Tutejszy - suwalskie korzenie twórczości Morrisa Rosenfelda

Innowacyjność publikacji polega nie tylko na przygotowaniu antologii literackich tekstów gettowych, które w oryginalnej wersji są rozproszone po licznych publikacjach, oraz przygotowaniu gotowych scenariuszy do pracy z młodzieżą, lecz także na poszerzeniu praktycznych propozycji dydaktycznych o konteksty historyczne – historię szkolnictwa w Łodzi, w tym szkolnictwa żydowskiego, losy dzieci w Łodzi podczas wojny oraz losy dzieci żydowskich w łódzkim getcie. To naukowe wprowadzenie pozwoli nauczycielom lub osobom pracującym z młodymi ludźmi przybliżyć realia świata, o którym opowiada literatura piękna i wspomnieniowa.
Z recenzji prof. Magdaleny Ruty
Die Innovation der Publikation besteht nicht nur in der Erstellung einer Anthologie literarischer Gettotexte, die in der Originalfassung auf zahlreiche Publikationen verstreut sind, und in der Erstellung fertiger praktischer didaktischer Vorschläge für die Arbeit mit Jugendlichen, sondern auch in der Erweiterung mit historischen Kontexten, die sowohl die Geschichte des Schulwesens in Łódź, das Schicksal der Kinder in Łódź während des Krieges als auch das Schicksal jüdischer Kinder im Getto Lodz/Litzmannstadt darstellen. Diese wissenschaftliche Einführung ermöglicht Lehrern oder Pädagogen, die mit Kindern und Jugendlichen arbeiten, die Wirklichkeit dieser Welt zu vermitteln, über die in der Literatur sowie in Tagebüchern und Memoiren erzählt wird.
Aus dem Gutachten von Prof. Magdalena Ruta

Szczególną zaletę tomu stanowi rozmaitość uruchomionych perspektyw badawczych przy jednoczesnym skupieniu uwagi na istocie przywołanego w tytule problemu. Autorzy artykułów stosując rozmaite metody oglądu w celu wnikliwego zbadania tak szerokiego i wieloaspektowego zjawiska, jakim jest tradycja i współczesność europejskiego aforyzmu, nie tracili z pola widzenia nadrzędnych celów: dookreślania jego gatunkowych ram, wskazywania specyfiki realizacji jednostkowych i przemian funkcjonowania w różnych obiegach komunikacyjnych.

Agnieszka Czyżak

Książka zbiorowa, Aforyzm europejski to propozycja interesująca i ważna. I to z kilku powodów. Po pierwsze dlatego, że proponuje wieloaspektowe ujęcie fenomenu aforyzmu i aforystyki – bowiem pomieszczono w tomie prace o charakterze zarówno językoznawczym, jak i teoretyczno- i historycznoliterackim. Po drugie, stanowi zajmującą próbę zestawienia różnorodnych „aforystycznych” światów wielu autorów, należących do tak odmiennych czasów i estetyk, jak antyk, romantyzm czy współczesność, co pozwala wydobyć i różnice, i podobieństwa pomiędzy rozmaitymi realizacjami, wskazując jednocześnie diachroniczną perspektywę rozwoju gatunku. Po trzecie wreszcie – co na naszym polskim gruncie szczególnie istotne – dowodzi nieustannej żywotności i znaczenia myśli aforystycznej, za pomocą której można dziś, tak jak można było niegdyś, diagnozować rzeczywistość i opisywać, także humorystycznie, „przygody człowieka myślącego”.

O Jak odmówić, by nie urazić i nie narazić się innym, często możniejszym tego świata? Z tym problemem mierzyło się wielu ludzi pióra. A zatem utwory, w których autorzy mniej lub bardziej zręcznie bronią się przed stworzeniem dzieła, na przykład chwalącego czyny patrona, władcy lub innej wpływowej postaci, czy też szerzej, korygują żywione wobec nich oczekiwania co do treści, formy i stylu utworu, mają wielowiekową tradycję. Zwykle w pierwszej kolejności wymienią się wiersze Anakreonta i jego naśladowców (fragm. 2, 9, 23, 26 West) oraz prolog Aitiów Kallimacha (fragm. 1 Pfeiffer). Literacka odmowa przybiera różne postacie, odmiennie definiowane i nazywane w traktatach teoretycznoliterackich — recusatio, praeteritio, accismus, priamel. ze Wstępu

