak ojciec, a potem bóg, dzięki empatii, pasji i niezrównanej intuicji pozwala im powrócić do normalnego życia. Wielu krytykuje jego metody i mówi o nim „kontrowersyjny”, dla innych to „genialny terapeuta”. Z potencjałem do bycia gwiazdą, będzie porywać tłumy w ogólnopolskich akcjach. Pełen sprzeczności, domagający się od innych nieustającej uwagi, uwielbienia i akceptacji. Otrzymujący mnóstwo dowodów miłości i pogrążony w samotności. Kotański. Bóg Ojciec. Konfrontacja to pierwsza biografia pióra Anny Kamińskiej poświęcona mężczyźnie. Barwna, wstrząsająca i dociekliwa. Przedstawiająca nie tylko powstawanie legendy Marka Kotańskiego oczami jego pierwszych pacjentów, współpracowników czy rodziny, ale też historię Monaru, polskiej służby zdrowia i (nie)radzenia sobie przez państwo z osobami dotkniętymi problemem narkotykowym, alkoholizmem czy bezdomnością. Książka ukazująca jak wiele jeszcze mamy do przepracowania, by stać się społeczeństwem wolnym od dyskryminacji, hipokryzji czy nietolerancji. I znieczulicy.

Richard Avenarius (1843-1896) - niemiecki filozof, fizyk i psycholog, jeden z czołowych przedstawicieli tzw emipriokrytcyzmu (swego rodzaju epistemologicznego pozytywizmu) w naukach o człowieku, przeciwnik silnego ówcześnie neokantyzmu. Zwolennik naukowego obrazu świata, rozumianego właśnie przez swój wymiar empiryczny i odrzucenie wszelkiej metafizyki, aprioryczności. Można wręcz nazwać empiriokrytycyzm nauką czystego doświadczenia, przy czym cały zmysłowy dany nam obraz śawiata to jedyne co realnie istniejąące. Reszta to metafizyczne mrzonki, a wszelki byt ponadczasowy, transcendentny to po prostu absurdalny, cała zatem wywodząca się wręcz od Kartezjusza "nauki o duszy" to w gruncie rzeczy wczesno--pseudo-nakowe bajania, a to z "duszy" pozostaje to jedynie "doświadczenie bezpośrednie" naszego kontaktu ze światem czy innymi.
Jak pisze sam Avenarius Jak pojęcie życia nie stanowi jeszcze całkowitego poglądu na życie, tak j samo pojęcie świata nie jest jeszcze pełnym poglądem na świat. Jak jednak krytyczne pojęcie życia powinno być jedynie podstawą poglądu na życie, tak naturalne pojęcie śwaiata winno być jądrem trwałego poglądu na świat.

Trzeci tom Dzieł Sigmunda Freuda obejmuje wybór pism przedstawiających psychoanalityczne interpretacje psychologicznych procesów życia codziennego: dowcipu, komiki, humoru, sprośności, niesamowitości, pamięci i zapominania. Prace Dowcip i jego stosunek do nieświadomości oraz Humor przedstawiają metody zyskiwania rozkoszy z aktywności psychicznej w procesie powstawania dowcipu: rozkosz, utracona w wyniku procesu dojrzewania, musi zostać przywrócona człowiekowi jako euforia płynąca z przywołania nastroju dzieciństwa, który odnajdujemy w niepohamowanym śmiechu towarzyszącym dowcipowi, humorowi i sprośności. Te same założenia, jakie legły u podstaw Dowcipu, wykorzystuje Freud w studium O przeciwnym sensie prasłów, dowodzi, że ambiwalencję psychologiczną, charakterystyczną dla procesu powstawania marzenia sennego i dowcipu - ambiwalencję wynikającą z gry rozkoszy i braku rozkoszy - znaleźć można również w procesie powstawania słów używanych w najstarszych językach ludów cywilizowanych, paradoksalnie jednoczących w sobie dwa przeciwstawne znaczenia, informujące o występowaniu jakiejś cechy i o jej braku.
W pracy pt. Niesamowite Freud pokazuje uczucie niesamowitości jako wyraz procesu przywołującego dziecięcy lęk przed niezamierzonym powrotem tego samego, lęk przed sobowtórem, który - choć nosi wszelkie cechy podmiotu - przecież nie jest nim samym, jest bowiem niesamowity. Także ów lęk nosi wszelkie cechy ambiwalencji, bo chociaż w postaci sobowtóra rozpoznajemy to, co znane - i z tego czerpiemy rozkosz rozpoznania - to jednak znajdujemy w niej również to coś, co nie należy do nas: niesamowite.

Psychologia na Uniwersytecie Medycznym w Warszawie. To już 55 lat! Były lata w naszej historii, kiedy myśl psychologiczna zderzała się z uprzedzeniami ideologicznymi i trzeba było pracować w bardzo trudnych warunkach finansowych i organizacyjnych. A jednak oryginalne badania zostały zrealizowane. Bo nauka to ludzie, ludzie z pasją, wielcy duchem, wspaniałe Osobowości, zafascynowani ideą poznania i dochodzenia do prawdy o człowieku. Profesorowie Mariusz Maruszewski, Irena Heszen, Krzysztof Czubalski, Kazimierz Wrześniewski czy obecnie zarządzający Zakładem Psychologii i Komunikacji Medycznej prof. Krzysztof Owczarek. Ich idee chorób psychosomatycznych, czynności mózgu, funkcjonowania człowieka w sytuacji choroby wyznaczyły kierunki do rozwoju dalszych badań w tym obszarze.

Ta monografia wyrasta z potrzeby przypomnienia 55-letniej tradycji Zakładu i wyznaczenia dalszych kierunków rozwoju.

„Pamiętanie, przypominanie, podsumowanie” – takie zadania przyświecały Autorom tomu przygotowującym kolejne rozdziały książki. Dobrze się z nich wywiązali.
z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Ewy Mojs

Celem tej książki jest prezentacja i analiza twórczości Williama Sterna w kontekście programu badawczego nazywanego nową historią psychologii. Według ogólnej zasady tego programu badacz powinien poznać oryginalne źródła, a nie tylko interpretacje samych psychologów, którzy od dawna są uwikłani w określoną tradycję i przesądy naukowe. Stern znany był dotychczas wyłącznie jako twórca pojęcia ilorazu inteligencji. Jego prace i poglądy na temat wielu zagadnień ogólnych i szczegółowych pozostawały w zapomnieniu. Nowe podejście do historii psychologii pozwala na zasadniczą zmianę zarówno w opisie, jak i w ocenie naukowych dokonań Sterna.
Podjęta w książce próba nowego spojrzenia na problemy historii psychologii jest ważna dla samowiedzy metodologicznej i teoretycznej dzisiejszej psychologii. Z uwagi na jej przedmiotowe zróżnicowanie, wąską specjalizację i często mało komunikatywny język, zatrzymanie się choć na chwilę nad historią może pomóc psychologom w refleksji nad własną praktyką badawczą.