(Nie)zupełnie prywatnie

Książka "Ambasador cesarski" jest fascynującą podróżą po życiu i twórczości Zygmunta Krasińskiego. Dzięki wnikliwej lekturze i analizie jego bogatej korespondencji Janusz Węgiełek ujawnia niejednoznaczne cechy osobowości autora "Nie-boskiej komedii". Wyraźnie pokazuje też, jak aktualna jest myśl polityczna Krasińskiego m.in. na temat relacji z Rosją, polityki umniejszającej znaczenie polskich dążeń niepodległościowych i technik propagandy podważającej wiarę w sens takich działań, a także na temat idei formowania człowieka, dla którego kłamstwo i brak zasad jest jedynym wektorem w życiu. Książka udowadnia, że spostrzeżenia Zygmunta Krasińskiego – ambasadora cesarskiej koncepcji całości i harmonii - są zaskakująco ciągle żywe.

O Jak odmówić, by nie urazić i nie narazić się innym, często możniejszym tego świata? Z tym problemem mierzyło się wielu ludzi pióra. A zatem utwory, w których autorzy mniej lub bardziej zręcznie bronią się przed stworzeniem dzieła, na przykład chwalącego czyny patrona, władcy lub innej wpływowej postaci, czy też szerzej, korygują żywione wobec nich oczekiwania co do treści, formy i stylu utworu, mają wielowiekową tradycję. Zwykle w pierwszej kolejności wymienią się wiersze Anakreonta i jego naśladowców (fragm. 2, 9, 23, 26 West) oraz prolog Aitiów Kallimacha (fragm. 1 Pfeiffer). Literacka odmowa przybiera różne postacie, odmiennie definiowane i nazywane w traktatach teoretycznoliterackich — recusatio, praeteritio, accismus, priamel. ze Wstępu

Beckett. Przewodnik Stanleya Gontarskiego to zwięzłe, ale bardzo wnikliwe i cenne wprowadzenie do dramatycznej i teatralnej twórczości jednego z największych pisarzy anglo-irlandzkich. Polski czytelnik sięgając po tę pozycję, może spodziewać się nie tylko szczegółowego omówienia wszystkich dramatów, które prezentowane są w sposób interesujący i zazwyczaj niezwykle oryginalny. Lektura książki amerykańskiego badacza daje również wgląd w materiały archiwalne, notatniki reżyserskie i korespondencję Samuela Becketta z wieloma twórcami teatralnymi. Źródła te nie są dostępne w przekładach na język polski, co utrudnia ich wykorzystanie przez polskich badaczy. Omówione i przedstawione w krytycznym ujęciu Gontarskiego materiały te mogą otworzyć wiele ścieżek interpretacyjnych nieobecnych w polskiej recepcji twórczości Becketta. Gontarski dzieli swoje prezentacje na część poświęconą większym i najbardziej znanym dramatom Becketta (Czekając na Godota, Końcówka, Ostatnia taśma i Szczęśliwe dni) oraz na część omawiającą mniejsze dzieła dramatyczne. Książkę uzupełniają również krótkie, ale niezwykle cenne rozdziały dotyczące reżyserskich dokonań Becketta oraz związków jego twórczości z filmem.

Profesor Marek Zybura pisze o książce: "Leszek Szaruga traktuje literaturę szeroko, w jej rozumieniu z czasów wczesnego średniowiecza, jako „wspólną przestrzeń słowa pisanego”, do czego dzisiaj szczęśliwie zdajemy się powracać (także na uniwersytetach). Dlatego nie znajdziemy w tej książce tradycyjnych pod/rozdziałów poświęconych rodzajom i gatunkom literackim. Za to znajdzie tu czytelnik frapujące odwołania np. do „rozpraw filozoficznych bądź przyrodoznawczych, listów i zapisków osobistych, wszelkiego rodzaju dokumentów, [...] i innych piśmiennych świadectw ludzkiej aktywności”. Piszę „frapujące”, bowiem takie podejście warsztatowe: nieporównywalnie trudniejsze od tradycyjnego, belferskiego, jest nie tylko innowacyjne, ale może też czytelnika zafascynować, wciągnąć bez reszty i kazać mu podążać za autorem w napięciu do ostatniej strony niczym najlepsze dzieło tzw. literatury pięknej".

Pierwszy polski przekład utworu Edgara Allana Poego Eureka. Poemat prozą – traktatu kosmologicznego łączącego odwołania do wiedzy z zakresu astronomii, fizyki, matematyki z koncepcjami formułowanymi przez autora w sposób intuicyjny, rozważaniami o profilu metafizycznym oraz pełniącym funkcję estetyczną dyskursem literackim. Polskojęzycznemu tekstowi, opatrzonemu aparatem krytycznym, towarzyszy instruktywny wstęp tłumacza oraz opracowania redaktorów naukowych, wprowadzające odbiorców w historię powstania utworu oraz w przekładową, literacką i literaturoznawczą recepcję Eureki w Polsce. ****** Eureka: A Prose Poem by Edgar Allan Poe The first Polish translation of Edgar Allan Poe’s Eureka: A Prose Poem – a cosmological treatise combining references to astronomy, physics and mathematics with concepts coined by the author by means of intuition, metaphysically-inclined deliberations and a literary discourse serving an aesthetic function. The Polish text is equipped with critical apparatus and accompanied by an informative translator’s introduction and chapters by the editors, introducing the readers to the history of Eureka’s creation process and its literary, literary studies and translative reception in Poland.

Książka jest napisana przez […] osobę doskonale znającą dzieła Szekspira, ich krytyczne opracowania (polskie i zagraniczne) oraz kulturowe uwarunkowania recepcji i teorii recepcji, które stanowią podstawę metodologiczną studium […]. Brakuje tego typu publikacji na rynku polskim. Ważne jest propagowanie Szekspira w Polsce poza kręgiem naukowców. Monografia z pewnością będzie dobrze odebrana przez miłośników Szekspira i jest szansa, że zachęci do lektury jego dzieł nowych czytelników.
dr hab. Jacek Fabiszak, prof. UAM
Dużą zaletą książki jest to, że każdy z esejów może być traktowany samodzielnie, z konkretnym problemem badawczym i własnymi wnioskami. Jednocześnie zebrane w publikację wzajemnie się uzupełniają, prowadząc czasem pokrewne wątki oraz proponując ważne wspólne wnioski na temat obecności i znaczenia Szekspira w kulturze lokalnej i światowej na przestrzeni wieków, ze szczególnym odniesieniem do chwili obecnej.
dr hab. Magdalena Cieślak, prof. UŁ