Poczet cesarzowych Rzymu

Henri-Irénée Marrou (1904–1977), francuski starożytnik, od 1945 roku profesor Sorbony, jest znany głównie z tego imponującego dzieła wydanego w 1948 roku. Stanowi ono opis starożytnego wychowania w ciągu piętnastu wieków: od X wieku p.n.e. po V wiek n.e. Przez „wychowanie” rozumie się tu przede wszystkim edukację, choć zdaniem autora pojawiła się ona dopiero w momencie, gdy „kultura wojownika” przeszła w „kulturę skryby”, kulturę pisma, a „wychowanie” oparte na ideale tężyzny fizycznej przybrało formę kształtowania umiejętności intelektualnych.
Ten półtoratysiącletni okres zaczął się i zakończył „wiekami ciemnymi”, okresami bez księgi: najpierw w Grecji przedhomeryckiej, a potem w chrześcijańskiej Europie po upadku starożytnego Rzymu. Dopiero w czasach karolińskich następuje odrodzenie edukacji, wtedy już chrześcijańskiej. Eksponując przede wszystkim okres edukacji hellenistycznej, Marrou szczegółowo opisuje sposób kształcenia szkolnego, metody pracy nauczycieli poszczególnych dyscyplin: nauki pisania, matematyki, muzyki, retoryki, a także, nauczanej w coraz mniejszym stopniu, kultury fizycznej. Mimo szczegółowości nadzwyczaj żywa i jasna narracja pozwala wczuć się w epokę, rozpoznać jej „puls”, który autor odnajduje z nieomylną intuicją. Polityczne przesłanie książki, jako że powstawała ona po części w czasie II wojny światowej, głosi, że mimo barbarzyńskich faz historii współczesny człowiek pozostaje dziedzicem starożytnego klasycyzmu.

To zbiór 12 testów z mitologii greckiej. Są one skonstruowane zgodnie z założeniami Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) dotyczącymi nowej formuły sprawdzianu szóstoklasisty. Rozwiązywanie przedstawionych w tej książce testów służy nauce między innymi: czytania ze zrozumieniem, wykorzystania tekstu jako źródła informacji, korzystania z informacji zawartych w słowniku, logicznego wyciągania wniosków, formułowania wypowiedzi pisemnej poprawnej pod względem językowym i kształtowania jej formy odpowiednio do celu wypowiedzi. Testy zawierają:

pytania zamknięte (test wyboru);
zadania wymagające udzielenia krótkiej odpowiedzi z jej uzasadnieniem;
ćwiczenia typu „prawda – fałsz” lub „tak – nie”;
ćwiczenia rozwijające zasób słownictwa poprzez uzupełnianie tekstu z lukami;
ćwiczenia w redagowaniu dłuższych i krótszych wypowiedzi pisemnych wymaganych w nowej formule sprawdzianu szóstoklasisty: zaproszenia, ogłoszenia, notatki oraz na przykład listu oficjalnego, opisu dzieła sztuki, kartki z pamiętnika, opowiadania z dialogiem.

"Autorzy nie zanudzają czytelników szczegółowymi wywodami, obracającymi się wokół jakiegoś skrupulatnie interpretowanego przepisu prawa. Zwracają ich uwagę na problemy, bardziej lub mniej kluczowe kwestie prawne oddziałujące na układ stosunków społecznych. Omawianie problemów jest tak żywe i barwne, jak kolorowe są dzieje bogów oraz herosów na Olimpie, w Hadesie i w innych miejscach świata starożytnych Greków, z których Autorzy wydłubują okazję do wysnuwania opowieści o prawie. (...) Każdy zainteresowany biegiem spraw publicznych i prawami człowieka w ich najszerszym znaczeniu znajdzie w tej książce coś dla siebie". Prof. dr hab. Stanisław Waltoś

Trzeci tom źródeł dotyczących bizantyńskiego ikonoklazmu zawiera polskie przekłady – wraz z ich opracowaniem – greckich i łacińskich źródeł ukazujących jego dzieje od synodu w Hierei (754) do soboru nicejskiego II (787). Obejmuje pełne teksty (rozprawy doktrynalne, Żywot Szczepana Młodszego i inne biogramy świętych tego okresu), jak też odnośne fragmenty obszerniejszych źródeł (bizantyńskie kroniki, łacińskie roczniki, listy papieskie, akta synodalne). Źródła te potwierdzają, że po 754 roku bizantyński spór o obrazy rozszerzył się o bardziej zaawansowaną problematykę i nabrał nowej intensywności.

