Najsłodszy. Autobiografia Pisana Kciukiem

Książki o przygodach Tomka Wilmowskiego zachwyciły nastolatków i zapewniły Alfredowi Szklarskiemu sukces, którego w Polsce nie udało się później długo powtórzyć żadnemu autorowi piszącemu dla młodzieży. Łączny nakład sagi wyniósł ponad 10 milionów egzemplarzy, a pisarz, znany początkowo głównie na Śląsku, zyskał międzynarodowy rozgłos – jego powieści tłumaczono na kilkanaście języków. Powołany
do życia przez Szklarskiego bohater, przemierzający najodleglejsze krainy, doskonale orientujący się w ich historii, kulturze oraz zwyczajach, musiał przykuwać uwagę, być wzorem do naśladowania i – zarazem – obiektem zawiści. Powieści uczyły nie tylko geografii i historii, ale także męstwa i prawdziwej przyjaźni. Kształtowały wyobraźnię paru pokoleń młodych czytelników. Co wiemy o ich autorze? Jego portret, który otrzymujemy, może zaskakiwać.

Dokądkolwiek wyjeżdżał, zawsze w pierwszej kolejności odwiedzał trzy miejsca: świątynię, cmentarz i dom publiczny. Lubił prostytutki, lubił aktorki, śpiewaczki, pisarki – a uchodził za pięknego mężczyznę. Chyba żaden inny pisarz nie cieszył się tak powszechnym uwielbieniem kobiet. Większość życia spędził jednak w stanie kawalerskim, zapewniając wszystkich, a zwłaszcza ukochaną siostrę Marię (która mówiła: „Swoje życie poświęciłam bratu”), że nigdy się nie ożeni. Kiedy to zrobił – trzy lata przed śmiercią – zaprzyjaźniony Iwan Bunin uznał ten krok za samobójstwo.

Kobieta może stać się przyjacielem mężczyzny tylko w tej kolejności: z początku dobra znajoma, potem kochanka, a potem dopiero przyjaciel” – twierdził bohater „Wujaszka Wani”, doktor Michaił Astrow, a w rzeczywistości sam Czechow. Oficjalnie uznany za przyjaciela kobiet, dla tych, które go kochały, potrafił być okrutny i niesprawiedliwy.

Sylwia Frołow wydobywa z cienia wielkiego pisarza swoje bohaterki, które jednocześnie były bohaterkami jego utworów. Bo nie ma pisarza Czechowa i nie ma człowieka Czechowa bez kobiet. Nie na darmo Płatonow powiadał: „Mężczyzna bez kobiety jest jak parowóz bez pary!”.

Jest to tłumaczenie z pierwszego wydania amerykańskiego w 1946 roku. Od tamtej pory rozeszła się w milionach egzemplarzy, w USA oraz Wielkiej Brytanii miała kilkanaście wznowień. Przetłumaczona została na ponad 20 języków, również na polski. Obecnie wydanie jest zupełnie nowym tłumaczeniem oryginalnego wydania. Autobiografia Jogina jest uważania za najbardziej inspirujące dzieło napisane przez wielkiego Jogina i zrealizowanego nauczyciela duchowego o historii swojego życia. Barwnie i ze szczegółami opisując okres wielu lat duchowego treningu u mistrza jogi Śri Jukteswara z Serampore w Bengalu, Jogananda odsłania fascynujący i mało znany obraz współczesnych Indii. Ponadto z naukową przejrzystością wyjaśnia subtelne, ale dające się określić prawa, dzięki którym jogini mogą czynić cuda oraz osiągnąć pełną samokontrolę.

