Sprawiedliwość a efektywność

Tematyka niniejszej książki koncentruje się wokół zagadnień związanych z działaniem w polu pracy socjalnej, a szczególnie z nowymi przestrzeniami działania podejmowanego przez pracownika socjalnego. Praca socjalna ujmowana jest zarówno jako teoretyczna refleksja jak i praktyka społeczna – przy czym oba te wymiary współistnieją ze sobą. Praktyk, by móc identyfikować, analizować i oceniać niepokojące kwestie społeczne, a następnie podejmować skuteczną interwencję (zmianę) powinien działać w oparciu o refleksję naukową. Współcześnie działania pomocowe są realizowane nie tylko w znanych dotychczas obszarach, ale pojawiają się również nowe przestrzenie, w których pracownik socjalny uczy się sobie radzić.

Prezentowana książka składa się z trzech części. Autorzy pierwszej z nich naświetlają problematykę pracy socjalnej w wymiarze aksjologicznym.

W drugiej części publikacji szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom z obszaru praktyki społecznej. Autorzy zamieszczonych w niej tekstów dokonują prezentacji działań socjalnych skierowanych zarówno do dzieci, jak i dorosłych. Podejmują oni między innymi problematykę osób chorych, niepełnosprawnych, resocjalizowanych. Przeważa tu zainteresowanie pracą socjalną na rzecz rodzin, w tym rodzin w żałobie oraz ubogich. Teksty obrazują także wybrane przykłady pomocy instytucjonalnej, np. działalności Stowarzyszenia Obrony Praw Ojca czy też Klubu Seniora.

Artykuły z obszaru pomocy potrzebującym w wymiarze prawnym i praktyce społecznej składają się na cześć trzecią prezentowanego tomu.
Publikacja skierowana jest do szerokiego grona odbiorców, zarówno teoretyków, jak i praktyków pracy socjalnej.
Zawarte w tej pozycji zasoby wiedzy, źródła i obszerna literatura prezentowanych problemów, jak tez wielość podejść metodologicznych, a także szeroka gama sposobów prezentacji uogólnień, jak też staranne zarysowanie dawnych i równolegle nowych przestrzeni pracy socjalnej w różnych lokalnych środowiskach, (...), uzasadnia (...), że książka będzie ważną pedagogiczna pozycją.
Stanowi ona pewnego rodzaju "panoramę" problemów, trudności, dylematów jakie staja przed pracownikami socjalnymi dziś, w obecnych warunkach społecznych i ustrojowych. ukazuje, że praca socjalna to nie tylko praktyka działania ale także konieczność stawiania sobie pytań teoretycznych i szukania na nie odpowiedzi we wszystkich konkretnych sytuacjach.

Analiza problemów polityki wsparcia nieformalnych opiekunów niesamodzielnych osób starszych: ryzyka socjalnego ponoszonego przez opiekunów oraz roli, jaką pełnią w opiece nad seniorami, a także ewolucji celów i rodzajów polityki wsparcia opiekunów. Autor na podstawie aktów prawnych i dokumentacji formułuje diagnozę mającą posłużyć wyznaczeniu kierunku zmian prawnych w zakresie polityki senioralnej. Pierwsza pogłębiona naukowo analiza tematu i systematyzacja wiedzy z dziedziny.

Podręcznik prezentuje:

przystępnie wyjaśnione teoretyczne podstawy pracy socjalnej, odniesienia dziedziny do myśli m.in. Habermasa, Giddensa, Bourdieu, Foucaulta, Buttler oraz do kierunków politycznych i ruchów społecznych,
sposoby wykorzystania w praktyce metodologii z obszaru analizy systemowej, etnometodologii, etnografii, badań empirycznych,
ujednoliconą strukturę rozdziałów (wyjaśnienie teorii i ich przydatności w praktyce, słowniki podstawowych terminów, pytania edukacyjne) ułatwiającą studiowanie i przygotowanie się do egzaminów.

