Łacińska terminologia prawnicza

"Język łaciński dla prawników" jest podręcznikiem uniwersyteckim, używanym i sprawdzonym na wydziałach prawa już od dawna. Równomierne rozłożenie materiału oraz oszczędne, ale jasne i wyczerpujące objaśnienia powodują, że może on być użyty też w nauce samodzielnej. Ustępy łacińskie części pierwszej, zawierającej omówienie podstaw gramatyki łacińskiej, układają się w opowieść źródłową o życiu i dokonaniach Serwiusza Sulpicjusza Rufusa, prawnika rzymskiego współczesnego Cyceronowi. Uzupełniają ten wątek rzymskie paremie prawnicze. Część druga jest antologią rzymskich tekstów prawniczych opatrzonych uwagami i objaśnienieami. Otwiera ją fragment poematu Owidiusza, a zamyka pochwała prawa cywilnego w wypowiedzi Cycerona. Podręcznik był recenzowany pozytywnie w Polsce, Niemczech i we Włoszech.

Książka dr. Janusza Ryby stanowi ważny wkład w badania w wielu dziedzinach – od filologii klasycznej przez historię polskiej edukacji po studia nad przemianami ustrojowymi. Miejsce i rola języka łacińskiego w szkole średniej – główny przedmiot dociekań Autora – jest też bowiem swoistym markerem transformacji polskiego społeczeństwa. […] Nauczanie łaciny to zagadnienie kluczowe dla zachowania idei kształcenia w duchu wolności umysłu i szacunku dla kodu kulturowego, który od niemal trzech tysięcy lat łączy ludzi na całym świecie, zapewniając zarówno „długie trwanie”, jak i rozwój dzięki przyjmowaniu do tego kodu elementów z innych kultur. Książka dr. Ryby jest w tym kontekście istotna, ponieważ daje czytelnikom możliwość wejrzenia w historię „walki o łacinę” w polskiej edukacji od czasów po II wojnie światowej do roku 2004, kiedy to wprowadzono zniesione niedawno gimnazjum. Z recenzji prof. dr hab. Katarzyny Marciniak, UW Janusz Ryba – filolog klasyczny, doktor językoznawstwa. Wykładowca w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz nauczyciel języków klasycznych w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. Jest współautorem podręczników do nauczania języka łacińskiego Homo Romanus i Cognoscite, autorem programów nauczania, współpracownikiem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, a także przewodniczącym Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Filologicznego. Zajmuje się przede wszystkim zagadnieniami związanymi z metodyką nauczania języków klasycznych oraz historią kształcenia klasycznego w polskiej oświacie.

Jest to podręcznik do nauki języka łacińskiego dla studentów wydziałów lekarskich uczelni medycznych. Zawiera podstawy gramatyki łacińskiej.
Uwzględniono w nim słownictwo z zakresu anatomii. histologii, chemii, diagnostyki lekarskiej i receptury. Zaletą jego jest dobór tekstów związanych treściowo z różnymi dyscyplinami medycznymi.

Nowoczesny, uniwersalny podręcznik przeznaczony dla wszystkich typów uczelni medycznych. Zasadnicza część podręcznika to materiał gramatyczny, formuły rozpoznań medycznych i opisów zabiegów.
Przejrzyste tablice i zestawienia gramatyczne, słownik.

Łacina pełniła w Polsce średniowiecznej rolę języka urzędowego, w którym sporządzano m.in. wpisy w księgach sądowych. Dla użytkowników była już jednak wtedy językiem wyuczonym. W zależności od typu tekstu źródłowego można w niej obserwować mniejsze lub większe odstępstwa od norm łaciny klasycznej, a w tekstach niższego rejestru, takich jak księgi sądowe, niekiedy także wpływy języków wernakularnych. Prezentowana praca pokazuje, w jakim zakresie język ksiąg ławniczych Starej Warszawy z drugiej połowy XV i pierwszej połowy XVI wieku odzwierciedla cechy typowe dla polskiej łaciny średniowiecznej, a w jakim – specyficzne przede wszystkim dla konkretnego pisarza. Przedmiotem zainteresowania jest również relacja między łaciną jako głównym językiem ksiąg a pojawiającymi się w nich wstawkami w językach polskim i niemieckim.

Late-medieval Latin of court books from Old Warsaw

The publication discusses the extent to which the language of court books from Old Warsaw from the second half of the 15th century and the first half of the 16th century reflects the typical characteristics of Polish medieval Latin and to what extent the specific features of the given writer. The relation between Latin as the main language of those books and Polish and German interpolations is also a matter of the author’s interest.

Jakie czynniki umożliwiały rozwój pisma łacińskiego? Co to była minuskuła karolińska, kursywa gotycka czy bastarda? Jakie były rodzaje duktów pisarskich, techniki pisania i gesty pisarskie?
Wznowiony po ponad 25 latach klasyczny i wciąż niezbędny podręcznik z zakresu historii pisma łacińskiego autorstwa jednego z najwybitniejszych polskich historyków, Aleksandra Gieysztora, wyczerpująco odpowiada na wszystkie pytania związane z zagadnieniami paleograficznymi. Autor podaje wnikliwą i przekonywającą pisma łacińskiego w średniowieczu i różne okoliczności jego zmian.
Publikacja stanowi niezbędną pomoc przy opracowywaniu źródeł historycznych, analizie pisma dokumentów źródłowych, pokazuje także znaczenie pisma w procesach kulturowych i społecznych wieków średnich. Zawiera wiele rycin przedstawiających rodzaje omawianego pisma.