To nie jest hip-hop. Rozmowy V

Wywiad z Robertem Rutkowskim przeprowadzony przez Irenę A. Stanisławską. Terapeuta zdecydował się ku przestrodze powierzyć kawałek siebie czytelnikom. W swoim życiu sporo przeszedł. Doświadczył wielu sytuacji, które mogły go zniszczyć. Jednak tak się nie stało. A na dodatek udało mu się zostać szczęśliwym, spełnionym człowiekiem. [...] Nie ma poczucia misji, żeby ratować całą ludzkość, jednak jeśli choć jeden człowiek zmieni się dzięki jego historii, to uważa, że warto tę książkę napisać. Jemu też kiedyś pomogła czyjaś historia, dzięki której zrozumiał i poczuł, że zmiana jest możliwa. Sięgnął po narkotyki, mając 18 lat. Od razu wpadł w uzależnienie od heroiny. To był pierwszy narkotyk, jaki poznał – jeden z najsilniejszych znanych narkotyków. Wziął z bezsilności, z rozpaczy, ale również z ciekawości. Bardzo doskwierało mu życie.

Robert Rutkowski jest psychoterapeutą, wykładowcą i pedagogiem. Prowadzi sesje terapeutyczne dla osób mających problemy z uzależnieniami od substancji i zachowań, kryzysami zawodowymi lub rodzinnymi. Pomaga jako opiekun psychologiczny sportowcom – zajmuje się motywacją, relaksacją oraz usprawnianiem skuteczności działania. Pomaga rodzinom mającym kłopoty ze swoimi dziećmi lub w relacjach między sobą.

Irena A. Stanisławska jest dziennikarką. Jej publikacje ukazywały się m.in. w magazynach: „Kino”, „Film”, „Film na świecie”, „Playboy”, „CKM”, „Komandos”, „Zdrowie”, „Kobieta i Życie”, „Poradnik domowy”.

Publikacja jest „drukowanym świadectwem” seminarium otwartego „Pośród nas", które odbyło się na Uniwersytecie Gdańskim. Książka ma dziesięcioro głównych bohaterów realizujących się przede wszystkim w literaturze, choć nieobce im są fascynacje muzyczne, plastyczne czy fotograficzne. Uczestnicy cyklu seminaryjnego należą do różnych pokoleń, środowisk, zajmują bardziej czy mniej wyeksponowane miejsce w kulturze. Są wśród nich osoby, których utwory przynależą do oficjalnego kanonu lekturowego, jak i artyści bardziej kameralni. Wszyscy jednak to, co ogólnoludzkie poddają namysłowi poprzez specyfikę jednego z najbardziej skomplikowanych i niejednoznacznych regionów kraju. W ten sposób współtworzą kulturę Pomorza – miejsca, z którym związani są od pokoleń, lub do którego przywiódł ich przymus, okoliczności, złożoność skomplikowanej historii zbiorowej i złożoność historii (biografii) indywidualnych. Jak te narracje się przeplatają, jak współistnieją (o ile współistnieją)? Na jakie wartości otwierają? Co pozwalają lepiej zrozumieć ze świata i człowieka?

Władysław Baranowski nie był człowiekiem z najbliższego otoczenia Marszałka. Piłsudski nie informował go o szczegółach swoich planów politycznych, a ich rozmowy dotyczyły na ogół wąskich zagadnień dyplomacji polskiej, do których Baranowski był wyznaczany. Mimo to, ich konwersacje miały bardzo ciekawy przebieg, a relacje pozostawione przez Władysława Baranowskiego stanowią wspaniałe źródło dla wszystkich osób zainteresowanych polityką Józefa Piłsudskiego. Autor notował nie tylko słowa wypowiadane przez Marszałka, ale także opisywał klimat rozmów oraz nastrój i zmiany w wyglądzie swojego rozmówcy. Niebywałą zaletą poniższej publikacji jest fakt, że rozmowy prowadzone były na przestrzeni 14 lat, dzięki czemu możemy poznać zarówno Piłsudskiego jako stronnika Niemiec, Naczelnika świeżo odrodzonego państwa, i wreszcie łagodnego dyktatora, próbującego zabezpieczyć swój kraj przed wrogami zewnętrznymi.