Podręcznik przeznaczony dla:

studentów pracy socjalnej na studiach wyższych,
słuchaczy kolegiów pracowników służb społecznych,
studentów pedagogiki, socjologii, politologii, nauk o rodzinie,
uczestników szkoleń specjalistycznych dla pracowników socjalnych.

Autorzy przedstawiają zagadnienia towarzyszące procesom demograficznym w Polsce z perspektywy podejmowanych działań politycznych. Szczególną uwagę poświęcają procesowi upolitycznienia problemu starzejącego się społeczeństwa, instrumentom polityki demograficznej i społecznej oraz dyskursom politycznemu i medialnemu, zaistniałym w latach 1989–2016.
Przemiany demograficzne, zwłaszcza proces starzenia się ludności, ze względu na swoją intensyfikację i złożoność stają się przedmiotem polityki państwa. Wypracowanie rozwiązań z zakresu polityki demograficznej i polityki społecznej, dostosowanych do wymogów coraz szybciej starzejącego się społeczeństwa i wyzwań społeczno-ekonomicznych XXI wieku to nagląca potrzeba.

Okazuje się, że większość badanych samotnych rodziców i osób długotrwale bezrobotnych uznaje, iż wskutek realizacji polityk warunkowego dochodu minimalnego i aktywnej integracji społecznej „z trudem utrzymuje się na powierzchni”. Podobnie oceniają te polityki pracujący biedni, z tym że dla nich korzystanie z pomocy społecznej jest trudniejsze z powodu instytucjonalnej bezwładności agend zaangażowanych w udzielanie wsparcia, reagujących bardzo zachowawczo na poszerzający się zakres zjawiska biedy wśród osób pracujących, zwanego in-work poverty. Zasadniczym problemem jest więc niemożność wyrwania się z biedy, sukcesem natomiast uniknięcie marginalizacji mającej postać bezdomności, ciężkich chorób, głodu, prostytucji, uzależnień, utraty najbliższej rodziny.
Odkrycie zjawiska „utrzymywania się na powierzchni” spowodowało, że (…) postanowiłyśmy użyć perspektywy sprawstwa do analizy położenia osób badanych. Zgromadzony materiał badawczy w szczególności dotyczy strategii życiowych – także tych odnoszących się do życia codziennego – trajektorii biedy, poczucia podmiotowości oraz opisu posiadanych przez rodziny zasobów i ich wykorzystywania. Perspektywa sprawstwa okazała się niezwykle owocna, ponieważ pozwoliła określić, jakie czynniki najbardziej ograniczają wydobywanie się z biedy.
Ze Wstępu

Praca włożona w powstanie tej książki budzi podziw. Trud Autorek sprowadza się do wieloaspektowych porównań sytuacji ludzi biednych i prób radzenia sobie z biedą w pięciu krajach europejskich (Niemcy, Wielka Brytania wraz ze Szkocją, Szwecja, Włochy i Polska). Instytucje delegowane do pomocy biednym versus potrzeby samych beneficjentów pomocy to podstawowa płaszczyzna owych porównań.
Z recenzji wydawniczej dr hab. Hanny Palskiej

Współczesność skłania nas do refleksji nad definicją biedy. Może być ona rozumiana jako brak lub niewystarczająca ilość środków pozwalających zaspokoić najpilniejsze potrzeby. To określenie zmusza do postawienia epistemologicznego pytania o metody definiowania biedy, wywołuje także kwestie etyczne, dotyczące związku między nierównością a niesprawiedliwością, co z kolei prowadzi do problemu usprawiedliwiania faktu istnienia ludzi biednych. Być może jednak nie da się uniknąć niesprawiedliwości poruszających naszą wrażliwość: nic nie wskazuje na to, że system ekonomiczny miałby być podporządkowany systemowi moralnemu. Mechanizmy i motywacje określające dobrobyt powinny więc być rozważane niezależnie od starań o zaprowadzenie sprawiedliwości.