Egipt Stulecie przemian

Zapis wydarzeń wojny domowej w Angoli w ostatnich miesiącach przed uzyskaniem przez ten kraj niepodległości 11 listopada 1975 roku. Autor obserwuje i opisuje wydarzenia z wyludnionej i zagrożonej atakiem obcych interwentów stolicy – Luandy, a także bezpośrednio na froncie.
„Jeszcze dzień życia" jest książką bardzo osobistą. Nie o wojnie, nie o tych walczących stronach, tylko o zagubieniu, o niewiadomej, o niepewności, co się z tobą stanie. Były tam takie sytuacje, że człowiek właściwie wiedział, że nie będzie już żył. I każdego dnia mówiło się z ulgą: – O, jeszcze jeden dzień z życia mam za sobą, jeszcze jeden mnie czeka. Ale już nie więcej. – Ryszard Kapuściński

Ptolemeias (Tolmeita) jest dużym śródziemnomorskim miastem położonym w Cyrenajce (Libia), w regionie z pozoru oddalonym od głównych ośrodków kultury antycznej, ale niezwykle atrakcyjnym gospodarczo ze względu na korzystne warunki naturalne. Chociaż w tej części basenu Morza Śródziemnego afrykańskie pustynie dochodzą niemal do morza, to jednak kilka pasm wzgórz nieoczekiwanie spiętrzonych wzgórz wybrzeża sprawiło, że powstała bajeczna kraina ogrodów, o klimacie sprzyjającym uprawie zbóż, oliwki, winnej latorośli czy też hodowli koni. Nic dziwnego, że wypatrzył ją grecki bóg Apollo, którego wyrocznia w Delfach skierowała w ten region już w VII w. p.n.e. Kolonistów z wyspy Thery.

The Penguin Modern Classics edition of Ryszard Kapuscinski's The Emperor is translated by William R. Brand and Katarzyna Mroczkowska-Brand, with an introduction by Neal Ascherton. After the deposition of Haile Selassie in 1974, which ended the ancient rule of the Abyssinian monarchy, Ryszard Kapuscinski travelled to Ethiopia and sought out surviving courtiers to tell their stories.

Here, their eloquent and ironic voices depict the lavish, corrupt world they had known - from the rituals, hierarchies and intrigues at court to the vagaries of a ruler who maintained absolute power over his impoverished people. They describe his inexorable downfall as the Ethiopian military approach, strange omens appear in the sky and courtiers vanish, until only the Emperor and his valet remain in the deserted palace, awaiting their fate. Dramatic and mesmerising, The Emperor is one of the great works of reportage and a haunting epitaph on the last moments of a dying regime.

Ryszard Kapuscinski (1932-2007) was born in Pinsk, now in Belarus. Kapuscinski was the pre-eminent writer among Polish reporters. His best-known book is a reportage-novel of the decline of Haile Selassie's anachronistic regime in Ethiopia - The Emperor, which has been translated into many languages.

Publikacja zawiera krytyczną analizę uwarunkowań uchodźstwa afrykańskiego wraz z całym nieskutecznym systemem ochrony i pomocy humanitarnej. Praca etnograficzna w sensie metody oraz opisu różnych sfer przemocy i cierpienia, opowiada historie ludzi, których łączy doświadczenie wykluczenia, stresu, bycia w drodze, bezdomności i nadziei na lepsze jutro. Autor problematyzuje wszystkie aspekty związane z uchodźstwem, zastanawia się zarówno nad jego przyczynami, jak i dotychczasowymi nieudanymi próbami rozwiązania tego problemu, proponuje ponowne przemyślenie istoty współczesnego humanitaryzmu uwikłanego w sprzeczności i bezradnego wobec cierpień, które ma na celu usuwać.

Sahara Zachodnia, ostatnia afrykańska kolonia i – jak mawiają sami Saharyjczycy – największe więzienie świata. Szesnaście lat wojny między partyzantami Frontu POLISARIO a wojskami marokańskimi i dwadzieścia pięć lat negocjacji nie przyniosły rozwiązania konfliktu. W jego wyniku połowa rdzennej ludności uciekła do Algierii i mieszka w obozach uchodźców. Druga żyje pod brutalną marokańską okupacją. Dzieli ich zbudowany przez Marokańczyków „mur wstydu” – fortyfikacja wojskowa, od której większy jest jedynie Wielki Mur Chiński. Tymczasem organizacje międzynarodowe, powołane by bronić pokoju na świecie, zdają się cierpieć na ciężki przypadek hipokryzji i przewlekłej niemocy. Gdy Bartek Sabela jechał do El Aaiún, stolicy okupowanej Sahary Zachodniej, instrukcja, którą otrzymał od saharyjskich aktywistów, brzmiała: „Nie rozmawiaj z nikim dłużej niż czterdzieści sekund, nigdy nie podawaj żadnych szczegółów, miejsc, nazwisk”. Musiał kłamać, by przedostać się przez granicę, a ukrywając się przed marokańską policją, obserwował, jak wygląda życie w okupowanym mieście. Pojechał również na drugą stronę muru, na Terytoria Wyzwolone kontrolowane przez partyzantów walczącego o niepodległość POLISARIO. I do Algierii, gdzie przez wiele tygodni mieszkał w obozach dla saharyjskich uchodźców – jedynym w swym rodzaju w pełni zorganizowanym państwie na wygnaniu. "Książka przejmująca, świetna. Pierwsze dwie strony - o parzeniu herbaty i wymalowanym olejną farbą pokoju - czytałem z takim poczuciem, jakbym to sam napisał. Widywałem takie pokoje i piłem taką herbatę, chociaż nie w tak dramatycznych okolicznościach. No ale przecież w tej książce nie chodzi o picie herbaty. I mimo że chciałoby się nie dowiadywać już więcej, nie można przestać czytać." Krzysztof Środa „Przejmujący reportaż Bartka Sabeli wydobywa na światło zapomniane dla jednych i nieznane dla innych miejsce na mapie oraz jego heroicznych mieszkańców. Jest tu tyle magii, liryzmu i osobistego spojrzenia, ile trzeba, by w sposób niezauważalny chłonąć opowieść i pozostać z wrażeniem, „jakbym tam był (z autorem)”. A zarazem tyle solidnej wiedzy na temat polityki, społeczeństwa, kultury miejsca, że po lekturze książki ma się poczucie: oto nowa, porządnie zgłębiona kraina. Będę czekał niecierpliwie na następną książkę.” Artur Domosławski

Drugie wspólne wydanie dwóch najważniejszych książek wybitnego dziennikarza, które pokazały, jak w imię pseudomisji niesienia cywilizacji wybijano rdzenną ludność Afryki i Australii. Autor podkreśla przy tym, jak wiele łączyło tamtą rzeź z hekatombą późniejszego Holocaustu.

Zainspirowany Jądrem ciemności Josepha Conrada, autor obnaża kolonialną ideologię pogardy i chciwości oraz ludobójstwa w imię poszerzania przestrzeni życiowej dla cywilizacji zachodniej. Umiejętnie łączy wiele wątków, by wykazać podobieństwa między zbrodniami dokonanymi na różnych kontynentach na przestrzeni stuleci. Jest to prowokacyjna podróż przez mroczną historię tworzenia białych społeczeństw w Afryce i Australii, podróż wciąż aktualna, bowiem dotyka podziału świata na lepszych i gorszych, silniejszych i słabszych, bogatych i biedniejszych, rządzących i podporządkowanych.