Dziedzictwo miast ochrona i rozwój. Heritage of the Cities Preservation and Development

Nowe wydanie światowego bestsellera literatury popularnonaukowej, część pasjonującej serii „50 idei, które powinieneś znać”.


Jaka jest różnica pomiędzy kolumną dorycką a jońską?
Jak działa łuk przyporowy?
Jakimi wytycznymi kieruje się współczesna architektura?
Czym różni się konserwacja od renowacji?

Jeżeli kiedykolwiek nurtowały cię te pytania – lub zastanawiałeś się nad tym, kiedy budynek jest po prostu budynkiem, a kiedy stanowi dzieło sztuki – odpowiedzi znajdziesz w tej książce, będącej znakomitym wprowadzeniem w świat architektury.

Prześledziwszy niezliczone metody i sposoby, przy pomocy których ludzkość przez wieki tworzyła i kształtowała nasze środowisko architektoniczne, Philip Wilkinson zwięźle i przystępnie wyjaśnia podstawowe teorie architektury. W tej niezwykle wciągającej narracji znajdziemy fachowe wprowadzenie do trendów najważniejszych w całej historii architektury i do najbardziej reprezentatywnych prac największych architektów.

Poczynając opis od najstarszych starożytnych korzeni architektury, idąc dalej przez jej rewolucyjny rozwój pod koniec XIX wieku, rzeźbiarskie formy ekspresjonistów, do oszczędnych szklano-betonowych budynków stylu międzynarodowego – i wreszcie do ironii i aluzji postmodernizmu i najnowszych wskazań dzisiejszej architektury ekologicznej, niniejszy przewodnik pozwala na zrozumienie architektury i docenienie jej ogromnego wpływu na świat, w którym żyjemy.

„50 idei, które powinieneś znać” to seria książek wprowadzających w fascynujący świat pytań i zagadnień – tych trudnych oraz tych zupełnie podstawowych – które od dawna towarzyszą ludzkości w jej misji zrozumienia świata. Seria prezentuje najważniejsze teorie i idee głównych dziedzin wiedzy, stanowiąc świetny punkt wyjścia do dalszej nauki. Obowiązkowa lektura każdego początkującego erudyty!

Tom II serii Monografii Naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej „Gospodarka Przestrzenna”.
W ostatnich latach obserwujemy dynamiczne zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni obszarów wiejskich. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmieniane jest przeznaczenie gruntów rolnych, które następnie są wyłączane z produkcji rolnej w celu rozwijania innych form zagospodarowania, co może powodować liczne konflikty. Prezentowana monografia przedstawia uwarunkowania środowiskowe, które należy rozważyć przed podjęciem takich decyzji. Autorzy omówili je dla obszaru konkretnej gminy. Zaprezentowane analizy warunków geologicznych, hydrogeologicznych, glebowych i krajobrazowych mogą być jednak traktowane jako wzorzec w innych opracowaniach planistycznych.
Monografia może być wykorzystywana przez praktyków planowania przestrzennego i studentów różnych kierunków studiów (gospodarka przestrzenna, architektura i urbanistyka, administracja, geografia, geodezja i kartografia i inne).

Książka poświęcona jest historii francuskich blokowisk. Twórczość trzech architektów: Le Corbusiera, Émile’a Aillauda i Ricarda Bofilla wytycza w wieku XX trzy węzłowe momenty w dyskusji o tym, jak ma wyglądać mieszkanie dla mas: począwszy od normatywnych, modernistycznych koncepcji Le Corbusiera (formułowanych już w okresie międzywojennym, a realizowanych po 1945 roku), przez idee Aillauda, który w modernistyczny model włącza dekorację architektoniczną (w latach 60. i70), po postmodernistyczne osiedla projektowane przez Bofilla we Francji (w latach 80). Analizując koncepcje społeczne i estetyczne prezentowanych twórców, autorka stara się podważać wizję masowego mieszkalnictwa jako zagadnienia wyłącznie funkcjonalistycznego. Obserwuje różne wątki znaczeniowe: dekoracje, nawiązania i cytaty z tradycji obecne w architekturze socjalnej od XVIII w., prezentując dyskusję o modelu bloku wielorodzinnego jako dyskusję o dziele sztuki. Jej elementami okazują się takie wątki jak relacja z naturą, motyw pierwotnej siedziby człowieka, tradycja śródziemnomorska, pojęcie archetypu. Elementy te łączą – pozornie bardzo odmienne – omawiane koncepcje osiedli mieszkaniowych.