Jak pisze Jacek Leociak: „reprezentować” – to czynić na powrót obecnym. Twórcy sztuki audialnej podejmują próby uobecniania ocalałych i ofiar Szoa, a artystyczne formy dźwiękowe stanowią przestrzeń reprezentacji. Audialne opowieści podejmujące tematykę Zagłady, choć skupione wokół cierpienia i śmierci jednostek oraz całych grup, nierzadko w swej istocie są historią o ocaleniu, stawiają bowiem w swym centrum wspomnienia tych, którzy przetrwali. Specyfika wspomnień Zagłady i z Zagłady, ich fragmentaryczność – sprawiają, że praca twórców artystycznych form dźwiękowych skoncentrowana jest niejednokrotnie na rekonstruowaniu losów jednostek i ich rodzin oraz utkaniu opowieści z dostępnych i odnalezionych wspomnień, śladów, dokumentów. Dyskurs holocaustowy zapośredniczony przez medium audialne nie jest jednorodny, ale rozprzestrzeniony wskutek dyspersji zagarniającej coraz to nowe obszary budowania opowieści o Szoa. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja wzbogaci wiedzę o Zagładzie, a także wiedzę radioznawczą, wypełniając lukę w literaturze przedmiotu, w której ta tematyka nie była dotąd podejmowana.
Autorki
Praca pionierska w odniesieniu do zamysłu fuzji tematu traumy z techniką medium radiowego. W polskich badaniach pierwsza, choć oczywiście zainteresowanie szeroko pojmowaną literaturą w radiu nie jest nowe. Ze wszech miar warta publikacji, także dla poszerzenia dyskusji o zasadności badania aspektu artystycznego w odniesieniu do szczególnie wrażliwego dokumentu życia, jakim jest sytuacja graniczna – tu Zagłada.
Z recenzji prof. dr hab. Violetty Wejs-Milewskiej

Tadeusz Rittner długo „czekał” na taką monografistkę. Sabina Brzozowska od pewnego czasu poświęcała swoją uwagę badawczą twórczości tego niedocenionego dramaturga. Monografia Dramaturgia Tadeusza Rittnera – rewizje, efekt jej wielostronnych peregrynacji naukowych, stanowi znakomitą merytorycznie propozycję nowych odczytań dzieł Rittnera, na wielu polach rewidującą niegdysiejsze (obecnie już przestarzałe) ustalenia Zbigniewa Raszewskiego. Książka Brzozowskiej prezentuje bardzo wysoki poziom naukowy, ogromnie dużo wnosi do wiedzy o przedmiocie, ujawnia świetne połączenie kompetencji historycznoliterackich z historycznokulturowymi oraz z wiedzą z dziedziny historii teatru polskiego i obcego, stanowi nadto wzorcowy przykład napisanej mistrzowskim językiem naukowej narracji. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Sobieraja Sabina Brzozowska – profesor Uniwersytetu Opolskiego, historyczka literatury, autorka monografii Klasycyzm i motywy antyczne w poezji Młodej Polski (2000), Człowiek i historia w dramatach Tadeusza Micińskiego (2009), W zwierciadle idei. Literatura Młodej Polski – konteksty (2018) oraz studiów o literaturze przełomu XIX i XX wieku publikowanych m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Pamiętniku Teatralnym”, „Tekstach Drugich”, „Wielogłosie”, a także w tomach zbiorowych i specjalistycznych słownikach. Współautorka opracowania antologii Myśl teatralna doby postyczniowej (2016), współredaktorka kilku monografii zbiorowych. W 2021 roku zorganizowała międzynarodową konferencję „Literatura polska i modernizm austriacki. Inspiracje, powinowactwa, dysonanse (w setną rocznicę śmierci Tadeusza Rittnera)”, której pokłosie ukazało się na łamach pisma „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2021.

Anders Bodegard, jeden z najszerzej znanych tłumaczy literatury pięknej w Szwecji, zyskał swoimi przekładami dzieł Witolda Gombrowicza uznanie krytyków i szeroki oddźwięk wśród rodzimej publiczności literackiej. Jego dzieło translatorskie – rezultat pracy nad „szwedzkim Gombrowiczem” – jest tematem niniejszej monografii, na którą składają się cztery studia analityczne, poświęcone przekładom Dziennika, Ślubu oraz Trans-Atlantyku. Autorzy książki zmierzają do wieloaspektowego opisu działań translatorskich Andersa Bodegarda, skupiając się na kilku problemach translatologicznych i przyjmując różne perspektywy metodologiczne, skorelowane z analizowanymi problemami. Dzięki jasnej strukturze, nowoczesnym metodom badawczym, dostosowaniu modeli analiz do poetyki utworów Gombrowicza, a także dzięki systematycznym badaniom i bogatym przykładom tekstowym monografia Gombrowicz Andersa Bodegarda. Analizy przekładoznawcze jest cenną lekturą dla literaturoznawców i językoznawców badających twórczość Witolda Gombrowicza. Książka będzie także przydatna tłumaczom, studentom kierunków translatorskich, lingwistom zajmującym się problematyką różnic między językami polskim i szwedzkim, a nawet kulturoznawcom, którzy uważają język za szczególny rodzaj przewodnika po danej kulturze. Jest to ważna pozycja w dziedzinie badań przekładoznawczych. Prof. em. dr hab. Ewa Teodorowicz-Hellman (Uniwersytet w Sztokholmie) Zaprezentowane w publikacji analizy w unikatowy sposób wiążą ze sobą perspektywę językoznawczą i literaturoznawczą, stanowiąc przez to cenny – wzorcowo interdyscyplinarny – wkład do współczesnych badań translatologicznych. Podkreślić należy dyscyplinę metodologiczną autorów, przejrzystość struktury oraz konsekwencję w przeprowadzonych analizach, które są wnikliwe, rzetelne i mają szczegółowy charakter. Dr hab. Andrzej Szubert, prof. UAM