Wypełnić pustkę

Zagadnienie behawioralnej analizy prawa nie należy do kategorii problemów zbyt często podnoszonych w polskim piśmiennictwie naukowym. Mimo iż od co najmniej kilkudziesięciu lat stanowi ono ważny element debaty toczącej się w międzynarodowej przestrzenni naukowej, w polskiej nauce jest wciąż relatywnie mało obecne. Na szczęście zaczyna się to zmieniać, także za sprawą takich badaczy, jak autor recenzowanej pracy.

dr hab. Stanisław Mazur, prof. UEK

Opracowanie z zakresu behawioralnej analizy prawa jest aktualnym i cennym głosem w teoretycznej i praktycznej debacie prowadzonej na przecięciu prawa, ekonomii i polityki publicznej. W kontekście istniejącej literatury tematu mogę stwierdzić, że jest to pierwsza tego typu pozycja na rynku krajowym, która przybliża polskiemu czytelnikowi stan i dynamikę tego najnowszego nurtu badań behawioralnych, jednocześnie osadzając ją w pracy polskiego klasyka nauk prawnych.

dr hab. Karol Olejniczak, prof. Uniwersytetu SWPS

Radosław Zyzik – doktor nauk prawnych, ekonomista, prodziekan Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie. Starszy analityk w Polskim Instytucie Ekonomicznym. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych, popularnonaukowych, raportów i ekspertyz, w których łączy wiedzę z psychologii poznawczej i społecznej oraz ekonomii behawioralnej z naukami prawnymi i polityką publiczną. Członek International Behavioural Public Policy Association (IBPPA), Polskiej Sieci Filozofii Ekonomii (PSFE) i Akademickiego Stowarzyszenia Psychologii Ekonomicznej (ASPE).

Programy wsparcia dla osób, które żyją w bliskim związku z osobą uzależnioną budzą wiele kontrowersji. Pułapka autosugestii stwarzana przez wiele poradników sprawia, że „syndrom współuzależnienia” potrafiłaby zapewne rozpoznać u siebie większość osób, a diagnoza na ich podstawie staje się zwykłym artefaktem. Wielość definicji „współuzależnienia” obecnych w literaturze oraz ogólnikowe kryteria medycznej klasyfikacji chorób (ICD) utrudniają udzielanie adekwatnej pomocy psychoterapeutycznej.

Książka składa się z dwóch części – Wiedza i Praktyka. Część pierwsza stanowi swoistą odpowiedź na pytanie o zjawisko „współuzależnienia”: Czy jest oparte na dowodach naukowych czy jest to raczej „koncepcja-kameleon”? Przedstawiono w niej różne modele rozumienia „współuzależnienia” ze szczególnym uwzględnieniem krytyki tej koncepcji i zmiany jej nazewnictwa na: bliscy osób uzależnionych.

Specjaliści pracujący w ramach placówki mającej kontrakt z NFZ znajdą w tej książce wskazówki diagnostyczne na podstawie klasyfikacji ICD-11 oraz kwestionariuszowe narzędzia badawcze. W obszernym opracowaniu przeglądu interwencji skoncentrowanych na pomocy rodzinie z problemem uzależnienia zwrócono uwagę na praktyki terapeutyczne oparte na dowodach naukowych (Evidence-Based Practice). Opisano koncepcje, cele i techniki leżące u podstaw każdego podejścia.

Część druga to zbiór praktycznych scenariuszy zajęć oraz treści psychoedukacyjnych, które krok po kroku przeprowadzą terapeutę przez cykl kluczowych tematów z zakresu terapii bliskich osób uzależnionych. Interwencje terapeutyczne zostały oparte na założeniach terapii poznawczo-behawioralnej, w zakresie: faktów i interpretacji, czyli obecności zniekształceń poznawczych zmiany sposobu myślenia poprzez kwestionowanie dysfunkcyjnych założeń budowania pozytywnej komunikacji z osobą uzależnioną nagradzania zachowań nie nastawionych na używanie rezygnacji z aktywności wzmacniających zachowania nałogowe dopuszczania negatywnych konsekwencji nałogu.

Przystępny język, zawarte w książce opisy sytuacji z życia codziennego oraz przykłady wypowiedzi wprowadzają pacjenta w skuteczną pomoc swoim bliskim. Bardzo przydatne dla terapeutów są znajdujące się na końcu streszczenia poszczególnych edukacji oraz załączniki. Mogą być wykorzystane jako gotowe arkusze w trakcie prowadzonych zajęć.