Dr Dorota Jędruch – pracuje w Zakładzie Historii Sztuki Nowoczesnej Instytutu Historii Sztuki UJ. Współkuratorka z Instytutem Architektury wystaw architektonicznych, m.in.: Za-mieszkanie 2012 – miasto ogrodów, miasto ogrodzeń (Muzeum Narodowe w Krakowie, 2012), Figury niemożliwe/Impossible objects (Pawilon Polski na XIV Międzynarodowym Biennale w Wenecji, 2014), Wreszcie we własnym domu. Dom Polski w transformacji (Warszawa w budowie, 2016). Współzałożycielka Fundacji InstytutArchitektury. Stale współpracuje z kwartalnikiem „Autoportret”.
Jej zainteresowania badawcze to historia architektury po 1945 roku, muzealnictwo, krytyka sztuki.

Książka jest efektem wieloletnich badań Autora nad dziejami łódzkiej architektury, dzięki czemu jest ona w wielu zakresach pracą pionierską, opartą na nowych źródłach, wykorzystującą przy tym dorobek badawczy innych historyków architektury. W efekcie powstała publikacja, którą należy uznać za najpełniejsze, na obecnym etapie badań, omówienie twórczości bardzo ważnej grupy łódzkich architektów, których łączyło żydowskie pochodzenie. Jej istotną zaletą jest także dobra, przejrzysta i dynamiczna narracja […].
Praca jest publikacją o charakterze naukowym, ale sposób prezentacji materiału historycznego jest bliski narracjom popularnonaukowym, w czym widzę jej zaletę jako książki skierowanej do wielu grup czytelników – nie tylko historyków sztuki, lecz także historyków oraz badaczy i miłośników dziejów miasta. Warto podkreślić dobre, plastyczne i, mimo swej skrótowości, celne opisy dzieł architektonicznych.
Z recenzji prof. Jerzego K. Kosa

Lwów – magiczna nazwa miasta w II Rzeczypospolitej i miejsce tęsknoty mieszkańców Kresów oraz wszystkich, którzy zaczytywali się w powieściach Henryka Sienkiewicza. Tam bowiem, 1 kwietnia 1656 r. po „potopie” szwedzkim, Król Polski Jan Kazimierz w katedrze lwowskiej poddał Królestwo Polskie pod opiekę Maryi, zwanej odtąd Królową Korony Polskiej.

Do II wojny światowej Rzeczypospolita należała do państw wielonarodowościowych. Wschodnie rubieże Rzeczypospolitej, a także samo miasto Lwów, nie stanowiły tutaj wyjątku. Wręcz odwrotnie, ta wielonarodowość i wielokulturowość na tym terenie była wyraźniejsza niż w innych częściach państwa polskiego. Żyli w niej w różnych proporcjach w zależności od okresu Polacy, Ukraińcy, Niemcy, Rusini, Ormianie, Żydzi, a także Tatarzy, Austriacy i inne narodowości. Różnorodność etniczna i narodowa odcisnęły swoje piętno także na sferze religijnej i budownictwa sakralnego.