Rozmowy z T. G. Masarykiem są dziełem o szczególnym charakterze, ważnym dokumentem ukazującym postać tego uczonego i polityka w świetle nieznanym dotąd w Polsce. Ze spisanych przez Karela Čapka, przyjaciela twórcy Czechosłowacji i wybitnego pisarza rozmów dowiadujemy się zarówno o dzieciństwie i młodości Masaryka, jak też jego poglądach filozoficznych i politycznych, motywach, którymi się kierował w życiu i działalności.

Jest to pierwsze wydanie tej książki w przekładzie na język polski.

An unusual work, an important document portraying this scholar and politician in a light hitherto unknown in Poland. From conversations written down by Karel Čapek, a friend of the father of Czechoslovakia and a distinguished writer, we learn not only about the childhood and youth of Masaryk but also about his philosophical and political beliefs, the things that guided him in life and in his work. The first publication of the book in Polish translation.

Czas, czas – w jednostkowych biografiach tej książki przegląda się często. W przerzucaniu się sądami, wartościami, istnieniem i nieistnieniem, niezgodą na niesprawiedliwość losu i – w pogodzeniu się z rzeczywistością… Czytając rozmowy, włączałem się do nich, dyskutowałem, nie zgadzałem się lub aprobowałem. Ale na tym polega energia tej książki. Przynajmniej dla mnie. Nie pozostawia obojętnym.
Z Posłowia Józefa Żuka Opalskiego


KRZYSZTOF ORZECHOWSKI
Aktor, reżyser, dyrektor teatrów. Urodził się w Toruniu 6 września 1947 r. Ukończył PWST – obecnie Akademia Sztuk Teatralnych – w Krakowie (Wydział Aktorski) i PWST – obecnie Akademia Teatralna – w Warszawie (Wydział Reżyserii), w 2012 r. otrzymał tytuł profesora sztuk teatralnych. Zagrał wiele ról aktorskich i zrealizował ponad 40 spektakli, m.in. w Krakowie i Warszawie oraz w TVP. W latach 1997–1999 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Bagatela, a w 1999–2016 – Teatru im. Juliusza Słowackiego. Dzięki jego staraniom powstał Małopolski Ogród Sztuki, a także zrewitalizowano magazyn kostiumów i rekwizytów (dzisiejszy Dom Rzemiosł). W 2002 r. otworzył, wspólnie z Anną Dymną, Krakowski Salon Poezji, w którym sam wielokrotnie występował. Od 1981 r. zajmował się dydaktyką. Prowadził zajęcia na Wydziale Reżyserii Akademii Teatralnej. Nie stronił od działalności charytatywnej. Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie nagradzany odznaczeniami branżowymi, samorządowymi i państwowymi – m.in. Krakowską Złotą Maską, Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Nagrodą I st. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Krzyżem Oficerskim OOP, Złotym Krzyżem Małopolski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem św. Brata Alberta. Autor wspomnień Podróż do kresu pamięci (Wydawnictwo BOSZ 2015), dwóch zbiorów felietonów: Teatr świata – świat teatru (2017) i Zapiski z niełatwych czasów (2018) oraz książki W trzech zdaniach. Notatki z lat 2018–2019 (2019) wydanych przez TAiWPN Universitas.

