Historical Issues in Hamito-Semitic and Indo-European languages. Zagadnienia historyczne w chamito-semickich i indoeuropejskich językach

Podręcznik rekomendowany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego w przygotowaniach do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1.

Praca jest kolejną, zmienioną i poprawioną, wersją podręcznika z lat dziewięćdziesiątych minionego stulecia, przeznaczonego głównie dla słuchaczy początkujących i średnio zaawansowanych. Zawiera 40 jednostek metodycznych poświęconych podstawowym zagadnieniom gramatyki polskiej, klucz do ćwiczeń umożliwiający studentowi samodzielną pracę z podręcznikiem oraz przykładowy test z zakresu poprawności gramatycznej (wraz z kluczem) dla poziomu B1, wzorowany pod względem technik egzaminowania i punktacji na oryginalnych zadaniach certyfikatowych.

Każda jednostka metodyczna składa się z tekstu i zestawu ćwiczeń obejmującego:
- sprawdzenie zrozumienia tekstu;
- ćwiczenia wdrażające omawianą formę lub konstrukcję gramatyczną;
- ćwiczenia kontrastujące ją z innymi jednostkami morfologicznymi podobnymi pod względem formy lub funkcji;
- ćwiczenia sprawdzające;
- ćwiczenia leksykalne i konwersacyjne związane z tekstem.

Zamieszczone w Wyborze materiały mogą być wykorzystane – zależnie od potrzeb – na wszystkich etapach procesu dydaktycznego: prezentacji, wdrożenia oraz utrwalenia i kontroli przyswojenia struktur. Książka może również służyć cudzoziemcom pragnącym samodzielnie doskonalić swoją znajomość polszczyzny.

Podręcznik rekomendowany przez Państwową Komisję ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego w przygotowaniach do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1

Na podręcznik składa się w sumie 40 jednostek metodycznych, poświęconych podstawowym zagadnieniom z zakresu fleksji i składni języka polskiego. W każdej jednostce punktem wyjścia jest tekst, część zasadniczą zaś stanowią ćwiczenia oparte na tym tekście. [...] Ćwiczenia są tak skonstruowane, że uczą, sprawdzają i utrwalają następujące sprawności: rozumienie tekstu, wdrażanie określonych form i konstrukcji gramatycznych, odróżnianie tych form i konstrukcji podobnych, używanie określonych form, konstrukcji i jednostek leksykalnych w wypowiedziach. Łącznie są to sprawności wymagane na egzaminach certyfikatowych, zatem taki układ poszczególnych jednostek dydaktycznych podręcznika należy uznać za celowy i funkcjonalny. [...]
W porównaniu z wersjami poprzednimi, zwiększono liczbę ćwiczeń oraz zaktualizowano słownictwo i dodano przykładowy test gramatyczny, wzorowany na oryginalnych zadaniach certyfikatowych. Wszystko to sprawia, że w obecnej postaci podręcznik jest dobrą pomocą dydaktyczną dla osób, które nie tylko uczą się języka polskiego jako obcego, ale także chcą zdać egzamin certyfikatowy ze znajomości polszczyzny. (Prof. dr hab. Stanisław Dubisz)

******

“If I Knew Polish Well…”

A handbook of the Polish language for foreigners – beginners and intermediate students. It includes 40 methodological units devoted to the basic Polish grammar issues, the key to exercises enabling the students to work with the handbook on their own, and an example test on grammatical correctness.

W prezentowanym tomie zebrano dwadzieścia cztery artykuły napisane przez językoznawców wywodzących się z polskich i francuskich ośrodków naukowych. Wśród przedstawionych różnorodnych tematów badań językoznawczych znalazły się takie zagadnienia, jak: frazeologizmy jako źródło błędów językowych, stereotypy zwierzęce w przysłowiach, wrażliwość fonemiczna w nauce języka francuskiego, model odmiany jednostek polileksykalnych w języku polskim, tekst pisany jako input językowy w dydaktyce języka włoskiego, trudności związane z tłumaczeniem automatycznym, percepcja aspektu w języku francuskim.

