Stosunki międzynarodowe

W monografii zaprezentowana została problematyka wykorzystania przez państwo, głównie Federację Rosyjską, informacji w wymiarze międzynarodowym. Dokonano w niej identyfikacji procesu pozyskiwania informacji oraz oceny wpływu prowadzonej przez Federację Rosyjską wojny informacyjnej na bezpieczeństwo międzynarodowe i wybranych państw europejskich, a także czynników warunkujących osiąganie dominacji w sferze informacyjnej. W monografii wyjaśnia się, w jaki sposób informacja może być narzędziem stosowanym do osiągania celów rywalizacji międzynarodowej.

Niniejszy tom zawiera artykuły napisane przez bardzo młodych ludzi, studentów Instytutu Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, studiujących filologię angielską i lingwistykę stosowaną w zakresie języka angielskiego i rosyjskiego. Pomysł wydania tego tomu zrodził się w trakcie seminarium magisterskiego w Katedrze Filologii Angielskiej. Prowadzący seminarium niemal natychmiast po tragicznej katastrofie lotniczej 10 kwietnia 2010 r. przejrzał łamy internetowego wydania pisma „The Economist”, chcąc z pierwszej ręki uzyskać informacje dotyczące sposobu relacjonowania katastrofy, w której zginął prezydent Polski Lech Kaczyński i 95 towarzyszących mu osób. (…) Badania miały ukazać sposób, w jaki prasa brytyjska postrzegała i komentowała tragedię smoleńską i śmierć prezydenta wraz z towarzyszącymi mu członkami delegacji udającymi się na uroczystości związane z rocznicą zbrodni katyńskiej 1940 r. Temat był o tyle interesujący i ważny, że dotyczył wydarzeń, które w zasadzie nigdy w historii nie miały miejsca (…) Prezentowany tom składa się z siedmiu artykułów stanowiących wersję napisanych prac magisterskich, analizujących materiały opublikowane w następujących tytułach prasowych: „The Guardian”, „Daily Mail”, „Financial Times”, „The Independent”, „The New York Times”, „The Daily Telegraph” oraz „The Economist”. Jeden z tytułów należy do prasy amerykańskiej, pozostałe to prasa brytyjska, sześć tytułów to tzw. quality press, a jeden, „Daily Mail”, to tabloid. Taki celowy dobór gazet do analizy zapewniał szeroki przegląd prezentowanych postaw; uznano, że jeden reprezentant tabloidów wystarcza, aby pokazać, w jaki sposób do omawianych zagadnień podchodzą tego typu wydawnictwa. Tytuły należące do tzw. quality press reprezentują różne sympatie polityczne i w związku z tym mogą i powinny zawierać różniące się komentarze i opinie (…) W badaniach zastosowano metody i techniki analizy mediów, a także koncepcje tzw. nowego historycyzmu (new historicism, poetics of culture) Stevena Greenblatta, najpełniej przedstawione w Polsce przez Krystynę Kujawińską- -Courtney z Uniwersytetu Łódzkiego.

ze wstępu Wojciecha Jasiakiewicza

Wojna w Iraku bardzo wyraźnie podzieliła Europę i choć jest to podział stricte polityczny, a może właśnie dlatego, stosunek do interwencji zbrojnej, a przede wszystkim rola Stanów Zjednoczonych w całym przedsięwzięciu, nie przestaje wzbudzać emocji. Rodzi się pytanie o zasadność tzw. wojny prewencyjnej, jaką z początku miała być interwencja w Iraku. Chodzi zwłaszcza o jasność kryteriów podjęcia decyzji o takiej interwencji. Czy jest możliwe stworzenie nowej równowagi światowej, opartej na zjednoczonej Europie i czy takie europejskie "spokojne mocarstwo" mogłoby stanowić przeciwwagę dla polityki USA?

