Zwierzęta na wojnie

Jan Czop, członek Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, jest autorem trzech albumów przedstawiających żołnierza polskiego w okresie stu trzydziestu lat, od początków kształtowania się jego munduru w XVIII wieku po wojnę polsko-rosyjską w 1831 roku, która zamknęła pewien okres wojskowości polskiej. Album „Barwa wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku“ (598 sylwetek żołnierzy) jest pierwszą częścią tego cyklu.

Wiek XVIII był znaczący dla rozwoju polskiego munduru. Od kontusza, żupana i czapki z futrzaną opuszką oraz ubioru cudzoziemskiego do kurtki ułańskiej z rabatami, rajtuzów z lampasami i rogatej czapki. Mundur ten, rozsławiony przez szwoleżerów i ułanów w wojnach napoleońskich, znalazł stałe miejsce w europejskich armiach – austriackiej, niemieckiej, rosyjskiej, francuskiej, brytyjskiej, a nawet tureckiej. Załączniki do albumu zawierają kopie lub odpisy regulaminów, ordynansów i przepisów mundurowych dla tego okresu. Jest to pierwszy, tego rodzaju, zbiór w polskiej literaturze przedmiotu.

Lis zna się na wielu rzeczach, za to jeż na jednej, wielkiej rzeczy.
Archiloch z Paros
John Lewis Gaddis, wybitny amerykański historyk, znawca problematyki zimnej wojny, analizuje myśl i działania wielkich strategów, od perskiego króla Kserksesa przez Napoleona po Roosevelta, z perspektywy sentencji starogreckiego poety, zinterpretowanej przez brytyjskiego filozofa Isaiaha Berlina w słynnym eseju Jeż i lis. Esej o pojmowaniu historii u Tołstoja. Gaddis prowadzi czytelnika przez kolejne epoki i w każdym z rozdziałów przedstawia wielkie postacie historyczne, które musiały podejmować strategiczne decyzje: Kserksesa i Artabanosa, Peryklesa młodego i starego, Oktawiana Augusta i Marka Antoniusza, św. Augustyna i Machiavellego, Filip II i Elżbietę I, ojców założycieli Stanów Zjednoczonych i króla Jerzy III; Napoleona i Clausewitza, Lincolna, prezydentów Wilsona i Roosevelta. Zastanawia się, która z nich– jak jeż – jest zapatrzona w dalekosiężne cele i dąży do ich osiągnięcia, nie zważając na okoliczności, a która podąża ścieżką lisa, biorąc pod uwagę wymogi chwili. Kiedy i czy w ogóle udaje im się skutecznie powiązać cele ze środkami, jakie mają do dyspozycji – tylko bowiem pogodzenie w sobie Berlinowskich jeża i lisa pozwala odnieść sukces. "Cele żyją bowiem tylko w wyobraźni, mogą być nieskończone: jak tron na księżycu, z którego rozciąga się piękny widok. Środki jednak są nieubłaganie ograniczone: to ludzie na polu walki, okręty na morzu i oddziały, które trzeba zaaprowizować. Jeśli cokolwiek ma się udać, cele i środki muszą ze sobą współgrać. Nigdy jednak nie można traktować ich wymiennie".

W tomie studiów poruszono szereg zagadnień związanych z rozwojem historiografii wojskowej w okresie PRL. Analizie poddano wybrane struktury organizacyjne i kierunki badań, jak też opisano interesujące studia przypadków. Wskazano na istniejące w okresie PRL ograniczenia i znaczenie propagandy dla prowadzenia badan w tytułowym zakresie, jak również postawy uczonych funkcjonujących w ramach systemu społecznopolitycznego, w którym polsko-sowieckie braterstwo broni i sojusz z Moskwą uważano za najwyższą wartość.

"Na przełomie wieków XV i XVI nastąpił okres starć´ z najazdem moskiewskim i tatarskim Iwana III w latach 1492 - 1503, oraz wojen późniejszych z tymiż˙ przeciwnikami, wojen prowadzonych na wielkich, mało zamieszkałych, niemal bezdrożnych przestrzeniach. Jazda dotychczasowa polska składała się? przeważnie z kopijników na ciężkich koniach, pokrytych zbrojami i mających za bron´ zaczepna? długie kopie i miecze, oraz z lekkiej jazdy strzelców, uzbrojonych przeważnie w kusze, zatem przeznaczonych do działania na odległość´. Podczas ciągnienia wojska, zbroje kopijników wożono na wozach i dopiero w chwili spodziewanego starcia przywdziewano je. Jazda ta wobec ruchliwego nieprzyjaciela, nieprzestrzegającego zasad rycerstwa zachodniego, zapowiadania natarcia, a skłonnego do napadów niespodzianych, stawała się? mniej przydatna, co tak dotkliwie zostało stwierdzone w klęsce bukowińskiej r. 1497. Niewątpliwie te przyczyny zrodziły potrzebę? stworzenia jazdy lżejszej, uzbrojonej w kopie - włócznie, tak zawsze skuteczne w ręku polskim zwłaszcza wobec nieuzbrojonego nimi przeciwnika, oraz w krzywe szable, za oręż˙ ochronny mającej jedynie lekkie tarcze. Sięgnięto do wzorów węgierskich. Po raz pierwszy w regestrze skarbowym w r. 1500 pojawia się? nazwa husarzy przy nazwiskach węgierskich i, być´ może, serbskich czyli Raco´w, jak wówczas w Polsce Serbów nazywano."



Reprint wydania z 1939 roku. Zachowano oryginalną pisownię.

To już kolejne wydanie albumu pt. Milion zza oceanu…, tym razem w miękkiej oprawie. Album stanowi graficzną dokumentację wystawy pod tym samym tytułem, prezentowanej od 6 lipca do 31 października 2018 r. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Była ona poświęcona Polakom służącym w szeregach armii amerykańskiej. Ocenia się, że stanowili oni około milion, czyli 10% wszystkich zmobilizowanych żołnierzy US Army, czynnie uczestnicząc w globalnej ekspansji Stanów Zjednoczonych.
Na wspomnianej wystawie zaprezentowano losy wybranych postaci na tle szerokiej panoramy problemów, którymi żyły społeczność polonijna i armia amerykańska.
Prezentowany dwujęzyczny katalog jest pokłosiem tego wydarzenia. W publikacji nie tylko przypominano treść wystawy, ale również zaprezentowano fotografie oraz wybrane materiały z koncepcji aranżacyjnej. Dzięki nim katalog w znacznie większym stopniu oddaje specyfikę ekspozycji, jest pełniejszy, a także bardziej atrakcyjny.

The most exotic of all the troops of Napoleon's Imperial Guard were undoubtedly the Mamelukes - the bodyguard of Oriental cavalry which followed him home after the Egyptian expedition of 1798-1801, and remained with his Mounted Chasseurs regiment throughout the First Empire. For the first time in English, this book tells the Mamelukes' story, from Austerlitz to Waterloo. Quoting from the original nominal rolls and battle casualty returns, the author brings individual members of this extraordinary unit to life. His text is illustrated with rare early engravings and paintings, and the full-colour plates show the development of the unit's romantic Turkish uniforms.