Dobór haseł niniejszego opracowania jest subiektywny, ale podstawę tego doboru stanowi siatka haseł Słownika języka polskiego pod red. Witolda Doroszewskiego (=SJPDor.). To wielkie, jedenastotomowe dzieło zbiorowe, wydane w Warszawie w latach 1958-1969, jest bezcenne, gdyż daje kilkaset tysięcy cytatów ilustracyjnych z dokładnym, co do strony, wskazaniem źródła (a taka precyzja pozostaje wciąż ewenementem w polskiej leksykografii narodowej).
Moje sześciotomowe opracowanie:

• informuje, jakie hasła zawiera SJPDor.;
• podaje do wielu haseł SJPDor., a także do wielu haseł nieobecnych w SJPDor., bibliografię wyrazową (wyrażeniową), tj. przytacza dokładne adresy bibliograficzne publikacji, w których te hasła są wzmiankowane, omawiane, analizowane z punktu widzenia językoznawczego (zasadniczo niediachronicznego, nieetymologicznego) oraz „okołolingwistycznego”;
• odnotowuje tysiące wyrazów, w tym nazw własnych, niewystępujących w obiegu leksykograficznym, ani w słownikach, ani w innych pracach poświęconych słownictwu;
• wzbogaca cytatografię słownikarską języka polskiego, przytaczając przykłady użyć kontekstowych nieobecne w żadnym z kilkunastu powszechnie znanych słowników polszczyzny (od „Lindego” do „Dubisza”);
• w poszukiwaniu nowych, ciekawych cytatów szeroko uwzględnia źródła tek-stowe wykorzystane przez twórców SJPDor. tylko fragmentarycznie oraz źródła dostępne przed 1969 r., ale w pracach ekscerpcyjnych nad SJPDor. pominięte;
• wyzyskuje bez zahamowań autocenzuralnych różnorodne teksty powstałe i wydane po zakończeniu prac nad SJPDor., ze szczególnym uwzględnieniem okresu 1989-2013.

Prezentowana praca bada imiona własne (a dokładniej tę ich część, którą zaliczam w poczet antroponimów) występujące w sztuce pt. Acharnejczycy autorstwa ateńskiego komediopisarza greckiej epoki klasycznej, Arystofanesa. Jej głównym celem jest przeprowadzenie takiej analizy antroponimów greckich, która sprawdziłaby ich (szeroko rozumianą) morfologię oraz opisała je w ujęciu onomastycznym, z pewnym zacięciem filologicznym.

Monografia zawiera klasyfikację najczęściej popełnianych przez Niemców błędów w języku polskim oraz szczegółową ich analizę językową prowadzącą do ustalenia błędów reprezentatywnych dla osób niemieckojęzycznych, które w latach 2005–2010 zdały państwowy egzamin certyfikatowy z języka polskiego jako obcego. W trakcie analizy wysunięto hipotezy dotyczące źródeł błędów oraz zbadano
zależności między poziomem opanowania języka polskiego a typem i/lub źródłem błędów. Autorka wskazała tzw. trudne miejsca w polszczyźnie dla osób niemieckojęzycznych i zaproponowała listę zagadnień, które powinny zostać włączone do treści nauczania języka polskiego jako obcego dla tej grupy. Uwzględnienie wniosków przedstawionych w monografii może przyczynić się do zmniejszenia liczby błędów językowych popełnianych
przez Niemców, a tym samym przełożyć się na większą skuteczność nauczania języka polskiego jako obcego.

Monografia Marty Skury stanowi szczegółową, wnikliwą analizę blisko dwóch tysięcy błędów językowych popełnionych przez Niemców w części pisemnej państwowego egzaminu certyfikatowego z języka polskiego. […] Autorce udało się trafnie i kompetentnie ukazać specyfikę języka polskiego w odniesieniu do języka niemieckiego i tym samym zwrócić uwagę na to, jakie problemy występują najczęściej, na co należy położyć szczególny nacisk w procesie nauczania i uczenia się. Praca zawiera dużo naukowo trafnych oraz kompetentnych obserwacji i […] będzie pożyteczną publikacją z zakresu typologii potencjalnych błędów w języku polskim u uczących się z wyjściowym językiem niemieckim. (Prof. dr hab. Danuta Rytel-Schwarz, Uniwersytet Lipski)