Autorzy recenzowanej książki próbują odpowiedzieć na pytania, ile w polityce wschodniej III RP jest wciąż kodów znanych z przeszłości (mesjanizm, prometeizm, ideologizacja, imperialne zapędy wobec mniejszych sąsiadów i działanie na osłabienie znienawidzonego imperium); niezależnie od tego, ile w niej treści zabezpieczających racje i interesy państwa polskiego w nowej geopolitycznej przestrzeni; czy mimo zasadniczej zmiany, jaką wniósł rozpad imperium rosyjskiego i możliwości, jakie się otworzyły przed polską polityką wschodnią, irracjonalizm, emocjonalność czy afektywność pozostają w niej nadal dość wyraźnym rysem.
Kolejna na polskim rynku wydawniczym monografia o ponadczasowym i intrygującym problemie badawczym zasługuje na uwagę Czytelnika, dla którego podnoszone przez Autorów kwestie pozostają żywotnymi ze względu na bezpieczeństwo i rozwój, racje i interesy Polski, jej pozycję na mapie Europy i świata w XXI wieku, w szerszej geostrategicznej, geoekonomicznej i cywilizacyjnej perspektywie. Są one wciąż jak otwarta karta, wymagająca dopisywania nowych treści, które pozwolą lepiej zdiagnozować, poznać i zrozumieć politykę zagraniczną państwa, w tym w jej wschodnim wymiarze. Wiele z tekstów zawartych w recenzowanej monografii tak właśnie traktuje wyzwanie, jakie stawiają przed Autorami jej Wydawca i Redaktor naukowy.

Prof. dr hab. Teresa Łoś-Nowak

Rudiger von Fritsch, wytrawny i doświadczony dyplomata, autor m.in. wydanej w 2021 roku książki „Quo vadis, Rosjo?”, przedstawia okoliczności i zdarzenia, które doprowadziły do napaści Rosji na Ukrainę. Przede wszystkim opisuje działalność dyplomacji, podejmowane do końca przez kraje zachodnie próby zapobieżenia wojnie oraz kłamliwe i oszukańcze zapewnienia Putina, że do jej wybuchu nie dojdzie. Autor uważa, że u Putina przeważyło myślenie w kategoriach emocjonalno-historycznych oraz wielkorosyjski, imperialny odruch. Podkreśla także, że już od czasów zajęcia Krymu przez Rosję w 2014 roku zachodni obserwatorzy byli zdumieni błędną oceną sytuacji w Ukrainie przez rosyjskie kierownictwo. Takie same, a nawet większe błędy legły u podstaw decyzji Putina o zaatakowaniu Ukrainy w roku 2022. Podobnie błędnie oceniono determinację i spójność działań Zachodu w niesieniu pomocy zaatakowanemu krajowi. Wojna z Ukrainą stanowi wielką cezurę w stosunkach międzynarodowych - Władimir Putin wykluczył Rosję na długo z porządku międzynarodowego i prowadzi ją w niejasną i niepewną przyszłość. Zniszczył swoim postępowaniem próbę wspólnego budowania bezpieczeństwa, otwierając erę konfrontacji. Pytania o Europę i świat podczas wojny i po wojnie stanowią istotną część rozważań von Fritscha. Jednocześnie podkreśla potrzebę znalezienia przez wszystkie kraje unijne wspólnego punktu wyjścia dla zbudowania wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa. Analizuje skutki gospodarcze i polityczne wojny dla Rosji, Ukrainy, Europy i świata. Skłania się ku przekonaniu, że w najbliższych latach niewiele może się w Rosji zmienić. I próbuje zarysować sposób postępowania dla Zachodu: „Jak zatem postępować z taką Rosją i jej gotowym do agresji prezydentem? Wybrał drogę konfrontacji. Bezwarunkowe jest ogradzanie, containment – dodać trzeba: constrainment, odciąganie od dalszej ekspansji. Konieczna jest także próba zabezpieczania przed konfrontacją na drodze umów”. Postulat „konfrontacji uporządkowanej” z Rosją, czyli konieczność zawarcia porozumień międzynarodowych ograniczających zbrojenia i tworzących mechanizmy zapobiegające konfrontacji militarnej, jest jednym z ważniejszych przesłań książki.