Niniejsza książka zawiera opracowanie wybranych zagadnień z psychologii zdrowia, a przedstawiona w niej analiza nie stanowi zwartego i systematycznego ujęcia problemu. Starano się jednak przybliżyć czytelnikowi podstawowe kwestie z psychologii zdrowia, a w pewnym zakresie też psychosomatyki – zwłaszcza te, które ujmują tę problematykę z uwzględnieniem holistycznego podejścia do zdrowia człowieka.
Opracowanie składa się z jedenastu artykułów dotyczących różnych wymiarów zdrowia: psychologicznego, fizycznego, duchowego, społecznego oraz publicznego. Pozwala zatem spojrzeć na zdrowie jako na jedną z największych wartości dla większości ludzi w sposób uwzględniający dostosowanie się do dynamicznych zmian zachodzących w życiu człowieka.
Monografia skierowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych psychologią zdrowia i psychosomatyką, a szczególnie do studentów takich kierunków, jak psychologia, medycyna, pielęgniarstwo, rehabilitacja, fizjoterapia, pedagogika i socjologia.
Redaktor Ewa Wilczek-Rużyczka

Dobra chemia to książka opowiadająca o różnych aspektach poczucia połączenia: ze światem i innymi ludźmi, ale także (a może przede wszystkim?) ze sobą. Autorka – praktykująca amerykańska psychiatrka, badaczka i ekspertka z zakresu substancji psychoaktywnych – próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie o to, dlaczego tak wielu ludzi w obecnych czasach mierzy się z kryzysami psychicznymi i samotnością. Dlaczego zamiast odczuwać spełnienie w głębokich, harmonijnych i satysfakcjonujących relacjach, tak często doświadczamy stanu „walcz lub uciekaj”? Co dzieje się w nas, gdy zaczynamy czuć się bezpieczni i kochani? Jaki wpływ ma na to obecna w naszych mózgach oksytocyna – neuroprzekaźnik towarzyszący nam każdego dnia i odgrywający istotną rolę w tworzeniu się więzi między partnerami, między przyjaciółmi, między rodzicami i ich dziećmi, ale także między ludźmi i towarzyszącymi im zwierzętami?

Julie Holland nie pomija tematów trudnych i kontrowersyjnych, z uważnością popartą wieloletnim doświadczeniem pochylając się nad psychodelikami: niezwykle intrygującą grupą substancji psychoaktywnych, nad którymi przez niemal pół wieku nie można było prowadzić badań, a które obecnie przeżywają prawdziwy renesans. Autorka przygląda się tematowi poczucia połączenia z różnych perspektyw, łącząc przenikliwy umysł badaczki z dużym poczuciem humoru i dystansem do samej siebie.

„Papieroski, czipsy, telewizja i d… rosła. To była prosta droga do wózka inwalidzkiego” – mówił o sobie Łukasz Rzążewski, bohater tej książki [...] Rozmawiamy. Jest lato 2020 roku. Sala treningowa teraz jest pusta. Światło bardzo oszczędne. Tak, jak oszczędne może być tylko w byłym magazynie lub na zapleczu rzeźni, zgodnie z niemiecką nazwą ulicy w Stargardzie, na której się znajdujemy – Schlachthofstr.[...]

Każdy człowiek w najgłębszym wymiarze przeżywa swoje życie w indywidualny i charakterystyczny dla siebie sposób. Ma swoją jedyną jego interpretację. Ale niekiedy, aby lepiej rozumieć swoje doświadczenia, zwłaszcza te trudne potrzebuje wsparcia lub nawet informacji, jak inni je przeżywają i radzą sobie z nimi. Może mu to pomóc trafniej oceniać swoją sytuację i mieć nadzieję na pomyślne jej rozwiązanie. Dlatego wydaje się ważne, aby przedstawiać w literaturze przedmiotu dane dotyczące doświadczeń człowieka znajdującego się w różnych sytuacjach życiowych. Dane te mogą mieć ostać studiów przypadku, metaanalizy wyników badań oraz wyników badań empirycznych. Te dane są też ważne dla innych osób, które są związane czy to na drodze osobistych relacji, czy też profesjonalnej pomocy z osobą przeżywającą trudne doświadczenia. Pomagają ją lepiej zrozumieć i skuteczniej pomóc. Biorąc te fakty pod uwagę, autorzy mają nadzieję, że ich prace będą pomocne w zrozumieniu doświadczeń człowieka, tak zdrowego jak i chorego, i przyczynią się do udzielania mu jak najskuteczniejszej pomocy.