ŁUKASZ MACIEJEWSKI
Filmoznawca, krytyk filmowy i teatralny, wykładowca akademicki. Absolwent filmoznawstwa UJ, asystent na Wydziale Aktorskim w Szkole Filmowej w Łodzi, dyrektor artystyczny festiwalu „Kino na Granicy” w Cieszynie oraz „Grand Prix Komeda” w Ostrowie Wielkopolskim. Członek Europejskiej Akademii Filmowej, Światowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych „Fipresci”, Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych AICT oraz Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Recenzent i felietonista m.in. „Onetu”, „Kalejdoskopu Łódzkiego”, „Krakowa”. Ambasador projektu „Kultura Dostępna w Kinach”, członek kapituły „Paszportów Polityki”, stały komentator „Tygodnika Kulturalnego” w TVP Kultura. Dwukrotny laureat Nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategoriach „Książka roku” i „Krytyk roku” (czterokrotnie nominowany do tej nagrody), laureat „Złotej Róży”, statuetki „Uskrzydlonego”, „Dziennikarskiej Weny”, „ArtKciuka” dla osobowości roku oraz medalu województwa małopolskiego Polonia Minor za szczególne zasługi w upowszechnianiu kultury. Autor lub współautor kilkudziesięciu książek, m.in.: Wszystko jest lekko dziwne – wywiad rzeka z Jerzym Radziwiłowiczem (2012), Aktorki. Spotkania (2012), Flirtując z życiem – wywiad rzeka z Danutą Stenką (2013), Aktorki. Portrety (2015), Aktorki. Odkrycia (2018) oraz Krystian Lupa. Koniec świata wartości. The end of the world of values (2017).

Film „Jack Strong” Władysława Pasikowskiego, którego premiera odbędzie się 7 lutego 2014 r. znów rozpali historyczne spory do dzieło pułkownika Ryszarda Kuklińskiego, dlatego przypominam jego historię, tę którą sam mi powiadał, jak i starań o anulowanie jego wyroku.
Wydanie książki w formie e-booka umożliwia także posłuchanie głosu pułkownika Kuklińskiego, który mówi o swojej sytuacji prawnej w 1992-93 roku oraz wspomina dziewięć lat walki, jaka prowadził przeciwko sowieckim planom unicestwienia Polski w przyszłej wojnie z państwami NATO.
Z pułkownikiem Kuklińskim spędziłem kilkadziesiąt godzin na „rozmowach o rozmowie”, którą chcieliśmy nagrać dla Telewizji Polskiej, gdy byłem jej korespondentem w Waszyngtonie na początku lat 90. Nasze kontakty urwały się po tym, gdy w pierwszej połowie 1994 r., w tajemniczych okolicznościach, w odstępie sześciu miesięcy, zginęli obaj synowie pułkownika.
Jesienią 1997 r. miesięcznik „Reader's Digest”, którego polską wersję redagowałem zdecydował się na publikację obszernego artykułu o „najbardziej nieznanym bohaterze zimnej wojny”. Przez trzy dni pułkownik Kukliński udzielał obszernego wywiadu w waszyngtońskim biurze miesięcznika. Autor artykułu, Rudolf Chelminski nie mógł jednak wykorzystać w pełni bogactwa szczegółów, postaci, a także refleksji, które nam przedstawił pułkownik Kukliński w Waszyngtonie. Dlatego w 1999 r. zdecydowałem się na opublikowanie zapisu tamtego wywiadu uzupełnionego o historię starań o anulowanie jego wyroku. U progu 2014 r. postanowiłem wydać tę książkę raz jeszcze, po uwzględnieniu poprawek pułkownika i z przypisami.
Andrzej Krajewski
Styczeń 2014 r.


Andrzej Krajewski, dziennikarz, korespondent TVP i Polskiego Radia w Waszyngtonie (1990-1994), redaktor naczelny Przeglądu Reader’s Digest (1994-2001), dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP (2003-2005), prezes Fundacji FOR (2010-2011), ekspert ds. wolności słowa KRRiT.

Autor książek: Cicerone, (1987), Region USA (1988), Kiedy Polska (1989), Karabinowa pułapka (1993, tłumaczenie), Zasługa dla Polski (1999), Ukraina 2004 (wydawca, redakcja), Kraj w stanie (2009), Mówili w Wolnej (2012,redakcja).