Badacz podejmujący się analizy błędów językowych musi mieć zaufanie do swojej wiedzy językoznawczej, ponieważ tego rodzaju analiza wymaga wielowymiarowego spojrzenia na mechanizmy błędotwórcze. Autorka tej monografii potwierdza swoje wysokie kompetencje merytoryczne w każdym z rozdziałów: wtedy, gdy omawia literaturę przedmiotu związaną z badaniem polszczyzny Niemców, przedstawia koncepcje badawcze związane z analizą błędów, charakteryzuje i opatruje niezwykle ciekawymi i wartościowymi komentarzami błędy fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne, stylistyczne (w tym wynikające z braku wiedzy o kulturze) pojawiające się w zebranym materiale. […] Pracą Marty Skury mogą być zainteresowani nie tylko glottodydaktycy badacze i uczestnicy kierunkowych studiów lub specjalizacji „Nauczanie języka polskiego jako obcego”, ale także egzaminatorzy oraz glottodydaktycy praktycy. A jest nas coraz więcej… (Dr hab. Grażyna Zarzycka, prof. Uniwersytetu Łódzkiego)

*********

Errors Made by the Germans Learning Polish. The Language Analysis for Glottodidactics

The monograph presents the classification of the most common errors made by the Germans in Polish and their detailed analysis in order to determine errors characteristic of this group. The analysis allows to form hypotheses regarding the sources of the errors, which are investigated using a list of interdependencies between the level of Polish language fluency and the type and/or source of the errors. The author also provides a list of issues which should be included in Polish language teaching programmes for German native speakers.

Opracowana jako wyraz uznania dla profesora Józefa Kwaterko z okazji 70-tych urodzin i 50-tej rocznicy działalności zawodowej, książka ta jest zbiorem artykułów wybitnych specjalistów literatury frankofońskiej obu Ameryk: od Quebecu, a szerzej, od Kanady po Karaiby. Teksty w niej zebrane składają się na panoramę problematyk, estetyk i zagadnień społeczno-kulturowych charakterystycznych dla frankofonii amerykańskiej. Lektura tychże artykułów pozwoli czytelnikowi podjąć próbę "rozszyfrowania Ameryki", a tym samym pójść w ślady profesora Józefa Kwaterko, który od lat niestrudzenie bada i odkrywa coraz to nowe znaczenia francuskojęzycznej literatury obu Ameryk.
Kilka bardziej osobistych świadectw, które uzupełniają książkę, pozwala lepiej zrozumieć osobowość i drogę Profesora, eksperta w swoje dziedzinie, ale także kolegi i przyjaciela, wrażliwego na zróżnicowanie kulturowe oraz różnorodność doświadczeń bliskich mu osób.

Hommage au Professeur Józef Kwaterko a l’occasion de son soixante-dixieme anniversaire et du cinquantenaire de son activité professionnelle, le présent ouvrage recueille les articles d’éminents spécialistes en littérature francophone des Amériques. Du Québec et, plus largement, du Canada jusqu’aux Caraibes, tout un panorama de problématiques, d’esthétiques et d’enjeux socioculturels propres a la francophonie américaine s’offre ici au lecteur qui pourra ainsi tenter de « déchiffrer l’Amérique » a l’instar du Professeur Józef Kwaterko qui, depuis des années, n’a de cesse dans son travail de recherche et de découverte passionnée de la littérature francophone des Amériques.
Quelques témoignages plus personnels qui completent l’ouvrage permettent de mieux comprendre la personnalité et le parcours du Professeur, expert dans son domaine de prédilection, mais aussi collegue et ami a l’écoute de la diversité des sensibilités culturelles et de la pluralité des expériences des personnes qui l’entourent.

Developed in recognition of Professor Józef Kwaterko on the occasion of his seventieth birthday and fiftieth anniversary of his professional career, the book is a collection of articles by outstanding specialists in Francophone literature of the Americas. From Quebec, and more broadly, from Canada to the Caribbean, the texts collected in this book provide a panorama of issues, aesthetics and socio-cultural themes characteristic of American francophony. Reading these articles will allow the reader to attempt to "decipher America" and thus follow in the footsteps of Professor Józef Kwaterko, who for years has been tirelessly researching and discovering new meanings of French-speaking literature of the Americas.
A handful of more personal testimonies, which complement the book, help to better understand the personality and path of the Professor, an expert in his field, but also a colleague and a friend, sensitive to cultural diversity and the variety of experiences of those close to him.