Dominującą grupą etniczną w wielowiekowej historii Lwowa byli Polacy wyznania rzymskokatolickiego. To oni pozostawili dziedzictwo kulturowe, w tym mieście w postaci kościołów i obiektów sakralnych należących do różnorodnych zgromadzeń zakonnych. Kościoły i zakony zaś zawsze były miejscem nie tylko kultu religijnego, ale także centrum pielęgnowania tradycji patriotycznych.

Prezentowana publikacja składa się z trzech części. W części pierwszej, najbardziej obszernej, przedstawiono losy polskich kościołów we Lwowie. Znajdują się tam świątynie, które zawsze należały do obrządku łacińskiego, jak również takie, które po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości powróciły do swych funkcji sakralnych, lecz główne w formule obrządku greckokatolickiego, a wreszcie również te, które na zawsze utraciły swoje pierwotne przeznaczenie.

Część druga zawiera charakterystykę wybranych pomników przyozdabiających ulice i place Lwowa w II Rzeczypospolitej, a niekiedy postawione jeszcze dużo wcześniej. Wiele z nich zniknęło na zawsze usuniętych przez władze radzieckiej Ukrainy. Niektóre z nich przekazane zostały władzom polskim i aktualnie zdobią place i skwery Wrocławia, Gdańska i Szczecina, a tylko nieliczne istnieją nadal na miejscu ich pierwotnej lokalizacji.

Wreszcie trzecia część „Lwowskiego sacrum” poświęcona jest prezentacji postaci zasłużonych Polaków, których mogiły znajdują się na Cmentarzu Łyczakowskim. O znaczeniu tej nekropolii świadczyć może fakt, iż idąc jej alejkami, przyglądając się kolejnym nagrobkom, możemy prześledzić pokaźną części historii naszej Ojczyzny. Dotyczy to nie tylko bohaterów zasłużonych w walce o odzyskanie naszej niepodległości, jak i w późniejszym okresie również wybitnych jednostek, które już w wolnej Polsce tworzyły gospodarkę, naukę, kulturę. W końcowym fragmencie tej części znajdujemy także krótką charakterystykę ważnego dla historii Lwowa i całej II Rzeczypospolitej Cmentarza Orląt Lwowskich.

/ze wstępu/

Prowadzone przez wiele lat badania udowodniły, że wielkość i jakość przestrzeni parku miejskiego ma znaczenie, nie tylko pod względem ekologicznym, ale również dla zaspokojenia potrzeb rekreacji człowieka. Uzasadnione zatem jest podejmowanie tematu projektowania parków i ogrodów o zróżnicowanej wielkości w ujęciu hierarchicznym w skali miasta – wielkoobszarowych, dzielnicowych i kieszonkowych. W Polsce brakuje praktycznego modelu hierarchicznego parków i ogrodów terapeutycznych, który mógłby być wdrożony. Projektowanie zielonych przestrzeni publicznych stanowi uzupełnienie i rozwinięcie pierwszej książki Parki i ogrody terapeutyczne zawierającej wzorzec parku terapeutycznego, który ma ułatwiać projektowanie, modernizowanie i waloryzację parków miejskich . W tekście zawarto wskazówki praktyczne, aby umożliwić wdrożenie rozwiązań wspierających wykorzystanie leczniczych mechanizmów związanych z kontaktem z naturą. W pracy przedstawiono standard projektowania zielonych przestrzeni publicznych – owoc wielu lat pracy autorki. Myślą przewodnią stosowania standardu jest poprawa jakości tych przestrzeni pod względem wykorzystania terapeutycznych właściwości krajobrazu i promocji zdrowia. Książka ma służyć zarówno do celów dydaktycznych, jako podręcznik akademicki, jak i pomoc dla profesjonalistów. Celem książki było też przedstawienie i przybliżenie czytelnikom ogólnych zasad przyjętych w branży budowlano-wykonawczej i zrozumiałych dla wszystkich uczestników procesu budowlanego. W pracy zawarto rozdział poświęcony opracowaniu graficznemu projektów zielonych przestrzeni publicznych.