Kobieca dusza czułość serca i sentymenty

Tematem publikacji jest poetyka europejskiego wiersza litanijnego, przedmiotem opisu – problematyka gatunku, rytmu i figur retorycznych oraz wersologia porównawcza, tłem zaś – kulturowa tożsamość Europy. Zagadnienia te są analizowane w ścisłym związku z rekonstrukcją implikowanej kosmologii litanii. Autor dowodzi, że litania powstała jako próba przełożenia na rytm tekstu starożytnych wyobrażeń na temat czasoprzestrzeni świata. Strukturę tej czasoprzestrzeni trudno przedstawić na płaskiej mapie, oddają ją natomiast bizantyjskie mozaiki w sklepieniach półkolistych, gotyckie rozety witrażowe i właśnie – litania.
Badania obejmują okres od starożytności do połowy XIX wieku. Autor prowadzi Czytelnika tropem genezy i metamorfoz wiersza litanijnego od poezji staroegipskiej, biblijnej, syryjskiej i greckiej, przez twórczość w języku łacińskim, aż do literatur nowożytnej Europy (szczególnie w językach francuskim, włoskim i angielskim, także niemieckim oraz w językach słowiańskich, iberyjskich czy skandynawskich).
W świetle rozważań Autora wiersz litanijny – choć wykorzystywany przez poetów różnych narodowości i rozmaitych wyznań – był w okresie nowożytnym formą jednoczącą kulturowo Europę wokół wspólnego gatunkowego obrazu świata.

Książka o teorii i praktyce przekładu!! Czy tłumaczenie może dorównać oryginałowi? Czy tłumaczyć może każdy, kto zna język obcy? Czy tłumaczenie musi być dosłowne? Czy tłumaczenie jest w ogóle możliwe? W proponowanej czytelnikowi książce autor próbuje odpowiedzieć na te i wiele innych pytań.
Tłumaczenie jest niezwykle skomplikowaną operacją intelektualną, której nie można badać empirycznie, jak reakcji chemicznej czy fizycznej. Dlatego też często pojawiają się na jego temat poglądy skrajne, niekiedy wręcz wykluczające się.

Autor przedstawia bardziej rzeczowe i konstruktywne opinie, próbując rozwiać liczne, głęboko zakorzenione i chętnie przytaczane „mity” o możliwościach i ograniczeniach przekładu, nierzadko rozszerzając wykład o bardziej uniwersalne pytanie o możliwości komunikacji między ludźmi. Publikację uzupełnia obszerna bibliografia, suplement, indeks nazwisk oraz indeks rzeczowy.
Książka polecana jest szczególnie studentom kierunków filologicznych, poznającym tajniki tłumaczenia, a także wszystkim osobom, zainteresowanym problemami przekładu i komunikacji językowej.

Dwutomowa publikacja: Literatura a religia – wyzwania epoki świeckiej to pierwsze w języku polskim kompendium wiedzy z zakresu badań nad relacją „literatura a religia” na miarę humanistyki XXI wieku. O jej randze decyduje międzynarodowy i różnorodny zespół, w którym znaleźli się najwybitniejsi badacze związków literatury i religii, a także światowej sławy myśliciele, zajmujący się konsekwencjami procesów „odczarowania”. Temu pionierskiemu projektowi patronuje Charles Taylor, którego monumentalne studium A Secular Age („Epoka świecka”) zrewolucjonizowało studia nad religią w XX i XXI wieku, wykazując, że modernizacja nie eliminuje religii, a świeckość wynika z opcjonalności religijnych światopoglądów, a nie z ich anachronizmu. W pierwszym tomie (metodologicznym) znalazły się teksty dotyczące różnych szkół i sposobów badania literatury i religii. Obok artykułów problemowych są tu zapisy dyskusji z uczonymi oraz odpowiedzi na ankietę z pytaniami dotyczącymi związków literatury i religii. Wśród autorów są m.in.: Agata Bielik-Robson, Aleksander Fiut, Wojciech Gutowski, David Jasper, Hans Joas, Zdzisław Łapiński, Michał Paweł Markowski, Michał Masłowski, Thomas Pavel, Stefan Sawicki, Tadeusz Sławek, Karol Tarnowski, Charles Taylor, Jean Ward oraz Ireneusz Ziemiński. Książka jest adresowana do humanistów reprezentujących różne dyscypliny (literaturoznawstwo, religioznawstwo, filozofia religii, socjologia religii), których interesuje wszechstronne i wolne od uprzedzeń ujęcie obecności religii w kulturze współczesnej. Od czasów T. S. Eliota humanistyka wskazuje na głód „sacrum autentycznego” i osamotnienie człowieka w obliczu już nie tyle ukrytego, co ukrywającego się Boga. W drugiej połowie XX wieku miejsce tradycyjnej chrześcijańskiej refleksji nad Słowem zajmuje rozważanie milczenia Boga wobec tragedii Zagłady, która nieodwołanie zmieniła nasze myślenie o języku, rozumienie sztuki, świadomość etyczną i religijną. Na tym właśnie gruncie wyrosła współczesna myśl postsekularna. Jej reprezentanci nie mówią jednym głosem, lecz odkrywają przed nami lokalne, kulturowo uwarunkowane narracje, w których na pierwszy plan wysuwa się potrzeba poszukiwania „Królestwa Bożego” i miłości bliźniego. Zebrane w tomie komentarze wprowadzają czytelnika w klimat ważnej debaty, stanowiąc zarazem doskonały przewodnik po meandrach współczesnej myśli postsekularnej. Prof. Małgorzata Grzegorzewska Mamy tu do czynienia z pracą o imponującym rozmachu. Grono wybitnych postaci światowej i polskiej humanistyki prowadzi na kartach tej książki debatę o kluczowych problemach literatury i religii, dyskusję, dla której punktem wyjścia jest kategoria postsekularyzmu, wykraczająca poza stricte literackie pole. Różnorodność tematów, ale też form wypowiedzi sprawia wrażenie, że rzecz naświetlona została wielostronnie i wyczerpująco. Co jednak ważniejsze, całość stanowić może mocny impuls pozwalający nadać sakrologii literackiej na najbliższy czas nową dynamikę. Z recenzji prof. dra hab. Wojciecha Kruszewskiego