W publikacji przedstawiono sylwetki i dorobek autorów, którzy stali się ikonami Beat Generation oraz pisarzy dalszego planu: Johna Clellona Holmesa, Jacka Kerouaca, Allena Ginsberga, Williama S. Burroughsa, LeRoi Jonesa/Amiri Baraki, Lawrence’a Ferlinghettiego, Joyce Johnson, Diane di Primy i Richarda Brautigana.
Mit Pokolenia Beatu to jeden z najbardziej wyrazistych mitów kultury amerykańskiej XX wieku. Ta generacyjna nazwa niemal automatycznie przywodzi na myśl stworzony przez Allena Ginsberga w „Skowycie” zbiorowy portret młodych, wrażliwych Amerykanów, zagubionych i zbuntowanych, uciśnionych i radykalnych, pragnących wolności i popadających w ekscesy.
Dlaczego właśnie bitnikom udało się zbudować tak trwały generacyjny mit, skoro prawie każde amerykańskie pokolenie ubiegłego, niespokojnego wieku miało powody, by uważać się za „stracone”?
W jakim stopniu zadecydowały o tym nietuzinkowe biografie, frapujące charaktery i indywidualne talenty najważniejszych pokoleniowych pisarzy, a w jakim rosnące zainteresowanie mediów i szeroko pojętych kręgów opiniotwórczych, nierzadko bardzo krytycznych wobec zbuntowanej młodzieży, które pomogło rozdmuchać modę na Beat?

Korespondencja Marii i Tymoteusza Karpowiczów z Andrzejem Falkiewiczem i Krystyną Miłobędzką jest świadectwem trwającej ponad trzydzieści lat przyjaźni. Rozmowa twórców, których łączyły lektury, wrażliwość estetyczna oraz codzienne troski, daje wgląd w prywatną i literacką relację pomiędzy jej uczestnikami, a także obrazuje późnonowoczesną rzeczywistość po obu stronach Atlantyku. Więc będziemy musieli zdać się na korespondencję. Otwartą. Antyliteracką – pisał Karpowicz. Listy te – pełne emocji, zaskakująco szczere, anty- i arcyliterackie zarazem – odsłaniają warsztat pisarski jednych z najciekawszych twórców polskich XX wieku oraz ukazują ewolucję ich poglądów na literaturę, sztukę i filozofię. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

W książce „Bolesław Leśmian w Warszawie” autor Piotr Łopuszański rusza warszawskimi śladami jednego z najwybitniejszych poetów XX wieku, a przy tym kobieciarza, nałogowego palacza (75 papierosów dziennie!) i niespełnionego reżysera, który niesłusznie jest kojarzony z prowincją. Nawet gdy urodzony w Warszawie Leśmian otrzymał posadę notariusza w Hrubieszowie a potem w Zamościu, regularnie bywał w rodzinnym mieście: czy to w odwiedzinach u kochanki, czy w celu podreperowania zdrowia, czy w końcu, by posiedzieć z przyjaciółmi w ulubionych kawiarniach. Jak na skrzydłach wracał do ukochanej Warszawy z Paryża czy słonecznego Cannes. W książce ukazane zostało życie poety, jego perypetie, związki z Warszawą, anegdoty oraz nowe, niepublikowane wcześniej informacje. Czytelnik pozna miasto takie, jakim widział je Leśmian: od tygla kulturowego w ciasnych granicach narzuconych przez zaborcę do tętniącej życiem metropolii, którą upodobała sobie bohema artystyczna. Autor pokazuje zmieniającą się Warszawę od lat 70. XIX stulecia po schyłek lat 30. XX wieku.

Piotr Łopuszański (ur. 1966) – pisarz, publicysta. Z wykształcenia filozof. Na Uniwersytecie Warszawskim studiował także polonistykę i historię sztuki. Jako publicysta zadebiutował w 1991 roku na łamach prasy literackiej. Publikował m.in. w „Życiu Warszawy”, „Przeglądzie Artystyczno-Literackim”, „Twórczości”, „Pamiętniku Literackim”, i „Skarpie Warszawskiej”. Zajmuje się badaniem życia i twórczości Bolesława Leśmiana, o którym wydał trzy książki. Ponadto opublikował m.in. „Warszawę literacką w okresie międzywojennym”, „Warszawę literacką w PRL”, „PRL w stylu pop” oraz biografię „Gustaw Holoubek. Filozof bycia”.