23 października 79 roku n.e. pewna wytworna arystokratka z Herkulanum organizuje bankiet. Wśród przybyłych gości jest wpływowy trybun, sławna aktorka, pozbawiony skrupułów przedsiębiorca… Ledwie 24 godziny później Wezuwiusz rozpętuje piekło.

Będzie to największa tragedia świata starożytnego.

24 października 79 roku n.e. o godzinie 13 z pobliskiego Wezuwiusza uwalnia się ilość energii równa pięćdziesięciu tysiącom bomb atomowych. Paląca ulewa popiołów i gazów, która w ciągu dwudziestu godzin pokrywa miasto sześcioma metrami pumeksu.

Alberto Angela, najsłynniejszy włoski popularyzator i dziennikarz naukowy, oddaje w nasze ręce niezwykłą książkę, trzymającą w napięciu jak pasjonująca powieść i budzącą podziw staranną dokumentacją, godną prawdziwej naukowej rozprawy. Nieskończona liczba ciekawostek, dziesiątki nowych badań i niespodziewanych odkryć w połączeniu z wyjątkowym talentem literackim autora sprawiają, że zapisana słowami opowieść Angeli przypomina doskonale sfilmowany dokument. Antyczny świat oglądamy oczami świadków erupcji – matrony Rectiny, ambitnego polityka, chciwego bankiera; osób, które naprawdę istniały i miały nieszczęście znaleźć się w miejscu, nad którym natura nie miała litości. Niczym operatorzy kamer towarzyszymy im krok w krok – na ulicach, w domu, podczas spotkań towarzyskich i w chwilach zadumy. Razem z nimi odczuwamy przerażenie, rozpacz i trwogę; cały kołowrotek emocji, które targają nimi podczas trzydniowej erupcji. Zanurzamy się w atmosferze odtworzonej kunsztownie przez mistrza pióra, przy wsparciu wybitnych archeologów i wulkanologów.

Książka Angeli to wstrząsający reportaż z wydarzeń, które wydarzyły się blisko 2000 lat temu. Jest rok 79 ... Witajcie w Pompejach.

„Potrzebne było pióro Alberto Angeli, aby opowiedzieć o erupcji Wezuwiusza z poetycką lekkością i precyzyjnością jego wiedzy. Autor, poprzez prozę, która nie zostawia miejsca na improwizację, przedstawił sylwetki siedmiu ocalałych, i to dzięki nim, linijka po linijce, zabiera nas w podróż przez ulice, tętniących życiem i niczego niespodziewających się, Pompejów”.

CORRIERE DELLA SERA

Być może wielu perskich i arabskich pisarzy również zdecyduje się to samo opisać i przekazać potomnym. Są ze wszystkim dobrze zaznajomieni i nierzadko byli też naocznymi świadkami, ale nie można ich prac porównać z językiem greckim, cieszącym się i wszystkich wielkim szacunkiem. Ich sprawozdania dotrą jedynie do Persów i Arabów i tych, którzy rozumieją ich język. Natomiast to dzieło nie będzie czytane jedynie przez Greków, lecz także przez wszystkie ludy na zachodzie, nawet przez te, które mieszkają poza Słupami Herkulesa, przez tych, którzy mieszkają na Wyspach Brytyjskich i chwalone przez tych, na których język zostanie przełożone, ponieważ oni interesują się Hellenami. To tym bardziej zachęca mnie do tego przedsięwzięcia i wyobrażam sobie, że moje dzieło będzie mieć wielu krytyków i świadków.[...]

Podzieliłem ją na pięć części i rozpocząłem sprawozdanie od momentu, w którym pożegnałeś się z ojcem i przeniosłeś się z Azji do Europy.

Księga zawiera opis wojny przeciw Rzymianom i zdobywanie polis, mówi o wyprawie przeciwko Ainos, przeciwko mieszkańcom Fokali i Tryballom, o tym jak została przeprowadzona, o całkowitym pokonaniu i zniewoleniu tych ludów, o pierwszym i drugim napadzie na Peloponez i o tym, jak został podbity ze wszystkimi miastami i twierdzami i zmuszony do płacenia trybutu. Potem mówię o wydarzeniach wokół Sinope i Trapezuntu, o znaczących i znanych miastach, o tym jak one i ich otoczenie skapitulowało i zostało poddane sułtanowi.

(fragment książki)