Książka jest bez wątpienia pozycją wartościową, prezentującą tak teorię, jak i praktykę badawczą z obszaru nowoczesnej komparatystyki – zajmującej się problematyką „inter”: interdyscyplinarną, interdyskursywną, intersemiotyczną, interartystyczną, intermedialną. Zarówno zbiera związane z nią wątki (ich część, mamy bowiem współcześnie do czynienia z niezwykle obszernym i różnicowanym przedmiotem badań „inter”), jak i wyznacza horyzont przyszłej możliwej refleksji porównawczej. Jeśli miałbym syntetycznie wskazać na zalety publikacji, wymieniłbym właśnie wspomniane: nowoczesność (zwłaszcza na polskim gruncie komparatystycznym, zdominowanym przez tradycyjne ujęcia historycznoliterackie) oraz przede wszystkim różnorodność zebranych artykułów, gwarantującą odkrywczą przygodę intelektualną na obszarze dzisiejszej komparatystyki.

Dr. hab. Michał Kuziak, prof. UW
Zakład Komparatystyki Instytutu Literatury Polskiej
Uniwersytetu Warszawskiego

„Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria. Pismo należy do najlepiej punktowanych na liście MNiSW i w European Reference Index for the Humanities (ERIH). Znajduje się także na liście filadelfijskiej ISI Master Journal List (Arts & Humanities Citation Index). Artykuły z poszczególnych numerów są dostępne on-line w Central and Eastern European Online Library.

Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” to dwumiesięcznik literaturoznawczy wydawany od 1990 przez Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk we współpracy ze Stowarzyszeniem Pro Cultura Litteraria. Pismo należy do najlepiej punktowanych na liście MNiSW i w European Reference Index for the Humanities (ERIH). Znajduje się także na liście filadelfijskiej ISI Master Journal List (Arts & Humanities Citation Index). Artykuły z poszczególnych numerów są dostępne on-line w Central and Eastern European Online Library. „Teksty Drugie” w kilku słowach „Teksty Drugie” to czasopismo poświęcone przede wszystkim wiedzy o literaturze, teorii i krytyce literackiej, sięgające jednak do dziedzin pokrewnych, otwarte na interdyscyplinarne dyskusje nad problemami współczesnej humanistyki. Specjalnością pisma są numery monograficzne, dotyczące aktualnych zagadnień z zakresu wiedzy o literaturze, języku i kulturze, a także filozofii i estetyki, antropologii (kulturowej i literackiej), studiów genderowych i postkolonialnych. Od czasu założenia czasopisma w 1990 roku publikują tu – na równych prawach – uczeni o najwyższym autorytecie i debiutanci (doktoranci a nawet studenci), poloniści krajowi i poloniści-slawiści pracujący za granicą, literaturoznawcy innych specjalności i językoznawcy oraz czołowi reprezentanci innych dyscyplin (filozofii, antropologii, kulturoznawstwa, socjologii, historii, historii sztuki i in.).